امروزه ما دائماً به اینترنت متصل هستیم، چه از طریق وای‌فای در خانه یا اینترنت موبایل. این اینترنت موبایل برای بعضی از شما از طریق شبکه 5G تأمین می‌شود که نسل پنجم فناوری شبکه مخابراتی است. البته ممکن است خیلی‌ها هنوز از 3G یا 4G استفاده کنند. اما در این مقاله، ما بر روی شبکه 6G، نسل بعدی فناوری شبکه سلولی که در افق دیده می‌شود، تمرکز خواهیم کرد و هرآنچه باید بدانید را با هم مرور می‌کنیم.
شبکه 6G دقیقاً در همین نزدیکی نیست و در این مقطع زمانی، هنوز یک استاندارد تدوین نشده است، اما اطلاعات کافی برای صحبت در مورد آن و ارائه تصویری از چیستی و انتظاراتمان از آن وجود دارد. انتظار می‌رود 6G یک گام قابل توجه رو به جلو باشد، هرچند همین انتظار از 5G نیز می‌رفت.
شبکه نسل ششم مخابراتی یا 6G
شبکه 6G نسل ششم فناوری بی‌سیم برای شبکه‌های مخابراتی است. انتظار می‌رود که سرعت اینترنت را بهبود بخشد و طیف وسیع‌تری از قابلیت‌ها را به ارمغان بیاورد. شرکت‌های متعددی از جمله اریکسون، کوالکام، نوکیا و غیره روی 6G کار می‌کنند. هر کدام از این شرکت‌ها تعاریف و انتظارات خود را دارند که اینجا آمده است:
• اریکسون: “شبکه‌های 6G آینده، اشیاء فیزیکی، مردم و فعالیت‌ها را به یک دنیای کاملاً سایبری-فیزیکی متصل خواهند کرد که در آن دنیای دیجیتال و فیزیکی که امروز می‌شناسیم، ادغام شده‌اند.”
• نوکیا: “در عصر 6G، دنیای دیجیتال، فیزیکی و انسانی به طور یکپارچه با هم ترکیب می‌شوند تا تجربیات فراحسی را به وجود آورند.”
• کوالکام: “6G یک نیروی تحول‌آفرین در ارتباطات سیار خواهد بود و بهبودهای قابل توجهی نسبت به 5G و نسل‌های قبل از آن ارائه خواهد داد.”
به زبان ساده، انتظار می‌رود 6G با ادغام هوش مصنوعی، قابل حس‌بودن، همتاسازی دیجیتال و تعدادی از ویژگی‌های سیستمی جدید، هوشمندتر باشد و عملکرد بهتری را تقریباً در هر زمینه‌ای نسبت به 5G ارائه دهد.
اگرچه جزئیات 6G هنوز کامل نیست، اما انتظارات پیش‌بینی شده، ایده خوبی از بهبودها نسبت به 5G به ما می‌دهد:
• سرعت اینترنت: شبکه 5G در تئوری تا سرعت ۲۰ گیگابیت بر ثانیه ارائه می‌دهد. پیش‌بینی می‌شود 6G این سرعت را به ۱ ترابیت بر ثانیه (۱۰۰۰ گیگابیت بر ثانیه) برساند.
• تأخیر (Latency): تأخیر 5G حدود ۱ میلی‌ثانیه است. انتظار می‌رود 6G این میزان را تا ۱ میکروثانیه (هزار برابر کمتر) کاهش دهد.
• باندهای فرکانسی: 6G علاوه بر باندهای Sub-6 GHz و mmWave، از امواج تراهرتز (THz) نیز پشتیبانی خواهد کرد.
• تراکم دستگاه: 5G تا ۱ میلیون دستگاه در هر کیلومتر مربع را پشتیبانی می‌کند. انتظار می‌رود 6G این رقم را به ۱۰ میلیون دستگاه افزایش دهد.
• تمرکز اصلی: تمرکز 5G بر پهنای باند موبایلی پیشرفته، ارتباطات ماشینی انبوه و ارتباطات فوق‌العاده قابل اعتماد با تأخیر کم بود. در مقابل، تمرکز 6G بر ادغام هوش مصنوعی، اتصال فراگیر، تجربیات غوطه‌ورکننده و پایداری خواهد بود.
