تلگرام اینجاست که بماند!

نیمه اول اردیبشهت ماه بود که تلگرام برای بار دوم رسما فیلتر شد و این فیلترینگ تا امروز ادامه دارد. پس از همین اتفاق در ترنجی گزارش تکان دهنده ای خواندیم که می گفت “فیلترشکن سایفون پس از فیلتر اولیه تلگرام به میزان دو برابر بیشتر روی دستگاه کاربران باقی مانده است” و این خود یک زنگ خطر بزرگ است. پس از آن اما نسخه های غیر رسمی تلگرام که فیلتر تلگرام را دور می زدند بسیار همه گیر شدند و همین راستا هشدار وزارت ارتباطات را داشتیم که می گفت “نسخه فیلترشکن تگلرام و نسخه های غیر رسمی را نصب نکنید”. حالا در جدیدترین تحقیقات مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران (ایسپا) می بینیم تلگرام اینجاست که بماند! در ادامه با ترنجی همراه باشید.

پس از فیلتر اولیه تلگرام که 9 ماه پیش یعنی زمستان 1396 صورت پذیرفت،‌ در ترنجی بهترین جایگزین های تلگرام را دیدیم و با هم مقایسه کردیم. در این بین تعداد زیادی نام پیام رسان ایرانی وجود داشت، پیام رسان هایی که تلاش خود را برای رهایی از وابستگی به سرویس های خارجی داشتند. حقیقت اما اینجاست که تلگرام بیش از حد خوب است و با وجود تلاش خیلی از کانال ها برای جا به جا شدن از تلگرام اما مهم ترین رکن جا به جایی از تلگرام به سرویس دیگر، یعنی کاربران به این حرکت “نه” گفتند! دلایل زیادی برای این “نه” وجود داشت که “نه” شخصی من، عدم توانایی پشتیبانی سرویس های داخلی از این حجم کاربر بود.

پروژه فیلترینگ تلگرام شکست خورده است

حالا و پس از حدود 6 ماه از فیلتر دائمی تلگرام تا به امروز به نظر می رسد پروژه فیلتر تلگرام شکست خورده است و مدعی این موضوع، آمار تحقیقات مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران (ایسپا) است. طبق این گزارش ها شاهد تغییرات سهم پیام رسان های مختلف از بازار کاربران ایرانی به قرار زیر هستیم:

پیام‌رسان سروش از ۱۳.۵% در خرداد به ۴.۳% در مهر ماه کاهش پیدا کرد
ایتا از ۲.۹ به ۰.۹%
آی‌گپ از ۲.۵ به ۰.۴%
بله از ۱.۸ به ۰.۴%
گپ از ۱.۴ به ۰.۲%
بیسفون و ساینا نیز هرکدام از ۰.۶ به۰.۱%

سهم پیام رسان های داخلی از بازار پس از 5 ماه فیلترینگ تلگرام

این افت ها در حالی است ترافیک رایگان برای پیام رسان داخلی ارایه می شود ولی برای استفاده از تلگرام فلیترشکن نیاز است!

بررسی‌های صورت گرفته در مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران(ایسپا) گویای آن است که با وجود فیلترینگ، همچنان بیش از 47 درصد کاربران از تلگرام استفاده می‌کنند و در ماه‌های گذشته میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی داخلی کاهش چشمگیری داشته است.

طبق نتایج بررسی‌های صورت گرفته در مهر ماه 1397، ۶۲.۵ درصد از پاسخگویان اعلام کردند قبل از فیلتر تلگرام از این پیام‌رسان استفاده می‌­کردند. نکته جالب توجه این که در نظرسنجی خرداد ماه این مرکز نیز۶۲.۴ درصد پاسخگویان گفته بودند قبل از فیلتر از تلگرام استفاده می‌­کردند. بر اساس نتایج این نظرسنجی در حال حاضر و با گذشت حدود پنج ماه از فیلتر تلگرام ۴۲.۳ درصد از کل پاسخگویان اعلام کرده­‌اند همچنان از تلگرام استفاده می‌­کنند که این عدد نسبت به خرداد ماه تقریباً ثابت مانده است. بر اساس نتایج این نظرسنجی زنان و مردان تقریباً به یک میزان از تلگرام استفاده می­‌کنند.

میزان استفاده از اینستاگرام بعد از فیلتر تلگرام رشد صعودی داشته است

همچنین نتایج نظرسنجی نشان می­‌دهد استفاده از واتس‌آپ بعد از فیلتر تلگرام افزایش یافته، این عدد بر اساس نظرسنجی ملی ایسپا در نیمه فروردین ماه سال جاری قبل از فیلتر تلگرام12 درصد بوده اما در خرداد و مهر ماه به ترتیب 2۵ درصد و 30.1 درصد بوده است. میزان استفاده از اینستاگرام بعد از فیلتر تلگرام رشد صعودی داشته و از 17.7 درصد در فروردین ماه سال جاری به 32.2 درصد در خردادماه رسیده بود اما این عدد طبق نتایج اخیر ایسپا از خرداد تا مهر نسبتاً ثابت مانده است.

همچنین 36.3 درصد پاسخگویان اظهار کرده‌اند در حال حاضر از هیچ کدام از شبکه‌های اجتماعی استفاده نمی‌کنند. به عبارت دیگر در حال حاضر 63.7 درصد پاسخگویان اعلام کرده­‌اند حداقل عضو یکی از شبکه­‌های اجتماعی مجازی هستند. حال این عدد را مقایسه کنید با 62.5 درصدی که مهرماه امسال اعلام کرده اند از تلگرام استفاده می کنند!

طرح نظرسنجی «بررسی مسائل روز کشور از منظر افکار عمومی مردم ایران» در مهرماه 1397 با پرسشگری از 1281 نفر از افراد بالای 18 سال به بالای کشور به شیوه تلفنی انجام شد و بخشی از طرح مذکور به میزان استفاده مردم ایران از شبکه‌های اجتماعی اختصاص داشته است.

نظر شما چیست؟ شما قبل از فیلتر شدن تلگرام از آن استفاده می کردید؟ حالا چطور؟ دلیل شما برای ترک کردن یا عدم ترک کردن تلگرام چیست؟ فکر می کنید چه نوع پیام رسانی/شبکه اجتماعی بتواند جای تلگرام را بگیرید؟