بازی و سرگرمی، یکی از حوزههایی است که همواره علاقهمندان خاص خود را دارد. بازی، سن و سال مشخصی نمیشناسد و با توسعه تکنولوژی، صنعت بازی نیز رشد قابل توجهی داشته است، اما آیا صنعت بازیسازی در ایران هم مانند سایر کشورهای جهان در مسیر رشد قرار دارد؟ بازیسازان و فعالان این صنعت چه دغدغههایی دارند و احوالاتشان چگونه است؟
ما در تریبوننیوز، برای آنکه پاسخ سوالاتمان را بگیریم، سراغ یکی از فعالان این صنعت رفتیم و درباره چالشهایی که دارند، از او پرسیدیم. امیرمحمود احمدی شیخانی، مدیر بازاریابی نارین گیمز از فعالیتهای این شرکت و مشکلاتی گفت که این روزها فعالان صنعت بازی را به دردسر انداخته است.
نارین گیمز از چه سالی شروع به کار کرده است؟
نارین گیمز کار خود را از سال ۱۳۹۱ آغاز کرده است؛ ولی در آن زمان نام این کسبوکار «نارین» بود و چند کار متفاوت را همزمان انجام میداد. از سال ۱۳۹۹ شرکت روی صنعت بازی تمرکز کرد و نام آن شد «نارین گیمز».
این پلتفرم انتشار بازی در ایران چه مزیت رقابتیای نسبت به سایر رقبا دارد؟
راستش را بخواهید، تعداد شرکتهایی که تمرکزشان روی نشر بازی است در ایران زیاد نیست. دو یا سه شرکت در ایران هستند که بازیهای خارجی و بعضاً بازیهای ایرانی را منتشر میکنند. تمرکز ما در نارین گیمز بیشتر روی نشر است تا بازیسازی؛ ولی دیگر شرکتهایی که در این حوزه فعال هستند، تمرکزشان روی بازیسازی است تا پخش بازیهای خارجی.
مزیت رقابتی در این حوزه به زمان انتشار بازیهای خارجی در ایران بازمیگردد. مهم است که چه زمانی بازی را وارد ایران کرده باشید. از طرفی، با توجه به شرایط موجود، شرکتهای جدیدی نمیتوانند به حوزه نشر بازی وارد شوند. بازیسازی هم در ایران سخت شده است، چون نیروهای متخصص در حال مهاجرت هستند و این صنعت به سرمایه زیادی نیاز دارد. سرمایههایی که بازگشت سریعی ندارند.
نارینگیمز به عنوان یکی از بزرگترین ناشران بازیهای موبایلی در ایران، با چه چالشهایی برای خرید و پخش بازیها مواجه است؟ این چالشها در زمینه رشد این پلتفرم چگونه است؟
بزرگترین چالش ما بستهشدن گوگلپلی است. به دلیل فیلترینگ گوگلپلی، انحصارگرایی ایجاد شده است و همانطور که میدانید، انحصار ضربه زیادی به صنایع میزند. با این انحصار، برای تبلیغات باید هزینه بیشتری پرداخته شود در حالی که کیفیت بازیها بالا نیست.
بسیاری از علاقهمندان صنعت بازی در ایران به سرویسهای مختلف دسترسی ندارند چون امکان پرداخت برای IOS وجود ندارد. چون خدماترسانی به کسانی که گوشیهای آیفون دارند، امکان پذیر نیست. حجم بازار نصف شده است.
هزینه تبلیغ بازیها بالا رفته است. مارکتپلیسهای اپلیکیشن در ایران هم محدودیت ورودی دارند و این مسئله کار را برای ما سختتر کرده است. افزایش نرخ دلار یکی دیگر از چالشهای ما به حساب میآید. توسعهدهندههای خارجی که با درآمد دلاری کار میکنند، حتی با فروش بالای محصولاتشان درآمدشان زیاد نمیشود برای همین هم انگیزه کار با شرکتهای ایرانی کاهش یافته است. شرکتهای ایرانی باید سهم فروشگاههای اپلیکیشن، مالیات، تبلیغات و دیگر هزینههای مازاد را با قیمتی گزاف بپردازند. تعداد بازیهایی هم که فروش خوبی در ماه دارند خیلی کم است. تعداد بازیهای موبایلی که درآمد آنها بالای میلیارد است زیر ۱۰ تاست.
