احتمالاً برایتان عجیب باشد که بشنوید از طریق یک دستگاه پرینتر می‌توان اعضای زنده انسان را چاپ کرد اما به‌لطف علم و تکنولوژی این موضوع امکان‌پذیر است. به‌گمان بسیاری از محققان حوزه علوم پزشکی، چاپ اعضای بدن آینده علم پزشکی است و بیشتر تمرکز محققین امروزه بر روی چاپ پوست قرار گرفته. این تکنولوژی می‌تواند به‌درمان بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات مخصوصاً درمان زخم‌های عمیق و برخی از پیوند‌ها بسیار کمک کننده باشد البته که کاربرد‌های چاپ پوست از طریق پرینتر سه بعدی بسیار گسترده‌تر از این موارد است.
تحقیقات روی این تکنولوژی هنوز در مراحل ابتدایی خود است و راه زیادی را برای رسیدن به‌هدف نهایی دارد اما خوشبختانه در همین چند قدم اول توانسته موفقیت‌آمیز عمل کند و اطلاعات زیادی در مورد آن وجود دارد بنابراین در صورتی‌که قصد دارید اطلاعات بیشتری در این رابطه کسب کنید، تا انتهای این نوشته از درمانکده با ما همراه باشید تا به معرفی تکنولوژی پرینت سه بعدی پوست زنده به‌عنوان روشی مدرن در ترمیم پوست بپردازیم.
پیدا کردن روشی برای ترمیم سریع‌تر زخم‌های پوستی عمیق دغدغه امروز نیست بلکه سالیان طولانی است که روش‌های مختلفی برای این کار آزمایش می‌شود. اما این موضوع در چهل سال گذشته با پیشرفت علم پزشکی و تجهیزات الکترونیکی بسیار پیگیرانه‌تر دنبال می‌شود و روش‌های مختلف و متعددی برای این منظور مورد بررسی قرار گرفته اما در بین تمامی این روش‌ها بهترین گزینه که در برخی آزمایش‌ها هم کاملاً موفقیت‌آمیز و بدون عارضه بوده، تکنولوژی پرینت سه بعدی پوست زنده است.
در حال حاضر کشوری که بیشترین تحقیقات در این زمینه را دارد کشور کانادا است و محققان زیادی از متخصصین توسعه تکنولوژی گرفته تا دکتر پوست و غیره در جهان در توسعه تکنولوژی پرینت سه بعدی پوست زنده همکاری می‌کنند. هدف این تکنولوژی ترکیب و تزریق لایه به‌لایه مواد زیستی و سلول‌ها از طریق یک جوهر مخصوص پرینتر سه بعدی که معمولاً از سلول‌های بنیادین ساخته می‌شود، است که با ایجاد مدل‌های زیست پزشکی بافت‌هایی با همان خصوصیات بافت‌های زنده را شبیه‌سازی کرده و می‌سازد.
در ابتدا تکنولوژی پرینت پوست زنده تنها برای درمان زخم‌های عمیق پوستی استفاده می‌شد اما با پیشرفت این تکنولوژی و توسعه آن، محققین متوجه شدند که این تکنولوژی ظرفیت بیشتری دارد و حتی امروزه امکان چاپ برخی اعضای بدن با عروق کامل و همچنین سلول‌های زنده مانند گوش وجود دارد و محققین در تلاش‌اند تا بتوانند اعضای مهم‌تر مانند قلب و کلیه را از طریق پرینتر سه بعدی چاپ کنند. بنابراین اولین مزیت این تکنولوژی را می‌توان در توسعه‌پذیر بودن آن دانست.
مزیت دیگر این تکنولوژی انعطاف‌پذیری آن است. پرینتر سه بعدی پوست زنده حتی در درون بدن هم قابل انجام است و امید می‌رود از آن بتوان برای درمان زخم‌های درون بدن مانند زخم معده نیز استفاده کرد. جالب است بدانید که محققان چینی یک میکروبات 30 میلی‌متری را توسعه داده‌اند تا بتواند بدون نیاز به‌جراحی وارد بدن شده و اقدام به‌پرینت پوست زنده در درون زخم‌های بافتی داخل بدن کند.
