بعد از منتشر شدن خبر اخراج سم آلتمن از OpenAI، جو خاصی در رسانه‌ها ایجاد شد. هیچ کس نمی‌دانست علت این اخراج چه بوده و چرا انقدر سریع و بی‌مقدمه این اتفاق افتاده است. اما شرایط زمانی عجیب‌تر شد که در کمتر از یک هفته، سم مجدد به کمپانی برگشت و کار خود را به عنوان مدیر عامل ادامه داد. مجددا رسانه‌ها و مردم شوکه شدند و به دنبال جزئیات این اخراج و بازگشت بودند. همه چیز خیلی سریع پیش رفته بود و هیچ کس جواب قانع‌کننده‌ای نمی‌داد. تا اینکه Alex Heath جزئیات مصاحبه تلفنی خود با سم را منتشر کرد.
قبلا ما در مورد اتفاقات بعد از اخراج سم آلتمن در بخش مقالات مدرسه صفر تا صد صحبت کرده‌ایم. اما به سرعت بحث اخراج به بازگشت رسید و فرصت نشد تا کنکاش بیشتری در این مورد اتفاق بی‌افتد. در ادامه قرار است اتفاقات و جزئیات این حواشی را از زبان خود سم بررسی کنیم.
زمانی که هیئت مدیره OpenAI از سم آلتمن خواستند که یک روز بعد از اخراج او، مجدد به کمپانی بازگردد، او ابتدا احساس نافرمانی، آسیب دیدگی و عصبانیت را درون خود داشت.
او در روز چهارشنبه، تلفنی به الکس هیث گفت: ” چند دقیقه‌ای طول کشید تا از شوک مسئله خارج شوم و بر عصبانیت و احساساتم غلبه کنم و بعد بگویم: ” بله. من می‌خواهم به OpenAI برگردم.””
کاملا واضح است که من واقعا شرکت را دوست داشتم و در چهار سال و نیم گذشته، تمام وقت، تمام انرژی و زندگی خودم را در این شرکت صرف کرده بودم. خیلی بیشتر از توانم برای آن تلاش کردم. ما در حال پیشرفت بزرگی هستیم و این ماموریتی بود که من و تیمم به آن اهمیت می‌دادیم. ماموریت AGI یک ماموریت ایمن و مفید برای جامعه و ارزشمند برای ما است.
پس از تلاش ناموفق کودتای هیئت مدیره که فقط 5 روز طول کشید، آلتمن روز چهارشنبه رسما به عنوان مدیرعامل OpenAI بازگشت. بزرگترین سرمایه‌گذار این شرکت یعنی مایکروسافت، در حال برنامه‌ریزی برای گرفتن تصدی کرسی هیئت مدیره بدون حق رای است. در طول مصاحبه، آلتمن بارها از زیر بار پاسخ دادن به سوالی که همه دنبال جوابش بودند در رفت: اصلا چرا اخراج شد؟
هیئت مدیره جدید OpenAI به رهبری برت تیلور، قرار است تحقیقات مستقلی در مورد آنچه اتفاق افتاده است انجامم دهد. آلتمن در این مصاحبه گفت: ” من از این تحقیقات خیلی استقبال می‌کنم.”
آنچه که در ادامه مطالعه می‌کنید، مصاحبه کامل الکس هیث با سم آلتمن و مدیر ارشد فناوری OpenAI، میرا موراتی است. فقط در نظر داشته باشید که این مصاحبه کمی ویرایش شده است تا به زبان فارسی قابل درک باشد.
الکس: سم! ابتدا می‌خواهم از بزرگترین و مشخص‌ترین سوال ذهنم شروع کنم. ما هنوز نمی‌دانیم که چرا تو اخراج شدی. فکر می‌کنی دلیل اخراجت چه بود؟
سم آلتمن: هیئت مدیره قرار است در مورد این مسئله یک بررسی مستقل داشته باشند. من خیلی از این بررسی و تحقیق استقبال می‌کنم. در حال حاضر هم چیزی برای گفتن ندارم، اما مشتاقانه منتظر فهمیدن نکات جدید هستم.
الکس: فکر می‌کنید چرا هیئت مدیره اعلام کرد که اعتمادش به تو را از دست داده است؟
سم: بهتر است آن‌ها به این سوال پاسخ دهند.
الکس: شما در X گفتید که ” معلوم است که سوء تفاهمات واقعی” بین شما و اعضای هیئت مدیره وجود داشته است. آن سوء تفاهم‌ها چه بودند؟
سم: من هنوز آمادگی صحبت در مورد آن را ندارم. من فکر می‌کنم بسیار مهم است که اجازه دهیم مراحل و روند بررسی اجرا شد. من خوشحال می‌شوم که در مورد اتفاقات آینده صحبت کنم. تصور می‌کنم زمانی می‌رسد که من با خوشحالی در مورد اتفاقات این روزها صحبت می‌کنم. اما الان زمانش نیست.