بیشتر بازیهایی که نارینگیمز منتشر میکند، ایرانی هستند یا خارجی؟
بیشتر بازیهایی که ما داریم چینی هستند و یک بازی ایرانی هم داریم که در بازار جهانی منتشرش کردهایم.
آیا تسهیلاتی از سازمانها و نهادهای این حوزه مانند بنیاد ملی بازیهای رایانهای دریافت کردهاید؟ فکر میکنید این سازمانها تا چه اندازه میتوانند به رشد صنعت بازیسازی ایران کمک کنند؟
بعضاً کمکهایی از سوی سازمانها و نهادهای مرتبط با صنعت بازی بوده است اما این تسهیلات در برابر مشکلاتی که ما داریم، نه تنها زیاد نیست بلکه اندک است. چالشهایی که نهادهای دولتی ایجاد میکنند مانند مسئله فیلترینگ محتوا را هم نباید نادیده گرفت. این چالشها کار را برای ما سختتر کرده است.
با توجه به موج مهاجرت بازیسازان ایرانی، وضعیت صنعت بازیسازی در ایران را چطور میبینید؟
صنعت گیم به دلیل موج مهاجرت و هزینههای بالایی که دارد، در حال نابودی است. ۳ یا ۴ شرکت فعال و موفق ایرانی در این حوزه هستند. ما به عنوان یکی از بزرگترین ناشران بازی در ایران سعی میکنیم این صنعت را سرپا نگهداریم اما خرید بازی از دیگر کشورها چالشهای زیادی دارد و بازیسازی هم در ایران پردردسر است.
بازیهای ایرانی عمدتاً باکیفیت نیستند. بازیسازان ایران به سمت بازیهای استراتژیک نمیروند و هر آنچه در جهان وجود دارد را به سادهترین شکل خود میسازند. بازیسازان ایرانی بیشتر به سمت بازیهای اجتماعی مانند منچ و تختهنرد رفتهاند؛ البته چند بازی ایرانی خوب هم داریم که در بازار گلوبال (جهانی) هم فروش خوبی داشتهاند. متاسفانه بازیسازان ایرانی حقوق کمی دارند؛ سهام شرکتهای استارتاپی و گیم هم در ایران ارزش زیادی ندارد. پس صنعت بازیسازی در ایران اوضاع خوبی ندارد.
بازیسازان ایرانی میتوانند درآمد دلاری داشته باشند و محصولاتشان را در مقیاس جهانی منتشر کنند؟
اگر بازی ایرانی با کیفیت داشته باشید، درآمد دلاری امکانپذیر است؛ چون هزینه ساخت در ایران نسبت به نمونههای خارجی کمتر است. با این حال، بازیسازان ایرانی برای دریافت درآمد دلاری چالش دارند.
انگار ایران از دنیا جدا افتاده است و برای درآمد دلاری داشتن باید از متخصصانی که خارج از کشور هستند، کمک گرفت و دست به دامان برخی موسسات مالی شد.
جدا از مسئله مالی، توسعهدهندگان ایرانی که متخصص بازیسازی در ios باشند نسبت به جهان کم است. به نظر من، جداافتادگیمان از جهان باعث شده که دانشمان هم نسبت به جهان کمتر شود. نکته دیگری که درباره حضور در بازار گلوبال وجود دارد این است که تعداد رقبا و هزینه در بازار جهانی بسیار زیاد است.
آینده صنعت بازیسازی در ایران را چطور ارزیابی میکنید؟
آینده صنعت گیم را در ایران روشن نمیبینم. اگر خودمان بخواهیم بازی بسازیم، بازیهای با کیفیت نمیسازیم. بازار گیم نیازمند سرمایهگذاری زیاد است و هر کسی ریسک سرمایهگذاری در این حوزه را نمیپذیرد.
اگر گشایشی اتفاق بیفتد و بازیهای خارجی به ایران بازگردند هم باز از ایران میروند، به خاطر مشکلاتی که برای IOS وجود دارد و درآمد کم مردم ایران. به طور مثال، محصولی که قیمت آن دو دلار است، برای گیمرهای خارجی که درآمدهای چند هزار دلاری دارند بهصرفه است اما برای گیمرهای ایرانی مقرون به صرفه نیست. حقوق فعالان این حوزه در ایران نسبت به سایر کشورهای جهان کمتر است و افراد علاقهمند هم یا مهاجرت کردهاند یا ناامید شدهاند. این صنعت، مصداق «از هر طرف که رفتم، جز وحشتم نیفزود» است.