تعریق زیاد یا hyperhidrosis میتواند آزاردهنده و گاها باعث خجالت باشد. تخمین زده میشود که 2% الی 3% امریکاییها از تعریق زیاد رنج میبرند. این تعریق زیاد معمولا در ناحیه زیر بغل، کف دستها و یا کف پاها اتفاق میافتد. تعریق در ناحیه زیر بغل معمولا بعد از سن بلوغ و در سنین بزرگسالی شروع میشود ولی تعریق در کف دستها و پاها از سنین پایینتر(معمولا 13 سال) شروع میشود. تعریق زیاد میتواند روی روابط اجتماعی، کاری و حتی روابط زناشویی تاثیر منفی بگذارد.
درحالت عادی ، كاملا طبیعی است كه در هوای گرم ، یا وقتی ورزش سنگین میكنید عرق كنید. چرا كه بدن شما نیاز دارد دمای خود را كاهش دهد. اما عرق كردن در هوای خنك، یا در حالت بدون فعالیت ورزشی چطور؟ درادامه این مطلب به دلایل احتمالی تعریق بدون گرما یا بدون فعالیت ورزشی میپردازیم.
علائم هایپرهیدروزیس ممکن است در هر فردی متفاوت باشد، ولی رایج ترین علائم شامل موارد زیر میشوند:
دلایل عمده و رایج تعریق زیاد یا hyperhidrosis عبارتند از:
در نظر داشته باشید که بسیاری از افرادی که بیش از حد عرق میکنند، در سلامت کامل هستند.
اگر زمانی که محیط گرم نیست، یا در حال فعالیت ورزشی نیستید و عرق میکنید، این تعریف میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. همانطور که گفتیم بسیاری از افرادی که از تعریق زیاد رنج میبرند در سلامت کامل هستند با این حال برای اطمینان بیشتر حتما با پزشک خود مشورت کنید. دلایل دیگری که میتوانند باعث تعریق بیش از حد شوند عبارتند از:
اگر استرس تحویل به موقع یک پروژه یا پایان نامه دانشگاهی را دارید، نرخ تعریق شما افزایش مییابد. یا زمانهایی كه از شنیدن یك خبر خوب هیجان زده میشوید ، بیشتر عرق میكنید.
احساسات ما روی میزان تعریق ما تاثیر میگذارند. استرس، هیجان و خوشحالی همگی باعث افزایش میزان عرق كردن میشوند. خود عرق كردن میتواند برای بدن یک عامل استرس زا باشد.
یعنی استرس باعث تعریق بیشتر میشود و از طرفی تعریق بیشتر باعث افزایش سطح استرس میشود و همین چرخه ادامه پیدا میكند.
اگر سطح استرس و هیجان شما بالاست و از زیاد شدن میزان تعریقتان ناراحت هستید بهتر است روی تكنیک های كنترل استرس و مدیتیشن كار كنید و خود را كمی آرام كنید. علاوه بر تعریق زیاد، استرس و اضافه وزن نیز ارتباط مستقیم با هم دارند.
یکی از روشهای کاهش استرس، ورزش است. ورزش منظم به کنترل استرس کمک بسزایی میکند. اگر امکان ورزش در باشگاه را ندارید، ورزش در خانه یک گزینه مناسب است.
افرادی كه تیروئید پركار دارند، 4 الی 5 برابر افراد عادی عرق میكنند. این افراد بدون اینكه فعالیت خاصی بكنند یا گرمشان باشد، عرق میكنند.
پركاری تیروئید معمولا قبل از سن 25 سال شروع میشود. این افراد معمولا در ناحیه كف دست، كف پا و زیر بغل زیاد عرق می كنند و معمولا حداقل یک روز در هفته به شكل غیر عادی زیاد عرق میكنند.
اگر این حالت ها را دارید، حتما با پزشک مشورت كنید تا از سلامتی و عملكرد درست تیروئیدتان مطمئن شوید.
آکرومگالی یک اختلال هورمونی است و زمانی اتفاق میافتد که غده هیپوفیز، هورمون رشد بیش از حد تولید کند.
در دوران کودکی زمانیکه هیپوفیز بیش از حد نرمال هورمون رشد تولید کند، قد بصورت غیرعادی افزایش مییابد. ولی در دوران بزرگسالی، ترشح بیش از حد نرمال هورمون رشد منجر به افزایش قد نمیشود بلکه در یک بخش محدودی از بدن، استخوانها شروع به رشد غیرعادی میکنند. مثلا استخوانهای صورت، یا دستها.
آکرومگالی، پدیده نادری است و تغییرات فیزیکی هم در درازمدت ایجاد میشوند. سطح بالای هورمون رشد، در صورت عدم درمان میتواند باعث بروز مشکلات جدی دیگر در ارگانهای بدن شود.
افت قند یا هایپوگلایسمی دیابتی، به معنای افت قند در بیماران مبتلا به دیابت است. این افت قند در بیماران دیابتی خطرناک است به همین دلیل باید با علائم اولیه آن آشنا باشید. از علائم اولیه افت قند در بیماران دیابتی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
لوسمی یا لوکمیا سرطان بافت مایع بدن است که سیستم لنفاوی و مغز استخوان را درگیر میکند. یکی از علائم اولیه این بیماری تعریق غیرعادی در زمانی است که فرد در محیط گرم نیست و یا در حال ورزش نیست.