الکس: می‌توانید بگویید که چرا در حال حاضر نمی‌توانید در مورد آن صحبت کنید؟
سم: من فقط می‌خواهم این مسیر تحقیقات را رها کنم و دخالتی در آن نداشته باشم.
الکس: شما در یادداشت خود به کارمندان در مورد ایلیا سوتسکور، دانشمند و محقق ارشد OpenAI صحبت کردید. می‌توانید کمی توضیح دهید که چرا او نظرش را تغییر داد و تصمیم گرفت طرف دیگران را بگیرد؟
میرا موراتی: ما در این مورد چیزی نمی‌دانیم. باید از ایلیا بپرسید.
الکس: سم! نیروی محرکه اصلی این شرکت چه چیزی بود که باعث شد برگردی؟
سم: واقعا جالب بود. صبح شنبه، برخی از اعضای هیئت مدیره با من تماس گرفتند و پرسیدند که آیا حاضرم در مورد این مسئله صحبت کنم یا نه. و واکنش فوری من نوعی سرپیچی و قلدری بود. مثل این بود: ” مرد حسابی! من آسیب دیده و عصبانیم و فکر می‌کنم این سوال خوبی نیست.”
سم: چند دقیقه‌ای طول کشید تا از این عصبانیت و حرص خلاص شوم و غرور و احساساتم را کنار بگذارم. اما بعد از چند دقیقه شروع به فکر کردن به این موضوع کردم که من واقعا شرکت را دوست داشتم و تمام توان زندگی خودم را در چهار سال و نیم گذشته، به طور تمام وقت در این شرکت مصرف کرده بودم و بیشتر وقتم را در این مسیر گذاشتم. ما در ماموریتی که من به آن بسیار اهمیت می‌دهم، یعنی ماموریت AGI ایمن و سودمند، پیشرفت بزرگی می‌کنیم. اما همچنان مردم و همه شرکایی که این شرط‌های بزرگ را برای ما تعیین کردند، و میرا و تیم رهبری و همه افرادی که در این پروژه مشغول هستند، کار باورنکردنی و خارق‌العاده‌ای را انجام می‌دهند.
الکس: پس خود هیئت مدیره از شما خواست که برگردید؟
سم: بله.
الکس: و شما در ابتدا مردد بودید؟
سم: نه برای مدت زمان زیادی. بعد از آن که این اتفاقات برای من افتاد، احساسات زیادی را تجربه کردم.
الکس: معلوم بود که کارمندان طرفدار شما هستند. به نظر شما این عامل تا چه اندازه مهم بود؟
سم: قطعا ما با یک تیم قوی‌تر، متحدتر، متمرکزتر و متعهدتر از این مرحله عبور کرده‌ایم. من فکر می‌کردم که قبلا باور و تمرکز بالایی داشتیم و الان فکر می‌کنم که راه طولانی‌تری با هم داریم. بنابراین این محافظه‌کاری من برای آن‌ها است.
در کل در حین این ماجرا، ما حتی یک کارمند و یا یک مشتری را هم از دست ندادیم. آن‌ها نه تنها محصولات را حتی در زمان مواجهه با رشد بسیار سخت مدیریت نگه داشتند، بلکه ویژگی‌های جدیدی را هم عرضه کردند. پیشرفت تحقیقات همچنان ادامه پیدا کرد.
الکس: آیا می‌خواهید به هیئت مدیره برگردید؟
سم: این یک بحث عمومی‌تر است. در حال حاضر من روی این مسئله تمرکز ندارم. من کوهی از کارهای بسیار سخت، مهم و فوری دارم. من می‌خواهم بتوانم کارم را به خوبی انجام دهم و مهم نیست که در هیئت مدیره باشم یا نه. این مسئله چیزی نیست که در حال حاضر وقتم را صرف فکر کردن به آن کنم.
الکس: “بهبود ساختار حکمرانی ما” به چه معنا است؟ آیا ساختار هلدینگ غیرانتفاعی قرار است تغییر کند؟
سم: این سوال را بهتر است اعضای هیئت دیره پاسخ دهند، اما در حال حاضر نه. پاسخ صادقانه این است که آن‌ها برای این کار به زمان نیاز دارند و ما هم از آن‌ها در این مسیر حمایت می‌کنیم تا واقعا بتوانند به این تغییر فکر کنند. واضح است که ساختار مدیریتی ما مشکل داشت و پیدا کردن بهترین راه برای رفع این مشکل، مدتی طول می‌کشد. من کاملا متوجه این هستم که چرا مردم در حال حاضر به دنبال پاسخ هستند. اما از طرفی هم فکر می‌کنم که چنین انتظاری کاملا غیرمنطقی است.
