اخبار جدید از پلوتو و شارون و ویدئوی پرواز بر فراز پلوتو

کاوشگر افق‌های جدید که روز سه‌شنبه ۱۴ جولای از کنار پلوتو گذشت، خاکستر کاشف خود، کلاید تامبا را به همراه داشت. در این گذر تاریخی، اسرار عجیبی از این سیاره کوتوله و قمرش شارون فاش شد و دانشمندان را به فکر فروبرد. در ادامه با ما همراه باشید تا در جریان اخبار جدید مأموریت قرارگرفته و یک ویدئوی دیدنی تهیه‌شده با تصاویر کاوشگر افق‌های جدید را تماشا کنید.

قلب پلوتو به نام کلاید تامبا ثبت شد

کلاید تامبا، منجم آمریکایی، در سال ۱۹۳۰ پلوتو را کشف کرد. در این مأموریت برای ادای احترام به این منجم بزرگ، بخشی از خاکستر او سوار بر کاوشگر افق‌های جدید به کنار پلوتو حمل شد. اکنون گروه مأموریت ادای احترام دیگری به کلاید تامبا داشته و با نام‌گذاری ناحیه قلب مانند پلوتو به‌نام کلاید تامبا، نام او را جاودانه‌تر کردند.

آنت تامبا سیتزه، دختر کلاید تامبا در مصاحبه با اسپیس دات کام گفته:

من این قلب را و این واقعیت را که اکنون به‌نام پدرم است، دوست دارم. او بخشی از قلب من بود و این اکنون برای من خیلی باارزش است.

قلب پلوتو، یک ناحیه روشن که دارای عرضی حدود ۱۶۰۰ کیلومتر است و نزدیک استوا قرار دارد، اکنون “تامبا رجیو” نامیده می‌شود (رجیو کلمه لاتین Region به معنای منطقه است).

آلن استرن، محقق ارشد پروژه در موسسه تحقیقاتی جنوب غرب در بولدر ایالت کلرادو گفته:

یکی دو هفته پیش، ما طبیعتاً گفتیم که این ویژگی خیلی برجسته است، ما باید آن را نام‌گذاری کنیم و باید به نام تامبا نام‌گذاری کنیم.

این نام هنوز غیررسمی است. یک نام مستعار است که توسط اعضای گروه به آن داده‌شده که هنگام کار با اطلاعات و تصاویر بتوانند راحت به این ناحیه ارجاع دهند.

اما برخلاف برخی اسامی احتمالی دیگر که توسط اعضای گروه به نواحی تاریک سطح اطلاق شده و برگرفته از اسطوره‌های دنیای زیرزمین مانند Cthulhu، Ala و Balrog است، “تامبا رجیو” قرار است رسمی شود. گروه قصد دارد این نام را به انجمن بین‌المللی نجوم ارائه دهد؛ سازمانی که ناظر بر نام‌گذاری اجرام سماوی و ویژگی‌های سطحی آن‌ها است.

استرن در مصاحبه با collectSPACE گفته قبول شدن نام “تامبا رجیو” تقریباً تضمین‌شده است و فکر نمی‌کند جنجالی در مورد آن ایجاد شود.

تصویر زیر، اوین تصویر دارای جزئیات از بخشی از ناحیه “تامبا رجیو” نزدیک استوای پلوتو است که دارای کوه‌های یخی به ارتفاع حدود ۳۵۰۰ متر است.

توپوگرافی ناحیه تامبا

کاوشگر افق‌های جدید، روز ۱۵ جولای اولین تصاویر نزدیک از ناحیه تامبا را به زمین ارسال کرد و تأیید کرد که پلوتو شبیه هیچ دنیای دیگری در منظومه شمسی نیست.

