سه روز پیش بود که در ترنجی خواندیم جانی آیو پس از ۳۰ سال با اپل خداحافظی می‌کند. پس اعلام خبر خروج جانی آیو از اپل در این مطلب به بررسی ۱۵ محصول شگفت‌آور و جذابی خواهیم پرداخت که از ذهن خلاق مدیر ارشد طراحی این شرکت بیرون آمد و تحسین بسیاری را به دنبال داشت. در ادامه با ترنجی همراه باشید تا به بهانه خروج جانی آیو از اپل، ۱۵ طراحی نمادین از iOS 7 تا اپل پارک را مرور کنیم.
خروج جانی آیو از اپل
مدیر ارشد طراحی اپل، جانی آیو، روز پنجشنبه اعلام کرد که اواخر امسال از این شرکت جدا خواهد شد. او می‌خواهد شرکتی مستقل برای خودش بسازد که البته اپل یکی از مشتریان اصلی آن خواهد بود. با این حال در طول مدت ۳۰ سال فعالیت آیو در اپل محصولات به یاد ماندنی زیادی از جمله آیفون، آیمک، iOS 7 و اپل پارک ساخته شد که تحسین بسیاری از فعالان این حوزه را به دنبال داشت و زندگی بسیاری از ما را متحول کرد.
تمرکز زیاد آیو بر مینیمالیسم و سادگی زبان طراحی اپل را شکل داد و هیچ‌کس نمی‌تواند از نقش بسزای او در بازگشت درخشان اپل در سال ۱۹۹۷ چشم‌پوشی کند. آیو در سال‌های اخیر بیشتر منصب مدیریتی داشت، ولی طراحی‌های اولیه و اثر تصمیمات او همچنان باقی مانده است.
(iMac G3 (1998
کامپیوتری که دیگر صرفا یک جعبه خاکستری نبود. در دنیایی که تقریبا همه کامپیوترها شکل مشابهی داشتند، آیو به این نتیجه رسید که این دنیا نیاز به رنگ دارد. iMac G3 در ابتدا با رنگی به نام آبی باندی به بازار آمد اما بعدا ۱۰ رنگ دیگر از لیمویی گرفته تا توت فرنگی به این خط تولید اضافه شد. بخشی از بدنه این محصول از جنس پلاستیک شفاف بود و اجازه می‌داد کاربر بتواند داخل دستگاه را ببیند. در این کامپیوتر خبری از درایو فلاپی نبود و اپل برای اولین بار از درگاه USB استفاده کرد. استیو جابز درباره این محصول گفته بود: «انگار این دستگاه از یک سیاره دیگر آمده است. یک سیاره خوب. سیاره‌ای با طراحان برتر.»
(iBook G3 (1999
طراحی شفاف و رنگارنگ iMac G3 خیلی زود به بقیه محصولات اپل راه یافت. بدنه ظریف iBook G3 از پلاستیک ساخته شده بود و یک کیبورد بزرگ و یک نمایشگر ۱۲.۱ اینچی داشت. این دستگاه شبیه یک کیف دستی بود که درست مثل بسیاری از کیف‌ها دسته داشت تا کاربر راحت‌تر بتواند آن را حمل کند.
(G4 Cube computer (2000
کامپیوتر دیگری که شبیه سایر کامپیوترهای بازار نبود G4 Cube نام داشت. این سیستم در بدنه‌ای از جنس پلی کربنات قرار گرفته بود و اگرچه در نوع خود حرف نداشت اما عده‌ای از کاربران اعلام کردند که روی دستگاهشان ترک مشاهده کرده‌اند. اپل در واکنش به این گزارشات گفت این ترک‌ها حاصل خطوط قالب‌گیری بوده است.
(G4 Cube speakers (2000
بلندگوی G4 Cube که شکلی شبیه توپ داشت درست مثل عضوی از یک کلکسیون لباس آمده بود تا با کامپیوتر G4 Cube ست شود. این بلندگو تولید شرکت Harmon Kardon بود و از درگاه USB پشتیبانی می‌کرد.
(Apple iSub speakers (2000
این محصول هم که با همکاری شرکت Harmon Kardon تولید شد طراحی شفاف داشت و می‌توانستید داخل آن را ببینید. بلندگوی iSub بخشی از کلکسیون G4 Cube به حساب می‌آمد.
