گوشی‌های هوشمند روز به روز پیشرفته‌تر و همچنین قدرتمندتر می‌شوند. همین موضوع، باعث شده است تا انتظار کاربران از گوشی‌هایشان بالا برود. اما افزایش قدرت گوشی‌ها، همیشه ممکن است ختم به خیر نشود! در نهایت، یکی از مشکلات امروزی گوشی‌های پرچمدار که بیشتر فراگیر شده است، افت عملکرد است. در این مطلب، نگاهی به مشکل افت عملکرد گوشی داریم و بررسی می‌کنیم که آیا این مشکل جدی است؟
افت عملکرد گوشی‌ها در سال‌های گذشته، بیش از پیش شده است. به طور مثال، تراشه Exynos 990 سامسونگ یکی از نمونه‌هایی بود که دارای محدودیت‌ها و افت عملکرد بود.
اگزینوس ۹۹۰ در مقایسه با اسنپدراگون ۸۶۵ حدود ۱۰ درصد کندتر و ۱۰۰٪ پرمصرف‌تر است!
بر اساس گزارش Technolobe، گرما یک عامل اجتناب ناپذیر در فیزیک و حین انجام فعالیت است. به همین صورت، بحث‌های فیزیک در زندگی ما زیاد به چشم می‌خورند. نگران نباشید. ما نمی‌خواهیم در مورد فیزیک صحبت کنیم. بلکه قصد داریم تا مشکل افت عملکرد گوشی و تولید حرارت تراشه‌های آن‌ها را توضیح دهیم. خب، در ابتدا باید بگوییم که پردازنده‌های قدرتمند رایانه‌های شخصی نیز با این مشکل مواجه هستند. اما ما این مطلب را به بخش گوشی‌های هوشمند اختصاص داده‌ایم.
اول اجازه دهید تا در مورد این که چرا گوشی هوشمند ما حرارت تولید می‌کند صحبت کنیم. این موضوع، به دلیل پتانسیل الکتریکی است. گرما، محصولی جانبی از انجام یک پروسه و کار است. به طور دقیق‌تر، هر کاری که انجام می‌شود، گرما نیز تولید می‌گردد. انتقال بار از نقطه A به نقطه B، عملی است که گرما را تولید می‌کند.
از آن جایی که تراشه گوشی شما به انرژی الکتریکی نیاز دارد، مصرف آن برای انجام عمل‌های پردازشی، با تولید حرارت همراه می‌شود. وظایف مختلفی که تراشه شما انجام می‌دهد، نیازمند انرژی است. این دریافت انرژی و مصرف آن، حرارت را آزاد می‌کند. انجام بازی با گوشی، سبب سنگین‌تر شدن اعمال پردازشی می‌شود. در نتیجه، تراشه گوشی شما ملزم به دریافت انرژی بیشتر و در ادامه، تولید حرارت بیشتر است. اما کارهای عادی و روزمره، معمولاً مصرف انرژی کمی دارند و تولید حرارت خاصی صورت نمی‌گیرد.
اما افت عملکرد گوشی دقیقاً به چه صورت رخ می‌دهد؟ بسیاری از ما ممکن است پس از بازی کردن بازی‌های سنگینی مانند Call Of Duty Mobile، پابجی موبایل و گنشین ایمپکت، شاهد افت عملکرد دستگاه‌های هوشمند خود باشیم. حال، دلیل این موضوع واقعاً چیست؟ خب، به طور دقیق هنگامی که شما این گونه بازی‌های سنگین را به طور طولانی انجام می‌دهید، پردازنده گرافیکی و پردازنده مرکزی باید فریم‌های مختلف را پردازش کنند، اجسام را رندر کنند، مودم نیز می‌بایست اطلاعات را انتقال دهد و به طور خلاصه، بسیاری از اتفاقات در گوشی شما برای اجرای یک بازی رخ می‌دهد. اما طی این مدت، انرژی زیادی نیز مصرف می‌شود و در پی آن حرارت تولید می‌شود.
این گرما، به طور هوشمند از سوی گوشی شما مدیریت می‌شود. اما اگر گوشی شما به طور طولانی مدت و بیش از حد گرما ایجاد کند، گوشی شما با افت عملکرد مواجه می‌شود. این افت عملکرد، برای خنک شدن دستگاه شما و آسیب ندیدن آن است. حتی اگر گوشی شما بیش از حد داغ شود، ممکن است دستگاه شما ناگهان خاموش شود و یا این که برنامه موقتاً بسته شود.
حال شاید با خود بگویید که سیستم کنترل حرارتی گوشی شما چگونه عمل می‌کند؟ خب، هنگامی که شما در حال بازی کردن با گرافیک و یا فریم ریت بالا هستید، تراشه شما باید از حداکثر توان خود استفاده کند تا بازی بدون اشکال به اجرا در بیاید. اما در این هنگام، تراشه طلب انرژی بیشتری می‌کند و در کل، گرمای زیادی ایجاد می‌شود.
در همین حین، ممکن است این گرمای زیاد به دیگر اجزای گوشی شما آسیب وارد کند. به همین صورت، یک مکانیزم هوشمند وجود دارد که قدرت و عملکرد گوشی شما را کاهش می‌دهد تا تراشه فرصتی برای خنک شدن داشته باشد. به فرآیند، به اصطلاح Thermal Throttling گفته می‌شود. این افت عملکرد، در بسیاری از دستگاه‌های هوشمند وجود دارد و توسط سازندگان به کار گرفته شده است. در نتیجه، نمی‌توان آن را غیرفعال کرد. هرچند با نصب برخی از کاستوم رام‌ها، می‌توان به صورت دستی فرکانس پردازنده مرکزی را بالا برد و به اصطلاح آن را اورکلاک کرد تا دیگر افت عملکرد وجود نداشته باشد.