کوالکام برخی از ستون‌های اصلی فناوری 6G را به شرح زیر دسته‌بندی کرده است:
• شبکه‌ها و دستگاه‌های مبتنی بر هوش مصنوعی (AI-Native): استفاده گسترده از هوش مصنوعی یا AI در تمام سطوح شبکه از برنامه‌ریزی تا بهینه‌سازی تجربه کاربر.
• استفاده پیشرفته از طیف فرکانسی: پشتیبانی از طیف‌های فرکانسی جدید مانند باند میانی بالا (۷-۱۶ گیگاهرتز) و زیر-تراهرتز (بالای ۱۰۰ گیگاهرتز).
• رابط هوایی (Air Interface) نسل بعد: شامل پیشرفت‌های قابل توجه در MIMO، طراحی دوبلکس و غیره.
• معماری شبکه مقیاس‌پذیر: استفاده از فناوری‌های مبتنی بر ابر (cloud-native) برای انعطاف‌پذیری بیشتر شبکه.
• ارتباطات و حسگری یکپارچه: قابلیت تشخیص اشیاء، حرکت و حتی ژست‌ها بدون نیاز به وسایل الکترونیکی فعال روی هدف.
• شبکه همتای دیجیتال (Digital Twin Network): ایجاد کپی‌های مجازی از شبکه‌های فیزیکی برای بهینه‌سازی عملکرد و آموزش مدل‌های هوش مصنوعی.
• طراحی سیستم پایدار: مهندسی 6G برای به حداقل رساندن اثرات زیست‌محیطی شبکه‌های بی‌سیم.
• ادغام یکپارچه ماهواره: ادغام شبکه‌های زمینی (TN) و غیرزمینی (NTN) از ابتدا برای ایجاد یک زیرساخت بی‌سیم یکپارچه و قوی.
• ارتباطات انعطاف‌پذیر (Resilient): تضمین اتصالات قابل اعتمادتر در طیف وسیعی از سناریوها.
اکثر شرکت‌ها موافقند که اولین خدمات تجاری 6G حدود سال ۲۰۳۰ از راه خواهند رسید. انتظار می‌رود آزمایش‌های پیش‌تجاری در سال ۲۰۲۸ آغاز شوند و حتی ممکن است نمونه‌های اولیه زودتر از آن نیز عرضه شوند.
انتظار می‌رود 6G امکانات متعددی را برای کاربردهای جدید در بخش‌های مختلف باز کند:
• مراقبت‌های بهداشتی: جراحی از راه دور، نظارت لحظه‌ای بر سلامت از طریق ایمپلنت‌های زیستی و تشخیص‌های تقویت‌شده با هوش مصنوعی.
• شهرهای هوشمندتر: مدیریت هوشمند ترافیک، بهینه‌سازی مصرف انرژی و تغییرات بسیار دیگر.
• حمل و نقل: وسایل نقلیه خودران با قابلیت ارتباط لحظه‌ای با یکدیگر که ایمنی و کارایی حمل و نقل را افزایش می‌دهد.
• سرگرمی: ارتباطات هولوگرافیک، تجربیات واقعیت توسعه‌یافته (XR) بسیار غوطه‌ورکننده‌تر و موارد دیگر.
کشورها و شرکت‌های متعددی در حال حاضر فعالانه روی 6G کار می‌کنند.
در چین، هواوی و ZTE بازیگران اصلی هستند.
در آمریکا، کوالکام و طرح‌هایی مانند Next G Alliance قابل توجه هستند.
در کره جنوبی، سامسونگ و سرمایه‌گذاری سنگین دولت وجود دارد.
ژاپن نیز به شدت در حال سرمایه‌گذاری است.
در اتحادیه اروپا، شرکت‌هایی مانند نوکیا و اریکسون نقش عمده‌ای در تحقیق و توسعه دارند.
شبکه نسل ششم مخابراتی تغییرات بزرگی را برای کاربران عادی به همراه خواهد داشت. برای مثال:
در مجموع، 6G بسیار فراتر از یک ارتقاء تدریجی است. در واقع، یکی از بزرگترین جهش‌ها به جلو در فناوری بی‌سیم خواهد بود. علاوه بر افزایش سرعت و هوشمندی، 6G دنیای فیزیکی و دیجیتال را به هم نزدیک‌تر خواهد کرد. ما هنوز با استاندارد شدن 6G فاصله داریم، اما امکانات و انتظارات واقعاً بالا هستند.
شما فکر می‌کنید شبکه 6G چه زمانی به ایران برسد؟ کدام جنبه پیشرفت آن برای شما جذاب‌تر بود؟