(iBook G4 (2000
آیو پس از طراحی جاه‌طلبانه iBook G3 این بار با یک طراحی سنتی‌تر دست به تولید iBook G4 زد. در این دستگاه خبری از رنگ‌های روشن نبود و کل بدنه را پلی کربناتی به رنگ سفید تشکیل می‌داد. این دستگاه شباهت بیشتری به یک جعبه کوچک داشت اما گوشه‌های گرد بدنه آن را جذاب کرده بود.
(iPod (2001
آیپاد اپل اولین MP3 پلیر دنیا نبود اما طراحی ساده و جذابی داشت. گردانه شکیل این دستگاه اجازه می‌داد به راحتی در فهرست بلندی از آهنگ‌ها جابجا شوید. علاوه بر این، رابطه کاربری خاصی برای این محصول طراحی شد که استفاده از آن را جذاب کرده بود. این دستگاه کم‌کم توانست پلیرهای CD را از رده خارج کند.
(iMac G4 (2001
طراحی iMac G4 به اندازه‌ای با طراحی iMac G3 تفاوت داشت که G3 با سایر کامپیوترهای موجود در بازار فرق می‌کرد. قابل توجه‌ترین بخش این دستگاه پایه گنبدی شکل دستگاه بود که تمام بخش‌های سخت‌افزاری این آیمک درون آن قرار داشت. نمایشگر iMac G4 بسیار ظریف بود و می‌توانست در زاویه‌های گوناگون قرار بگیرد. در این محصول هم خبری از رنگ‌های شاد نبود و آن رنگ‌ها جای خود را به رنگ‌های سفید و نقره‌ای داده بودند. این دستگاه آن قدر غیرعادی بود که به جلد مجلد تایم راه پیدا کرد.
(iMac G5 (2004
iMac G5 با استند شبیه L، حاشیه پایینی بسیار بزرگ و نمایشگر عریض خود به استانداردی برای تمام آیمک‌های بعدی تبدیل شد. هرچند ۱۵ سال از آن تاریخ گذشته اما هنوز می‌توانید تاثیر زیبایی‌شناسانه iMac G5 را روی آیمک‌های آلومینیومی امروزی ببینید. برای آیو نمایشگر مهم‌ترین بخش هر دستگاه بود. او بعدها در سال ۲۰۰۹ در هنگام معرفی آیمک آن سال گفت: «هیچ جزئیات اضافه‌ای وجود ندارد که نیازی به وجود آن نباشد. خبری از حواس‌پرتی‌های بصری نیست. هیچ نویزی وجود ندارد. همه چیز به نمایشگر ختم می‌شود.»
(iPod Mini (2004
آیپاد مینی به عنوان نسخه کوچک‌تر و ارزان‌تر آیپاد توانست محبوبیت زیادی پیدا کند و با رنگ‌های مختلفی روانه بازار شد. این دستگاه با طراحی یکپارچه و شیک خود «گردانه کلیک» (Click Wheel) معروف اپل را معرفی کرد. این گردانه که باعث صرفه‌جویی زیادی در فضا شد به کاربر اجازه می‌داد با چرخاندن و فشار دادن یک گردانه سفید از آیپاد خود استفاده کنند. این دستگاه بعدا در سال ۲۰۰۵ با نسخه کوچک‌تری به نام آیپاد نانو جایگزین شد.
(iPhone (2007
در عصر حاضر احتمالا هیچ دستگاهی به اندازه آیفون روی دنیای فناوری تاثیر نداشته است. این محصول با ترکیب قابلیت‌های آیپاد، تلفن‌های همراه و کامپیوترهای دستی که امکان اتصال به اینترنت را داشتند، نحوه ارتباطات ما و دسترسی به اطلاعات را متحول کرد. وقتی جابز از اولین آیفون رونمایی کرد، با تاکید بر نمایشگر لمسی ۳.۵ اینچی این دستگاه گفت اپل دستگاهی قدرتمند ساخته که به راحتی در دست شما قرار می‌گیرد. این دستگاه شباهت بی‌بدیلی به آیپاد تاچ نخست داشت (که خط تولید آن هنوز هم ادامه دارد). اگر برشی به ۱۰ سال پس از آن تاریخ بزنیم، آیو در سال ۲۰۱۷ در هنگام معرفی آیفون X گفت این دستگاه شئ‌ای فیزیکی است که درون تجربه کاربری محو می‌شود.