الکس: چرا فکر می‌کنید که غیرمنطقی است؟ من فکر می‌کنم مردم در مورد آنچه اتفاق افتاده، ابهامات زیادی می‌بینند و به نظر می‌رسد که اخراج شما به دلیل اختلاف نظر بوده نه تخلف. یا حتی چیزهایی شبیه به این.
سم: غیرمنطقی است چون طراحی یک ساختار مدیریتی واقعا خوب، به ویژه برای چنین فناوری تاثیرگذاری، سوالی نیست که در عرض یک هفته به آن پاسخ دهیم. مدت زمان زیادی طول می‌کشد که مردم به این موضوع فکر کنند، بحث کنند و دیدگاه‌های بیرونی را دریافت کنند. بخش آزمایشی آن کمی طول می‌کشدو
الکس: آیا چیزی در مورد رویکرد OpenAI به امنیت کار، در نتیجه رویدادهایی که اخیرا دخ داده تغییر می‌کند؟
میرا موراتی: این مسئله ربطی به امنیت ندارد.
الکس: گزارش‌هایی در مورد پیشرفت مدل Q* که اخیرا ایجاد کرده‌اید به ما بدهید. در این بخش چه خبر است؟
سم: هیچ اظهار نظر خاصی در مورد این اتفاق تاسف‌بار وجود ندارد. حرف ما امروز، دو هفته پیش و حتی یک سال پیش، یکسان است. ما انتظار داریم پیشرفت در این فناوری به سرعت ادامه پیدا کند و سخت کار می‌کنیم تا بفهمیم راه ایمن‌سازی و کاربردی کردن این فناوری چیست. به همین دلیل هم هر روز صبح زود از خواب بیدار می‌شدیم. در آینده هم همینطور خواهد بود. ما در مورد این موضوع همیشه ثابت قدم بوده‌ایم.
صرف نظر از هر پروژه یا بحث دیگری، ما معتقدیم که پیشرفت در گرو تحقیقات است. شما همیشه می‌توانید با بن‌بست مواجه شوید، اما ما انتظار داریم که پیشرفت همچنان در برنامه‌های اصلی وجود داشته باشد. ما می‌خواهیم در این مورد با دنیا درگیر شویم و بفهمیم می‌توانیم این کار را به بهترین شکل ممکن انجام دهیم.
الکس: این آخرین سوال است. من مطمئن هستم که شما هنوز به فکر همه این موارد هستید. این را هم می‌دانم که اتفاقات اخیر هنوز خیلی تازه هستند. اما از کل این داستان و اتفاقات چه درسی گرفته‌اید؟
سم: فکر می‌کنم هنوز جواب دقیق و صادقانه‌ای ندارم. واضح است که درس‌های زیادی وجود دارند، اما من هنوز در حال عبور از این درس‌ها هستم. منظورم این است که قطعا حرف‌های زیادی برای گفتن وجود خواهد داشت، اما فکر نمی‌کنم برای رفتن آماده باشم. فقط در این مرحله نمی‌خواهم یک پاسخ طولانی و گیج کننده داده باشم.
الکس: پس ما این سوال را در زمان دیگری از شما می‌پرسیم.
سم آلتمن لحظاتی بعد از قطع کردن تلفن، دوباره با من تماس گرفت.
سم: من یاد گرفتم که شرکت واقعا می‌تواند بدون من کار کند و این خیلی خوب است. سوء تفاهم نشود، خیلی خوشحالم که برگشتم. اما برگشت من بدون هیچ استرسی بود. یعنی اصلا استرس نداشتم که ” اوه مرد، من باید این کار را انجام دهم، یا شرکت به من نیاز دارد یا هر چیز دیگری.” این خودخواهانه است اما احساس خوبی دارم، چون یا رهبران و مدیران بزرگی را انتخاب کرده‌ام یا به خوبی آن‌ها را راهنمایی کرده‌ام. خیلی خوب است که احساس کنم شرکت بدون من کاملا روی روال خواهد بود و تیم آماده و حتی سطح خود را هم بالا برده است.
همانطور که قبلا هم در مدرسه صفر تا صد گفته بودیم، سم آلتمن یک مهره کلیدی و مهم در دنیای هوش مصنوعی است و یکی از اصلی‌ترین بنیان‌گذاران OpenAI محسوب می‌شود. جدایی موقت او از این شرکت بسیار شوکه کننده بود و مردم واکنش‌های مختلفی داشتند که بعد از این مصاحبه، کمی از شدت این واکنش‌ها کاسته شد. یکی از بزرگترین و زیباترین درس‌های سم در دوران جداییش از شرکت، همین بود که به خاطر سیستم‌سازی درست و اصولی شرکت، تغییرات بزرگ داخلی هم نتوانستند مانع رشد این شرکت شوند و همچنان همه به درستی کار خود را انجام می‌دادند. این یک اصل مهم در کار تیمی است که به هیچ وجه سنگر را خالی نکنیم.