جان اسپنسر، نایب سرپرست گروه علمی زمین‌شناسی افق‌های جدید، طی یک کنفرانس مطبوعاتی در آزمایشگاه فیزیک کاربردی دانشگاه جانز هاپکینز مریلند در روز چهارشنبه گفت:

ما میدانیم که سطح پلوتو پوشیده از مقادیر زیادی از یخ نیتروژن، یخ متان و یخ کربن مونواکسید است، (اما) نمی‌توان با این مواد کوه ساخت. بنابراین چیزی که ما اینجا داریم می‌بینیم، سنگ‌بستر یا درواقع “یخ بستر” پلوتو است. یخ آب در دمای پایین پلوتو استحکام کافی برای سرپا نگه‌داشتن کوه‌های بزرگ را دارد و این چیزی است که ما فکر می‌کنیم در حال دیدنش هستیم.

ویدئویی از مجموعه تصاویر چهار روز مانده به گذر تا لحظه گذر از کنار پلوتو:

[aparat]http://www.aparat.com/v/duEPJ[/aparat]

البته، کوه‌ها بخش کوچکی از شگفتی‌های این سیاره کوتوله دورافتاده هستند. جان اسپنسر دراین‌باره گفته:

شوکه کننده ترین چیز در این مورد – البته چیزهای شوکه کننده زیادی وجود دارد – اما شوکه کننده ترین چیز ازلحاظ زمین‌شناختی این است که ما هنوز در این تصویر حتی یک گودال برخورد پیدا نکرده‌ایم. این بدان معناست که این سطح بسیار جوان است. چون پلوتو در معرض بمباران اجرام کمربند کوئیپر بوده و در معرض برخورد و تولید گودال باید می‌بود. در یک نگاه مختصر به این نتیجه رسیدیم که احتمالاً قدمتی کمتر از ۱۰۰ میلیون سال داشته باشد که فقط کسری از عمر ۴٫۵ میلیارد ساله منظومه شمسی است.

دانشمندان قبل از مأموریت افق‌های جدید فرض کرده بودند که پلوتو شبیه به ترایتان، بزرگ‌ترین قمر نپتون است. ترایتان نیز به دلیل فعالیت زمین‌شناسی داخل آن، گودال‌های برخورد زیادی ندارد. اما این فعالیت به نیروهای اعمال‌شده از طرف نپتون نسبت داده شده است.

اسپنسر در ادامه گفته:

اما این اتفاق (گرمایش جزر و مدی) در پلوتو نمی‌تواند رخ دهد. جسم بزرگی در نزدیک آن نیست که بتواند مرتباً باعث تغییر شکل پلوتو و ایجاد گرمایش داخلی آن شود. شارون برای انجام این کار بسیار کوچک است. بنابراین، این به ما می‌گوید که نیازی به گرمایش جزر و مدی برای تأمین فعالیت زمین‌شناختی در دنیاهای یخی نیست. این واقعاً یک کشف بزرگ است.

پرواز بر فراز پلوتو

اکنون نگاهی به ویدئوی زیر بیندازید. این پویانمایی شبیه‌سازی‌شده، از تصاویر تهیه‌شده از دو ناحیه پلوتو استفاده کرده است. این تصاویر از ارتفاع ۷۷۰۰۰ کیلومتری سطح پلوتو توسط دوربین LORRI گرفته شده است. بخش اول ویدئو، رشته‌کوه‌های نورگی را نشان می‌دهد، بخش دوم دشت اسپوتنیک را نمایش می‌دهد. تنزینگ نورگی اولین کوهنوردی بود که به قله اورست صعود کرد. اسپوتنیک نیز نام اولین ماهواره روسی پرتاب‌شده به فضا است.

[aparat]http://www.aparat.com/v/cShPe[/aparat]

و همچنین ویدئویی شبیه‌سازی شده از گردش ۳۶۰ درجه به دور رشته‌کوه‌های نورگی:

[aparat]http://www.aparat.com/v/YS9Lh[/aparat]

در فاصله‌‌ای نه‌چندان دور از رشته‌کوه‌های یخی بلند پلوتو، دشتی بسیار پهناور وجود دارد که سطح آن توسط باریکه‌هایی به نواحی سلول مانند تقسیم شده است.

جف مور، عضو گروه مأموریت افق‌های جدید در مرکز تحقیقاتی ایمز ناسا در مافت فیلد کالیفرنیا طی یک بریفینگ خبری دیروز گفت:

من هنوز باید به خودم یادآوری کنم که کاهی نفس عمیق بکشم. این منظره به طرز مبهوت‌کننده‌ای شگفت‌انگیز است.