(iPad (2010
در ابتدا به نظر می‌رسد آیپاد نسخه بزرگ‌تر آیفون باشد، اما اعتبار این محصول رفته‌رفته نزد کاربران افزایش یافت و نسل جدیدی از تبلت‌های بزرگ را به وجود آورد. آیپد اپل با نمایشگر ۹.۷ اینچی و یک دکمه فیزیکی هوم، تبلتی قدرتمند و زیبا بود. آیو در ویدیویی به منظور معرفی این دستگاه گفت: «وقتی چیزی از توانایی شما برای درک نحوه عملکرد آن فراتر می‌تواند، آن چیز شکلی جادویی پیدا می‌کند؛ آیپد هم دقیقا چنین حالتی دارد.»
(iOS 7 (2013
آیو علاوه بر کار روی سخت‌افزارهای اپل در سال ۲۰۱۳ نقش مهمی در طراحی سیستم عامل iOS 7 داشت. این نسخه باعث به وجود آمدن تغییرات عظیمی در تمام سیستم عامل‌های دنیای تکنولوژی شد و زبان طراحی نرم‌افزارها را از حالت اسکومورفیک به حالت فلت یا مسطح برد. رنگ‌های روشن، نوتیفیکیشن‌های شفاف و صفحه خانگی جذابی که از افکت عمق پارالکس بهره می‌برد، همگی جان تازه‌ای به آیفون بخشید. از دید آیو، iOS 7 نویدبخش سادگی بود. او در سال ۲۰۱۳ در ویدیویی در مراسم اپل گفت: «سادگی یعنی فراهم آوردن نظم در پیچیدگی. iOS 7 نمود واضحی از این هدف است.»
(Apple Watch (2014
اولین نسل از محصولات تندرستی اپل به نام اپل واچ در سال ۲۰۱۴ معرفی شد و بدنه‌ای از جنس استیل ضدزنگ داشت که روی آن نمایشگری مربعی به چشم می‌خورد و از دکمه‌ای به شکل تاج و بندهای قابل تعویض بهره می‌برد. این دستگاه از نظر طراحی یکی از بهترین محصولات پوشیدنی زمان خود بود، اما در مقایسه با محصولاتی مثل Pebble Steel گران بود و عمر باتری کوتاهی داشت. اما این‌ها باعث توقف کار آیو نشد تا جایی که او در سال ۲۰۱۸، هنگام معرفی اپل واچ ۴، در توصیف آن دستگاه گفت: «محصولی چنان قدرتمند، شخصی و آزادی‌بخش که می‌تواند نحوه زندگی روزانه شما را تغییر دهد.»
(Apple Park (2017
مقر اصلی اپل در کوپرتینوی کالیفرنیا در زمینی به مساحت ۲۶۰ هزار متر مربع ساخته شد تا میزبان ۱۰ هزار کارمند این شرکت باشد. اپل پارک ساختمانی بزرگ و دایره‌ای شکل (شبیه یک سفینه فضایی) است که یک سالن کنفرانس اختصاصی به نام استیو جابز دارد و در آن ۹ هزار اصله درخت کاشته شده. اگرچه معمار اصلی این بنا نورمن فاستر و شرکت او بوده، اما بخش عمده‌ای از طراحی آن را آیو انجام داده است. آیو در مصاحبه‌ای با مجله طراحی Wallpaper گفت او می‌خواسته این مرکز با آرمان‌های اپل همخوانی داشته باشد: «این بنا تغییر می‌کند و پیشرفت خواهد داشت. مطمئنم که ظرف ۲۰ سال آینده مشغول طراحی و توسعه محصولات بسیار متفاوتی خواهیم بود و همین اتفاق به تنهایی باعث تغییر و پیشرفت مقر اصلی اپل خواهد شد.»
نظر شما درباره این طراحی های جانی آیو برای اپل از بخش نرم افزار تا سخت افزار و حتی معماری چیست؟
خیلی تاثیر گذار بوده