بیش از 70 درصد از موبایل های قانونی در فروشگاه های اینترنتی فروخته می شود

طرح ثبت مشخصات گوشی‌ها در ایران که با عنوان طرح رجیستری شناخته می‌شود از اواخر مهرماه برای مبارزه با قاچاق موبایل و شناسایی گوشی‌های غیرقانونی وارد فاز اول اجرا شده است. همانطور که اشاره شد هدف اصلی این طرح مبارزه با قاچاق کالا است. براساس آمارهای منتشر شده چیزی حدود 90 درصد گوشی‌هایی که وارد بازار موبایل کشور می‌شوند کالای قاچاق به حساب می‌آیند و دولت قصد دارد پس از سال‌ها فکری اساسی به حال این بازار نابه‌سامان بکند.

ارزش بازار موبایل ایران به ۶ میلیارد دلار می‌رسد و اظهارنظرهای رسمی نشان می‌دهد صرفا 10 درصد این بازار به واردکنندگان قانونی تعلق دارد. این شرایط نهایتا به نفع برندهای خارجی و قاچاقچیان گوشی‌های این برندها تمام می‌شود. بسیاری از گوشی‌های قاچاق با گارانتی‌ تحت عنوان گارانتی اینترنشنال عرضه می‌شوند و به دلیل قیمت نسبتا پایین‌تر مورد استقبال بعضی از مصرف‌کنندگان قرار می‌گرفتند.

حال با اجرای طرح رجیستری و قرار گرفتن این طرح در مرحله نخست بخشی از سودجویان در بازار قیمت بعضی از گوشی‌ها را افزایش داده‌اند و تلاش برای مبارزه با قاچاق کالا و اجرای جدی طرح، ضروری‌تر از همیشه به نظر می‌رسد.

بیشترین موبایل قانونی درکجا فروخته می شود؟

در این میان فروشگاه‌های اینترنتی بخش عمده سهم 10 درصدی گوشی‌هایی که به شکل قانونی وارد می‌شوند را در اختیار دارند. این فروشگاه‌ها در عمل مهم‌ترین بخش این بازار گسترده بوده‌اند که کالای خود را در سال‌های گذشته از مبادی قانونی وارد کشور کرده‌اند و حال با ثابت نگه‌داشتن قیمت‌ها می‌توانند امکان ادامه طرح را فراهم کنند و جلوی افزایش بی‌دلیل قیمت گوشی‌ها را بگیرند. به عنوان یک نمونه می‌توان به آمار موسسه‌ی تحقیقات بازار GFK اشاره کرد. طبق آمار منتشر شده از طرف این شرکت در سه ماه تابستان سال 1396 به طور متوسط هر ماه 630 هزار دستگاه گوشی موبایل در بازار ایران به فروش رسیده است. با توجه به سهم 10 درصدی گوشی‎‌های قانونی می‌دانیم در هر ماه تنها حدود 63 هزار گوشی غیرقاچاق در کشور فروخته شده است.

طبق همین آمار فروشگاه اینترنتی دیجی‌کالا به عنوان یکی از این فروشگاه‌های اینترنتی به تنهایی فروش چیزی در حدود 70 درصد از گوشی‌هایی را که به صورت قانونی وارد کشور می‌شوند بر عهده دارد.  به این ترتیب ظاهرا عمده فروش گوشی های قانونی در کشور توسط فروشگاه های اینترنتی صورت می‌گیرد.

سهم برندهای مختلف از بازار ایران

لازم به ذکر است آمار موسسه GFK در زمینه سهم بازار برندهای مختلف بازار موبایل ایران در سه ماه تابستان 96 نشان می‌دهد سامسونگ 51 درصد، هوآوی 14 درصد، ال‌جی 13 درصد، اپل 11 درصد، اچ‌تی‌سی 4 درصد، سونی 2 درصد و سایر برندها 5 درصد سهم فروش بازار را در اختیار داشته‌اند. در عین حال برند سامسونگ 45 درصد، اپل 30 درصد، ال‌جی 10 درصد، هوآوی 8 درصد، سونی 3 درصد، اچ‌تی‌سی 2 درصد و سایر برندها 2 درصد ارزش فروش بازار کشور را در اختیار داشته‌اند.

باید به این نکته هم اشاره کنیم که دلیل بالا بودن نسبی ارزش فروش برند اپل در قیاس با میزان فروش آن، قیمت بالای هر یک از محصولات این شرکت است.

راه‌های تشخیص گوشی قاچاق

حمیدرضا دهقانی‌نیا سخنگوی طرح ثبت تلفن همراه طی روزهای گذشته اعلام کرده بود که گوشی‌های اپل X که در بازار به فروش می‌رسد قاچاق است. و تا کنون هیچ ثبت سفارشی توسط وارد کنندگان قانونی این برند ثبت نشده است. وی به خریداران هشدار داد که از خرید این مدل قبل از استعلام از طریق سامانه و دریافت پاسخ مثبت، امتناع کنند. این در حالیست که فروشگاه های اینترنتی معتبر هیچکدام این مدل گوشی را در سبد محصولات خود ندارند.

پس از اعلام نام مدل‌ها و اعمال طرح رجیستری روی آن‌ها مردم باید این 3 کار را انجام دهد:

 ۱. استعلام شناسه IMEI

2. انطباق شناسه‌های گوشی

 ۳. دریافت فاکتور رسمی با درج IMEI.

ابتدا مصرف‌کننده شناسه 15 رقمی IMEI را که بر روی جعبه گوشی درج شده است از طریق سامانه‌‌های معرفی شده استعلام نماید و از قانونی بودن آن اطمینان حاصل نماید. در صورت تأیید اصالت تجهیز، باید شناسه استعلام شده با شناسه‏ای که با شماره‌گیری کد #06#*  با گوشی مد نظر نمایش داده می‏شود، منطبق باشد. برای این کار به نصب سیم‌کارت نیازی نیست.»

گفته می‌شود که چهار سامانه‌ برای احراز اصالت گوشی وجود دارد. پیامکی، USSD، تلفن گویا و اینترنتی. یک مقام مسئول در وزارت صنعت معدن و تجارت گفت: سامانه‌ی همتا برای انجام کلیه امور در طرح ثبت تلفن همراه در نظر گرفته شده است. سامانه پیامکی به شماره 7777، کد دستوری USSD به شماره #7777* و تلفن گویا و مرکز تماس به شماره 096366 وجود دارد. سامانه تحت وب به آدرس http://hamta.ntsw.ir نیز مرجع اصلی است و تمامی درگاه‏های فوق‏الذکر به این سامانه متصل‏اند. برنامه‏ریزی بر این است که این سامانه‏ها به زودی و پس از اعلام اولین مدل های مشمول طرح به صورت کامل در دسترس مردم قرار گیرد.»

علی‌رغم همه‌ی این تهمیدات، طبق گفته‌ی این مقام مسئول اگر فروشنده به مشتری گوشی قاچاق فروخت، خریدار باید کالا را به فروشنده پس بدهد. اگر فروشنده از پس گرفتن گوشی امتناع کرد، مشتری می‌تواند به سامانه سازمان تعزیرات حکومتی به آدرس tazirat135.ir ، قسمت «ثبت شکوائیه» موضوع را پیگیری کند.