بعد از دو و نیم سال از سفر اکتشافی تحت سرپرستی مدیرعامل آمازون برای بیرون کشیدن موتورهای راکت مأموریت آپولو که فضانوردان ناسا را حداقل در سه مأموریت به ماه پرتاب کردند، اکنون این موتورها در موزه برای نمایش گذاشتهشدهاند.
گروه حفاظت در مرکز بینالمللی آموزش علوم و موزه فضایی کازموسفر (کازموسفر و مرکز فضایی سابق کانزاس) در هاچینسون کانزاس بازیابی و پایدارسازی ۱۱۳۴۰ کیلوگرم قطعات موتور F-1 راکت ساترن ۵ را در ماه ژوئن به پایان رساندند. عکس بالای متن، یک موتور F-1 بازیابی شده را در موزه کازموسفر نشان میدهد.
این قطعات پیچوتاب خورده آپولو توسط یک پروژه با بودجه خصوصی که توسط جف بزوس مدیرعامل آمازون سازماندهی شده بود، چهار دهه پس از پرتاب اولین، دومین و پنجمین مأموریت سرنشین دار آپولو به مقصد ماه، از آب بیرون کشیده شدند.
در یک مصاحبه روز دوشنبه گذشته، جیم رمار، رئیس و مدیر عملیات کازموسفر به collectSPACE گفت:
تعدادی قطعات کوچک شناسایی نشده هنوز تا تکمیل بازیابی باقی مانده است. اما (تمام) مصنوعات اصلی این کلکسیون تکمیلشدهاند. گام نهایی فرآیند بازیابی، اعمال یک پوشش محافظ بود.
مأموریت اکتشافی بزوس در مارس ۲۰۱۲ با اعلام موفقیت خود در مأموریتی برای یافتن قطعات موتور F-1 در عمق ۴۳۰۰ متری اقیانوس اطلس که تا آن موقع سرّی بود، دنیا را شگفتزده کرد. تقریباً یک سال بعد، بزوس دوباره در تیترهای بینالمللی ظاهر شد و اعلام کرد که همان گروه اکتشافی قطعات موتورهای متعددی را از کف دریا بیرون کشیدند.
قطعات موتورهای به بلندی ۵٫۸ متر، به مجموعه حفاظت SpaceWorks کازموسفر تحویل داده شد؛ جایی که قبلاً این موزه ماژول فرماندهی آپولو ۱۳ بهنام “ادیسه” را بازیابی کرده و کپسول مرکوری غرقشده بهنام “لیبرتی بل ۷” را از کف اقیانوس بازیابی و به نمایش گذاشته بود.
اما بهجای کار کردن برای بازگرداندن و مونتاژ موتورها به وضعیت آنها در هنگام پرتاب، گروه حفاظت تصمیم گرفتند که عمداً قطعات را به همان شکلی که پیدا شده بود محافظت کنند تا از تاریخچه کامل آنها حفاظت شود.
جیم رمار دراینباره گفته:
در بازیابی و حفاظت هدف نهایی نگهداری این مصنوعات به همان شکلی است که هستند. این مصنوعات دارای یک حیات و داستان هستند. ما نخواستیم هیچ کاری انجام دهیم که ظاهر آنها را تغییر دهد، چراکه احساس کردیم با این کار بخشی از داستان آن از بین میرود.
بعد از رساندن سرعت راکت ساترن ۵ به ۹۶۰۰ کیلومتر بر ساعت و رساندن راکت به ارتفاعی بیش از ۶۴ کیلومتر، موتورها برای برخوردی خشن با سطح دریا، به سمت زمین بازگشتند. برخورد این قطعات با سطح اقیانوس، قطعات موتور F-1 را مانند قوطیهای حلبی تکهپاره کرد.
رمار توضیح داد:
در این پروژه ما واقعاً میخواستیم این مصنوعات را به همان شکلی که در کف اقیانوس اطلس پیدا شده بودند، حفظ کنیم.
شکل زیر، موتور F-1 راکت ساترن ۵ پروژه آپولو را در کف اقیانوس اطلس نشان میدهد. این قطعه به مدت بیش از ۴ دهه تا بازیابیاش در سال ۲۰۱۳ در این نقطه اقیانوس آرمیده بود.
البته برای اطمینان از اینکه این مصنوعات در موزه سالم میمانند، گروه کازموسفر لازم بود که مقدار قابلتوجهی از خوردگیهای سطح بیرونی قطعات را تمیز کنند که تا حدودی ظاهر آنها را تغییر داد.
رمار دراینباره گفت:
ما نمیخواستیم سعی کنیم کوچکترین زنگ و لکهای را پاککنیم و سعی داشتیم که اصالت رنگها را از هنگام کشف قطعات تا حد امکان حفظ کنیم. اما بهوضوح، تغییراتی ایجاد شدند. قطعات واقعاً متفاوت به نظر میرسند، اما این تغییرات آنقدر هم فاحش نیست.
علاوه بر پایدارسازی قطعات موتور، در فرآیند حفاظت، بخشی از تاریخ آنها نیز فاش شد. گروه کازموسفر متوجه علامتگذاریهایی شدند که قطعات را به پروازهای آپولو ۱۱، آپولو ۱۲ و آپولو ۱۶ به ترتیب در سالهای ۱۹۶۹، همان سال و سال ۱۹۷۲ ربط میداد.
رمار در این مورد گفته:
ما با عمیقتر شدن در فرآیند محافظت، قادر به شناسایی شماره قطعات و شمارهسریالها شدیم. یک استنسیل (طرح شابلونی) روی یکی از محفظههای احتراق آپولو ۱۲ هنوز قابلمشاهده بود. بنابراین ما توانستیم به کمک این طرح شابلونی، این قطعه را شناسایی کنیم. اما بقیه قطعات با پیدا کردن شماره قطعه و شمارهسریال شناسایی شدند.
عکس زیر پس از پاک کردن زنگ یک محفظه احتراق گرفتهشده و شمارهسریال “قطعه شماره ۲۰۴۴” را نشان میدهد. نشانهگذاریها بهوضوح نشان میدهند که این قطعه متعلق به پرتاب آپولو ۱۱ بوده است. همان پرتابی که برای بار اول انسان را روی سطح ماه نشاند.
این گروه اکتشافی توانستند یک محفظه احتراق یک گنبد اکسیژن مایع و صفحه انژکتور، یک توربوپمپ و یک مبدل حرارتی از مأموریت تاریخی آپولو ۱۱ را پیدا کنند. دو محفظه احتراق، یک گنبد اکسیژن مایع و یک صفحه انژکتور نیز از آپولو ۱۲ کشف شد. یک توربین و مانیفولد ورودی نیز از آپولو ۱۶ کشف شد.
عکس زیر از یک مبدل حرارتی موتور F-1 گرفتهشده است.
رمار همچنین گفت تقریباً مطمئن هستند که یکی از محفظههای احتراق هم متعلق به مأموریت آپولو ۱۳ است.
در پایان، تنها یک محفظه احتراق و یک توربوپمپ قابلشناسایی اینکه به کدام مأموریت متعلق هستند، نبودند. این گروه همچنین نتوانستند بفهمند که تنها نازلی که بقایای اسپاگتی-مانند آن از آب بیرون کشیده شده بود، به کدام پرواز تعلق دارد.