اما دیگر مزیت این تکنولوژی که مهم‌ترین آن نیز است عدم نیاز به‌پیوند پوست واقعی است! جوهر این پرینتر از سلول‌های بنیادین و سلول‌های پوستی به‌همراه سایر مواد ارگانیک موجود در پوست مانند کلاژن و غیره چه شکلی مصنوعی و پرورشی ساخته می‌شوند و دیگر نیازی نیست که برای پیوند پوست بیمار، از قسمت‌های دیگر بدن پوست گرفته شود.
تمام تکنولوژی‌هایی که در رابطه با چاپ پوست زنده تا به‌امروز مورد استفاده قرار گرفته است همگی به‌نحوی ناامید کننده بودند چرا که به‌دلیل‌عدم توانایی در ساخت عروق زنده، پوست‌های چاپ شده بعد از مدتی از بین می‌رفتند و تنها مصرف آن‌ها فقط برای ترمیم زخم‌ها آن هم به‌صورت مقطعی به‌عنوان چیزی شبیه به‌یک بخیه بود.(منبع: brighton)
اما مهم‌ترین گام در این آزمایش توسط محققان آمریکایی برداشته شد که توانستند با ترکیب دو نوع سلول زنده بدن با یکدیگر در ترکیبات جوهر مورد استفاده، نوعی جوهر زیستی جدید بسازند که با چاپ آن درون ساختار پوست تولید شده امکان بازسازی رگ‌های خونی وجود دارد. این فرآیند به‌این صورت انجام می‌شود که سلول‌های اندوتلیال که در درون رگ‌های خونی وجود دارند در کنار سلول‌های پیرسیت که به‌دور سلول‌های اندوتلیال کشیده می‌شوند باز تولید شده و به‌مجموعه ترکیبات جوهر زیستی اضافه می‌شود و بدین ترتیب در پوست مصنوعی رگ‌های خونی رشد کرده و با رگ‌های خونی واقعی ارتباط موفق برقرار می‌کنند که به‌معنای واقعی کلمه عضوی از بدن انسان خواهند شد.
البته لازم به‌ذکر است که فرایند هنوز روی انسان تست نشده اما روی موش‌های آزمایشگاهی کاملاً موفقیت‌آمیز جواب داده است.
متاسفانه خیر البته فعلا! این تکنولوژی در حال حاضر نیازمند تخصص بسیار بالا، منابع مالی نجومی و تکنولوژی‌های پیشرفته است اما هر روز که از عمرش می‌گذرد، یک قدم به‌تبدیل شدن به‌یک تکنولوژی رایج نزدیک‌تر می‌شود. آخرین پیشرفت این تکنولوژی در کانادا اتفاق افتاده است که در آن محققین موفق به‌ساخت یک پرینتر سه بعدی چاپ بافت زنده قابل حمل و دستی شده‌اند و این خود قدم بزرگی به‌حساب می‌آید.
با وجود همه این‌ها، اما بدیهی است که تکنولوژی چاپ اعضای زنده انسان آینده حرفه پزشکی است و می‌تواند بسیار همه‌گیر‌تر از امروز به‌خوبی به‌بیماران کمک کند و با توجه به‌این که تا به‌امروز محقیق نتایج خوب و امیدوار کننده‌ای از آزمایشات این تکنولوژی گرفته‌اند، انرژی و منابع زیادی در کشورهای پیشرفته برای توسعه آن گذاشته شده است.
پرینتر سه بعدی چاپ پوست زنده انسان، یک تکنولوژی نوظهور است که پتانسیل فوق العاده‌ای برای پیشرفت دارد. این تکنولوژی نوید روزی را به‌ما خواهد داد که دیگر نیاز به‌انتظار برای دریافت اعضای شخص دیگری برای پیوند به‌بیمار نباشیم و هرگاه که هر عضوی نیاز بود، در چند ساعت بتوان آن‌را تولید کرد. به‌عنوان یک دکتر قلب در تهران اگر برای بیمار خود نیازمند یک قلب دیگر باشد نیازی نیست تا از همه شهر‌ها سراغ قلب اهدایی بگیرد بلکه تنها کافی است که به‌تولید کنندگان سفارش یک قلب را بدهد!
با توجه به‌تغییر مداوم استانداردهای این تکنولوژی اطلاعات مربوط به‌آن نیز همواره در حال تغییر هستند و به‌همین واسطه ما در این نوشته تمام تلاش خود را به‌کار بستیم تا یکی از راهکارهای مهم بهبود و درمان بیماری‌های پوستی یعنی چاپ پوست زنده از طریق پرینتر سه بعدی را با شما در میان بگذاریم.
