ناسا در حال بررسی ایده‌ای جسورانه برای اکتشاف اتمسفر مشتری یا سایر غول‌های گازی به کمک یک روبات است که بتواند در آسمان‌های فرازمینی پرواز کند. ایده ویندبات (Windbot) زاده‌ی ذهن مهندسان آزمایشگاه پیشرانه جت (JPL) ناسا در پاسادینای کالیفرنیا است و معرف دسته جدیدی از فضاپیماهای روباتیک است که می‌توانند بدون نیاز به بال یا بالون هوای گرم، در اتمسفر سیارات پرواز کند.
تصویر بالا، تجسمی از پرواز ویندبات در آسمان مشتری است و توان خود را از طوفان‌های قدرتمند مشتری کسب می‌کند. طراحی چندوجهی نشان داده شده در شکل فوق، یک طرح مفهومی است که می‌تواند بچرخد، انرژی باد را جذب، نیروی بالابرنده تولید کرده و شناور بماند.
این طرح پیشرفته از برنامه طرح‌های مفهومی پیشرفته ناسا، ۱۰۰۰۰۰ دلار بودجه برنده شده است. برنامه طرح‌های مفهومی پیشرفته ناسا، برنامه‌ای برای توسعه ایده‌های آینده داری است که می‌توانند مأموریت‌های آینده ناسا را متحول کنند.
فناوری کلیدی پشت مفهوم ویندبات، هدف آن برای استخراج انرژی جریان‌های اتمسفر سیاره برای هوابرد ماندن است. این می‌تواند به ویندبات کمک کند که از سرنوشتی که کاوشگر مأموریت گالیله در سال ۱۹۹۵ دچار آن شد اجتناب کند. این کاوشگر قبل از اینکه توسط فشار و دمای بالا هنگام ورود به اتمسفر منهدم شود، تنها به مدت یک ساعت در اتمسفر دوام آورد.
طراحی ویندبات به‌گونه‌ای است که روی هر وجه آن روتوری قرار داده می‌شود که می‌تواند به‌طور مستقل چرخیده و نیروی بالابرنده تولید و وسیله را هدایت کند. به بیان یکی از دانشمندان، این طراحی مشابه نحوه پرواز ظاهراً بدون تلاش دانه‌های قاصدک در هوا است.
آدریان استویکا، محقق اصلی پروژه ویندبات در یک بیانیه گفته:
دانه قاصدک در باقی ماندن در هوا فوق‌العاده است. این دانه در حال افتادن غلت می‌زند و نیروی بالابرنده تولید می‌کند و به‌این‌ترتیب می‌تواند برای مدت طولانی در پرواز باشد. ما این طراحی را در طراحی‌های ویندبات موشکافی خواهیم کرد.
اما در پرواز نگه‌داشتن این روبات تنها چالش آن نیست. مهندسان همچنین باید مسئله نحوه زنده نگه‌داشتن آن را نیز حل کنند. منبع توان هسته‌ای فضاپیما را خیلی سنگین می‌کند و برای پرواز در اتمسفر مناسب نیست و انرژی خورشیدی هم ریسک بالایی دارد؛ چراکه ویندبات می‌تواند خیلی راحت در شب‌های طولانی مشتری گیر بیفتد. اما ازآنجاکه ویندبات برای پرواز به اغتشاشات جوی نیاز دارد، استویکا و گروهش احتمال می‌دهند که یک سامانه انرژی بادی می‌تواند بهترین گزینه باشد.
استویکا این سامانه انرژی پیشنهادی را به ساعت‌های مچی که از تکان‌های دست انرژی جذب می‌کنند تشبیه کرده و گفت:
این یک چشمه انرژی است که یک کاوشگر می‌تواند از آن بنوشد.
این ایده تأمین انرژی نقطه ضعفی هم دارد. همان‌طور که کشتی‌های بادبانی در دریاهای زمین وابسته به جریانات جوی هستند، ویندبات نیز در مشتری باید حتماً پیرو جریانات جوی مشتری باشد تا بتواند انرژی تولید کند. این بدان معناست که برای رسیدن به نقاط موردعلاقه، این روبات مجبور به پیمودن مسافت‌های طولانی‌تر است.
مقامات ناسا در یک بیانیه نوشتند که اگر این طراحی خوب پیشرفت کند و امکان‌پذیر شود، از ویندبات‌ها می‌توان در سیارات متعددی استفاده کرد و مشخصات جوی آن‌ها و الگوهای جوی متغیر را کاوش کرد. از این کاوشگرها همچنین می‌توان برای بررسی شرایط آب و هوایی خشن زمین، مانند تندبادها و گردبادها بهره برد.
استویکا گفته:
می‌توان تجسم کرد که شبکه‌ای از این ویندبات‌ها برای مدتی نسبتاً طولانی در اتمسفر مشتری یا زحل باقی بمانند و در مورد الگوهای جوی دائماً متغیر اطلاعات به زمین ارسال کنند. البته با یادگرفتن در مورد اتمسفر سیارات دیگر، می‌توانیم درک عمیق‌تری از آب‌وهوای سیاره خودمان پیدا کنیم.
استویکا تأکید داشت که طرح ویندبات گروهش هنوز با موانع فناوری بزرگی قبل از سفر به مشتری یا جای دیگر مواجه است. استویکا دراین‌باره گفته:
ما هنوز نمی‌دانیم که آیا این ایده واقعاً امکان‌پذیر است یا نه؛ ما تحقیقات بیشتری انجام خواهیم داد تا این ایده را امکان‌سنجی کنیم.
نظر شما چیست؟ چرا این طرح قابل‌مقایسه با بالون یا هواپیما است و آیا می‌تواند به این موارد برتری داشته باشد؟
[su_button url=”http://www.space.com/30067-nasa-windbots-jupiter-exploration-space-tech.html”]Space[/su_button]