دشت اسپوتنیک عاری از گودال است که نشان می‌دهد در گذشته نه‌چندان دور توسط فعالیت‌های زمین‌شناختی بازسازی شده است. و احتمالاً هنوز فعالیت زمین‌شناختی در پلوتو وجود داشته باشد.

جف مور، سرپرست گروه زمین‌شناسی، ژئوفیزیک و تصویربرداری مأموریت گفته:

با توجه به دانسته‌های ما، این می‌تواند فقط یک هفته عمر داشته باشد. جای‌جای پلوتو به‌اندازه هر مکان دیگری که در منظومه شمسی دیده‌ایم ازلحاظ زمین‌شناسی فعال است.

دشت‌های یخی در بخش چپ مرکزی شکل قلب هستند، کمی شمال ناحیه رشته‌کوه‌های نورگی به ارتفاع ۳۵۰۰ متر هستند و در شکل زیر، نقشه‌ای از این ناحیه را می‌بینید. رگه‌های متعددی این ناحیه را پرکرده‌اند و بلوک‌هایی را که هرکدام حدود ۲۰ کیلومتر پهنا دارند، احاطه کرده‌اند.

جف مور در این مورد گفته، بلوک‌های چندضلعی دیده‌شده می‌توانند نتیجه فرآیندهای انقباض مشابه آن‌هایی باشند که در زمین بستر دریاچه‌های خشک ترک زده را شکل می‌دهند. یا شاید نشانه‌ای از همرفت تحت تأثیر گرمای داخلی پلوتو باشند و الگوهایی شبیه به الگوهایی که روی سطح جوشان خوراک جو دوسر یا حباب‌های لامپ گدازه‌ای ایجاد می‌کنند.

رگه‌های کدر که چندین مایل درازا دارند، ظاهراً موازی هستند و فعلاً این هم توضیحی ندارد. باد هم ممکن است چه از طریق فرسایش و چه انباشت در شکل‌گیری آن‌ها نقش داشته باشد. اما علاوه بر این‌ها ممکن است نوعی فعالیت فواره‌ای یا چشمه‌ای نیز مسئول شکل‌گیری این ساختارها باشد.

جف مور در مورد کار انجام‌شده پس از گذر نزدیک روز سه‌شنبه از کنار پلوتو گفته:

این‌ها روزهای اول تحلیل‌های پس از گذر هستند. ما هنوز سرگرم هستیم. همان‌طور که ممکن است بدانید، وسیع‌ترین طیف فرضیات موجود است. ما به‌شدت آگاه هستیم که شتاب‌زده به سمت نتیجه‌گیری رفتن کاری خطرناک است.

اتمسفر پلوتو

اطلاعات جالب دیگری از پلوتو نیز منتشرشده که برای مثال، مشخص‌شده که سمت غربی قلب پلوتو برخلاف بقیه نواحی غنی از یخ کربن مونواکسید است. همچنین اعلام‌شده که کاوشگر اتمسفر رقیق پلوتو را که عمدتاً از نیتروژن تشکیل‌شده و تا ارتفاع ۱۶۰۰ کیلومتری سطح پلوتو امتداد دارد، شناسایی کرده‌اند.

علاوه بر این، افق‌های جدید ابری از نیتروژن یونیزه شده را شناسایی کرده که حداقل تا ارتفاع ۱۰۹۰۰۰ کیلومتری پلوتو امتداد یافته است. این دنباله پلاسمایی مدرکی از شسته شدن اتمسفر پلوتو توسط طوفان خورشیدی و از دست رفتن تدریجی آن است. نرخ فرار اتمسفر با رسیدن اطلاعات بیشتر طی ماه آینده بهتر تحلیل‌شده و تخمین زده خواهد شد، اما اعضای گروه مأموریت فعلاً یک تخمین ارائه کرده‌اند.