یائسگی در واقع دورانی از زندگی زنان است که پریود یا قاعدگی برای همیشه قطع میشود. زمانی که پریود برای 12 ماه قطع شود، فرد وارد دوران یائسگی شده است. یائسگی بین 40 تا 50 سالگی اتفاق میافتد. ولی در سنین بالاتر یا پائینتر هم ممکن است شروع شود. تعریق زیاد یکی از علائم یائسگی است.
برخی عفونتهای قارچی و باکتریایی پوست میتوانند باعث تعریق بیش از حد شوند. خود تعریق باعث تکثیر این قارچ ها و باکتریها میشود. به همین دلیل به محض تغییر در وضعیت تعریق خود باید به پزشک مراجعه کنید.
لیمفوما نوعی سرطان غدد لنفاوی است. سیستم لنفاوی بدن شامل غدد لنفاوی، مغز استخوان، طحال و غده تیموس است.
لیمفوما ممکن است هر کدام از این قسمتها را تحت تاثیر قرار دهد. یکی از علائم اولیه ابتلا به این بیماری تعریق بیش از حد در شرایطی است که فرد در حال فعالیت بدنی نیست و دمای محیط هم بالا نیست.
نوعی تومور نادر خوش خیم در غدد فوق کلیوی است. از علائم این تومور خوش خیم، تعریق زیاد، فشار خون بالا، سردرد و حملات پنیک است.
سل از جمله بیماریهای عفونی است که ریه را درگیر میکند. اگرچه این بیماری در کشورها به ندرت مشاهده میشود، با اینحال میتواند سلامتی افراد را تهدید کند.
غذاهای تند و پرادویه میتوانند باعث افزایش میزان تعریق شوند. مثلا فلفل قرمز چون دمای بدن را افزایش میدهد، بدن برای كاهش دما، بیشتر عرق میكند تا خود را خنک كند. اگر غذاهای تند نمیخورید ولی خیلی عرق میكنید، حتما با پزشک مشورت كنید.
مصرف میوهها و سبزیجات تازه، در کنار کاهش غذاهای پرادویه و تند به کاهش میزان تعریق کمک میکنند.
برخی از داروها بخش های خاصی از مغز و سیستم عصبی را تحت تاثیر قرار میدهند و باعث افزایش میزان تعریق در افراد میشوند. برخی داروها مثل داروهای ضدافسردگی (مثل ناپروكسن، اوپیوئید)، برخی آنتیبیوتیک ها و دارو های ضد ویروس، داروهای كورتیكواستروئید، انسولین، و دارو های مخصوص تیروئید می توانند باعث افزایش عرق كردن شوند. البته موارد فقط محدود به این چند دارو نمیشود.
افزایش تعریق بخاطر مصرف دارو، كمی با تعریق بر اثر پركاری تیروئید متفاوت است. اگر افزایش تعریق بخاطر برخی بیماری ها مثل دیابت یا پركاری تیروئید باشد، معمولا در بخش های خاصی از بدن تعریق بیشتر میشود.
اگر میزان عرق كردن در كل بدن افزایش یافته است (نه فقط بخش های خاص) احتمال زیاد بخاطر مصرف دارو است. میتوانید با پزشک خود مشورت كنید تا در صورت صلاحدید، نوع دارو، یا دوز مصرفی را تغییر دهد.
علاوه بر بيماریها و عوامل ذکر شده، کمبود ویتامینهای D و B12 هم میتواند باعث تعریق زیاد، بویژه تعریق شبانه شود.
بله، مشکل هایپرهیدروزیس، بویژه تعریق زیاد در یک ناحیه ویژه میتواند ژنتیکی باشد. بعنوان مثال بعضی افراد بصورت ژنتیکی در ناحیه صورت تعریق بیش از حد دارند.
اگر قبلا تعریق زیاد نداشته اید و به تازگی میزان تعریقتان خیلی زیاد شده حتما با پزشک مشورت کنید تا دلیل تعریق زیاد تشخیص داده شود.
اگر بصورت ژنتیکی و همیشه خیلی زیاد عرق میکرده اید، تعریق زیاد ممکن است باعث بروز مشکلات زیر شود:
در موارد زیر، نیازی نیست به پزشک مراجعه كنید:
اگر همیشه زیاد عرق می كنید و اعضای دیگر خانواده هم همینطور هستند.
اگر با افزایش استرس و هیجان، میزان عرق كردنتان افزایش مییابد.
ولی در موارد زیر بهتر است به پزشک مراجعه كنید:
اگر همیشه زیاد عرق نمیكردید ولی اخیرا میزان عرق كردنتان زیاد شده.
اگر فقط در برخی نواحی عرق میكنید.
اگر عرق كردنتان با تنگی نفس، درد قفسه سینه، تپش قلب، سردرد و سرگیجه همراه است.
اگر عرق سرد میكنید.
در صورت داشتن موارد بالا حتما به پزشک مراجعه كنید.