توجه داشته باشید که این اتفاق، همیشه در حالت حداکثر قدرت تراشه گوشی رخ نمی‌دهد. بلکه ممکن است در حالت بیکار بودن گوشی نیز به انجام برسد. این کار، به منظور صرفه جویی در مصرف باتری صورت می‌گیرد. به طور مثال، شما وقتی پس از مدتی طولانی به سراغ گوشی خود می‌روید، در ابتدا سرعت آن کند است. اما دقیقاً کدام گوشی‌ها با این مشکل یا مکانیزم همراه هستند؟ گفتنی است که تمام این‌ها، به سازنده گوشی هوشمند شما مربوط می‌شود.
در واقع، تولید کننده گوشی شما می‌بایست عملکرد نرم افزار و تراشه گوشی شما را بهینه سازی کند تا افت عملکرد به کم‌ترین میزان برسد. حتی ممکن است سازندگان به طور عمدی کنترل حرارتی را به حد پایینی برسانند. حتی گوشی‌هایی با تراشه یکسان می‌توانند عملکرد متفاوتی داشته باشند. به عنوان مثال، گوشی‌های سامسونگی که حتی به تراشه Snapdragon 888 مجهز هستند، عملکرد ضعیف‌تری نسبت به گوشی‌های مشابه با این تراشه دارند. این محدودیت عملکرد، از سوی سامسونگ برای عدم تولدی حرارت بیش از حد اعمال شده است. در نتیجه، همه چیز در ابتدا به تراشه شما و پس از آن، سیاست‌های سازنده گوشی شما بستگی دارد.
سؤالی که وجود دارد، این است که می‌توان این مکانیزم را غیرفعال کرد؟ باید بگوییم که بله می‌توانید. اما بهتر است چنین کاری را انجام ندهید. از سوی دیگر، سازندگان سعی می‌کنند تا تولید حرارت گوشی و یا انتقال حرارت را بهتر انجام دهند. خمیرهای حرارتی، هیت سینک، خنک کننده‌های مختلف در گوشی‌ها و سفارشی سازی هسته‌ها، همگی می‌توانند در بهینه شدن عملکرد گوشی تأثیر گذار باشند. گفتیم که شما می‌توانید پردازنده مرکزی را با برخی از روش‌ها، اورکلاک کنید. اما این افزایش قدرت غیر استاندارد، می‌تواند برای دستگاه شما خطرناک باشد. از سوی دیگر، ممکن است باتری دستگاه شما زودتر خراب شود. قدرت گوشی‌های هوشمند در حال حاضر کافی است. بنابراین، منطقی نیست که برای افزایش امتیاز بنچمارک گوشی خود، آن را خراب کنید!
اکنون، زمان آن رسیده است تا یک آزمایش کوچک را انجام دهیم. آزمایشی که انجام داده‌ایم، مربوط به تنها یک گوشی بوده است. این آزمایش، از طریق بنچمارک 3D Mark انجام شده است. از طریق تست‌های پشت سر هم این بنچمارک، می‌توان تشخیص داد که چه میزان افت عملکرد در گوشی وجود دارد. در این آزمایش، یک گوشی به طور پیش فرض تست شده است. اما پس از آن، این گوشی با یک نوع خنک کننده خارجی، خنک نگه داشته شده است. در کل، افت عملکرد در این دستگاه وجود دارد. اما آیا با استفاده از خنک کننده و دفع حرارت، مجدداً این اتفاق رخ می‌دهد؟
مقایسه افت عملکرد یک دستگاه با خنک کننده (سمت چپ) و بدون خنک کننده (راست)
خب، همان طور که در تصویر بالا مشاهده می‌کنید، گوشی سمت چپ که با خنک کننده خارجی همراه بوده است، افت عملکرد کم‌تری را تجربه کرده است. اما تصویر سمت راست، متعلق به همان گوشی و بدون خنک کننده است. با توجه که این گوشی متعلق به سامسونگ است، افت عملکرد آن بیشتر بوده است. اما با استفاده از این خنک کننده، این افت عملکرد به کم‌ترین میزان رسیده است. بنابراین، اکنون می‌توانید معجزه استفاده از یک خنک کننده پیشرفته را در گوشی‌ها درک کنید! از سوی دیگر، گوشی‌هایی که دارای بدنه فلزی هستند، کم‌تر داغ می‌شوند. زیرا این بدنه فلزی، مانند هیت سینک عمل می‌کند و حرارت را به بیرون انتقال می‌دهد.
نظر شما در مورد این موضوع در گوشی‌ها چیست؟ آیا شما آن را یک مشکل تلقی می‌کنید یا آن را مفید می‌دانید؟ آیا گوشی شما با این مشکل مواجه است؟
باتوجه به داغ کردن گوشی بعد از چند سال نمیشه خیلی ازش جلوگیری کرد🙂
جالب بود
در کل به مرور زمان همیشه شاهد افت عملکرد کلی خواهیم بود و این به خاطر ذات محصولات موبایلی منظورم قابل حمل هست