شکل شماتیک زیر، تعامل طوفان خورشیدی (جریان مافوق صوت رو به بیرون ذرات باردار خورشید) با اتمسفر عمدتاً نیتروژنی پلوتو را نشان می‌دهد. برخی از مولکول‌های اتمسفر پلوتو انرژی کافی برای فرار از میدان گرانش ضعیف پلوتو را دارند.

فران باگنال از دانشگاه بولدر کلرادو که سرپرست گروه ذرات و پلاسمای مأموریت افق‌های جدید است، گفته:

تخمین ما بر اساس مدل‌ها که حدس خوبی است، فرار حدود ۵۰۰ تن مواد بر ساعت است.

باگنال همچنین افزود، برای مقایسه بهتر است بدانید که مریخ اتمسفرش را با نرخ یک تن بر ساعت از دست می‌دهد.

تصویری از نیکس

اعضای گروه مأموریت همچنین اولین تصویر خوب از قمر نیکس را منتشر کرده‌اند. پلوتو پنج قمر دارد؛ شارون که قطری نصف خود پلوتو دارد و نیکس و هایدرا و کربروس و استیکس که همگی کوچک هستند، اقمار پلوتو هستند. شکل زیر، تصویر قمر نیکس را نشان می‌دهد و طی یک کنفرانس مطبوعاتی دیروز منتشر شده است.

این تصویر نشان می‌دهد که عرض نیکس حدود ۴۰ کیلومتر است و به گفته محققان ازلحاظ ضریب بازتاب مابین پلوتو و شارون است. (شارون به‌طور چشمگیری از پلوتو بازتاب‌دهنده‌تر است)

از شارون چه خبر؟

شارون، قمر بزرگ پلوتو جالب‌تر و جذاب‌تر می‌شود. تصویر جدیدی که از شارون منتشر شده است و طی گذر کاوشگر افق‌های جدید از کنار پلوتو ثبت‌شده، یک کوه را نشان می‌دهد که از میان یک حفره بزرگ به پهنای ۱۲۰۰ کیلومتر بلند شده است.

این ویژگی که در بالای تصویر و سمت چپ دیده می‌شود، به بیان جف مور “یک کوه بزرگ است که در یک خندق نشسته”. مور افزود که این ویژگی عجیب، زمین‌شناسان را شوکه و متعجب کرده است.

مقامات ناسا در یک بیانیه توضیح دادند که تصویر جدید، ناحیه‌ای به درازای ۳۲۰ کیلومتر (از بالا تا پایین) را نشان می‌دهد. این تصویر روز سه‌شنبه از فاصله ۷۹۰۰۰ کیلومتری ثبت‌شده است.

حدود ۸۰ دقیقه پس‌ازاین تصویر، فضاپیما به نزدیک‌ترین فاصله پلوتو رسید و از فاصله ۱۲۵۰۰ کیلومتری سطح منجمد پلوتو گذر کرد. بنابراین به‌زودی شاهد تصاویر بهتری از پلوتو و شارون و چهار قمر دیگر خواهیم بود.

تمام اطلاعاتی که تاکنون منتشر شده، قابل‌مقایسه با سیل اطلاعات پیش رو نیست. کاوشگر افق‌های جدید فعلاً کمتر از دو درصد اطلاعات جمع‌آوری‌شده هنگام گذر را مخابره کرده است. ناسا هنوز قرار است اطلاعات و تصاویر جمع‌آوری‌شده قبل و هنگام گذر از کنار پلوتو را منتشر کند.

[su_button url=”http://www.space.com/29970-pluto-moon-charon-mountain-photo.html”]Space[/su_button] [su_button url=”http://www.space.com/29982-pluto-ice-plains-new-horizons-video.html”]Space[/su_button] [su_button url=”http://www.space.com/29971-pluto-heart-named-for-clyde-tombaugh.html”]Space[/su_button] [su_button url=”http://www.theverge.com/tldr/2015/7/17/8993861/nasa-pluto-new-horizons-video-ice-mountains”]TheVerge[/su_button]

با ترنجی همراه باشید و در جریان اخبار و تصاویر جدید منظومه پلوتو-شارون قرار بگیرید…