بسیاری از افراد عادی گمان می‌کنند که ریه‌ها، تنها وظیفه تأمین اکسیژن بدن را بر عهده دارند اما از آنجایی که بدن انسان یکی از پیچیده‌ترین سیستم‌های کشف‌شده در تاریخ بشریت است، ریه‌ها نیز علاوه بر تأمین اکسیژن مورد نیاز بدن عملکردهای ناشناخته‌ای دارند که در ادامه با آن‌ها آشنا خواهیم شد. با ترنجی همراه باشید.
دانشمندان همواره به هنگام مواجه‌شدن با یک پدیده خارق‌العاده تلاش می‌کنند تا دانسته‌ها و ندانسته‌های خود نسبت به آن پدیده را در مقابل هم قرار دهند. این کار سبب می‌شود تا تمام فعالیت‌های محققین و دانشمندان بر روی مجهولات یک پدیده متمرکز شود. به‌عنوان مثال کسی نمی‌داند که چرا ماده‌ی بیشتری نسبت به پادماده در جهان وجود دارد یا اینکه سیر تکامل دایناسورها چگونه پایان پذیرفت. همان‌طور که گفته شد، بدن انسان یکی از پیچیده‌ترین سیستم‌هایی است که تاکنون کشف‌شده است. هنوز اطلاعات دقیقی در مورد تعداد اندام‌های موجود در بدن یا نحوه عملکرد بخش خاصی از آن‌ها در دسترس نیست.
در ماه ژانویه سال جاری، دانشمندان اعلام کردند که عضو جدیدی در بدن کشف کرده‌اند که تاکنون این عضو با اندامی دیگر اشتباه گرفته می‌شد. اخیراً دانشمندان دانشگاه کالیفرنیا و سان‌فرانسیسکو (UCSF) در مجله Nature بر اساس آزمایش‌های صورت گرفته بر روی ریه موش‌ها اعلام کردند که ریه یکی از ارگان‌های اصلی در فرایند خون‌سازی است. محققین به این نتیجه رسیدند که ریه‌ها بیش از نیمی از پلاکت‌های موجود در خون را تولید می‌کنند.
پلاکت‌ها بخش بزرگی از سلول‌های خونی را تشکیل می‌دهند. وظیفه اصلی پلاکت‌ها، انعقاد سریع خون هنگام خونریزی‌های شدید است. دانشمندان پس از مطالعات فراوان خود بر روی ساختار ریه‌ها دریافتند که این کیسه‌های تنفسی، علاوه بر فراهم آوردن اکسیژن موردنیاز بدن، یکی از اندام‌های حیاتی در حفظ و بقای سیستم قلبی و عروقی بدن هستند.
این تمام ماجرا نیست. محققین در جدیدترین آزمایش‌های خود موفق به کشف مخزنی از سلول‌های بنیادی در ریه‌ها شدند. سلول‌های بنیادی یکی از حیاتی‌ترین سلول‌های موجود در بدن ما هستند که به‌صورت بیولوژیکی برنامه ریزی شده‌اند تا در صورت نیاز به گلبول‌های خون مبدل شوند. مغز استخوان یکی از منابع اصلی تولید این سلول‌های بنیادی است. دانشمندان با مطالعات فراوان خود بر روی ساختار سلولی ریه‌ها و مغز استخوان متوجه شدند هنگامی‌که مغز استخوان آسیب‌دیده و در عملکرد تولید سلول‌های خونی دچار مشکل می‌شود، ریه‌ها به‌صورت خودکار فعال‌شده و کمبودهای مغز استخوان را جبران می‌کنند.
مارک لونی (Mark Looney) یکی از پروفسورهای دانشگاه UCSF بیان می‌کند:
یافته‌های ما در مورد ساختار و عملکردهای ناشناخته ریه‌ها نشان می‌دهد که این اندام‌های تنفسی، وظایف دیگری به‌جز تأمین اکسیژن موردنیاز بدن بر عهده‌دارند. ریه‌ها علاوه بر ایفای نقش در دستگاه تنفسی، یکی از اندام‌های حیاتی در تولید فاکتورهای مختلف خون هستند. ریه‌ها می‌توانند به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین مخازن نگه‌داری سلول‌های بنیادی و یکی از پایگاه‌های مهم تولید گلبول‌های قرمز خون محسوب شوند.
نکته اصلی در مورد این مطالعات آن است که تمام آزمایش‌ها بر روی ریه موش‌ها صورت گرفته است. تجربه‌های بسیار زیادی نشان داده است که عملکرد بیولوژیکی بدن موش‌ها به‌صورت شگفت‌انگیزی مشابه بدن انسان‌ها است و به این دلیل بیشتر آزمایش‌ها و مطالعات پزشکی بر روی این مخلوقات کوچک صورت می‌گیرد چراکه نتایج به‌دست‌آمده از این آزمایش‌ها تا حد زیادی با نتایج حاصل از آزمایش روی بدن انسان‌ها یکسان است.
دانشمندان توانستند تا با بهره‌گیری از روش‌ها و تکنیک‌های پیچیده‌ای، مسیر گردش پلاکت‌های خون را ردیابی کنند. آن‌ها دریافتند که مگاکاریوسیت (megakaryocytes) که اصلی‌ترین تولیدکننده پلاکت‌های خون است می‌تواند با برقراری ارتباط بین ریه و مغز استخوان، پلاکت‌ها را در این مسیر جا به جا کنند. ریه‌ها یکی از اندام‌های بسیار مهم و حیاتی در بدن ما هستند بنابراین این ارگان‌های حساس نیاز دارند تا به‌شدت از آن‌ها مراقبت و نگه‌داری کنیم تا بتوانند وظایف خود را به‌خوبی در طول دوران حیات انجام دهند.
سبحان الله