همه ما وجود یک زخم یا جراحت را تجربه کردهایم. این جراحت ممکن است در شرایطی مانند عمل جراحی و یا بریدن دست در هنگام خوردن میوه ایجاد شده باشد. زخم چه کوچک و چه بزرگ بالاخره بهبود پیدا میکند، اما اگر در شرایط استرسزا قرار بگیرید ممکن است زخم دیرتر خوب شود.
اینجاست که تقاضای بدن برای دریافت مواد مغذی افزایش مییابد. اگر این خواسته برآورده نشود ممکن است بهبود زخم را کند کرده یا آن را متوقف کند و درنتیجه زخم را به یک زخم مزمن تبدیل کند. حالا باید بدانیم که در این شرایط چهکار کنیم تا زخمها زودتر خوب شوند. آمینواسیدها میتوانند به شما در این شرایط کمک کنند.جالب است بدانید که بسیاری از ورزشکاران برخی مکمل ها را با یکدیگر ترکیب کرده و مصرف میکنند که موضوع مهمی است و باید به آن توجه شود. و این موضوع که آیا ترکیب مکملهای ال کارنیتین، آمینواسید و bcaa با یکدیگر مضر است؟ از اهمیت بالایی برخوردار است.
هدف این مقاله بررسی فواید آمینواسیدهایی مانند آرژنین و گلوتامین بر بهبود زخم است. پس با ما همراه باشید.
زخم بهعنوان یک اختلال در بافتهای بدن شناخته میشود. روند بهبودی زخم بلافاصله پس از آسیب شروع میشود. فرآیند بهبودی زخم شامل یک سری مراحل است که البته ممکن است سالها ادامه داشته باشد. فرآیند بهبود زخم یک فرآیند صعودی یا نزولی نیست، بلکه بسته به عوامل بیرونی مختلف و عوامل ذاتی مانند فاکتورهای رشد ممکن است هم رو به جلو و هم رو به عقب پیشرفت کند؛ یعنی مواقعی ممکن است زخم رو به بهبودی برود و مواقعی هم ممکن است زخم بدتر شود. البته عواملی هم در این روند تأثیر میگذارند که در ادامه برای شما بیان میکنیم.
تغذیه بهعنوان یک عامل کلیدی در بهبود زخم شناخته میشود. در شرایط استرس مثلاً پس از جراحی نیاز غذایی بدن افزایش مییابد، به این دلیل که بدن در حال تکثیر سلولی و سنتز پروتئین است. اساساً وقتی بدن زخم دارد، برای دریافت مواد مغذی موردنیازش تلاش میکند. بهبود زخم بسیار به انرژی وابسته است. انرژی کلمه دیگری برای کالری است. اگر بیمار بهخوبی غذا نخورد و به اهداف کالری و پروتئین خود در هر روز دست نیابد بهطورمعمول کاهش وزن رخ میدهد.
وقتی بدن دچار کاهش وزن میشود باید تصمیم بگیرد که از کالری و انرژی موجود برای ساختن بافت جدید برای زخم استفاده کند یا از آن برای حفظ عملکرد اندامهای حیاتی خود بهره ببرد. اگر کاهش وزن بدون کنترل ادامه یابد، ترمیم زخم مختل میشود و درنهایت ممکن است به نفع اندامهای حیاتی بدن بهطور کامل متوقف شود.
یکی دیگر از عواملی که میتواند روند بهبود زخم را سرعت ببخشد مصرف بعضی مکملهاست. مثلاً آرژنین و گلوتامین از آمینواسیدهایی هستند که به بهبود زخم کمک میکنند.
آرژنین یک آمینواسید ضروری است که از سیترولین در بدن انسانهای سالم تولید میشود. تحقیقات نشان دادهاند که آرژنین عملکرد ایمنی، ترشح هورمون و عملکرد اندوتلیال (سلولهای درونرگی) را متعادل میکند و همچنین پیش ساز سنتز پرولین (نوعی اسیدآمینه که باعث ساخت کلاژن میشود) در آزمایشات حیوانی و انسانی است.
ال کارنتین، BCAA و آمینواسید مکملهای چربی سوزی هستند که ورزشکاران استفاده میکنند. این چربی سوزها معمولاً توسط ورزشکارانی استفاده میشوند که میخواهند وزن خود را سریعتر کاهش دهند، انرژی بیشتری در تمرینات داشته باشند و عضله سازی کنند.
مکملهای زیادی وجود دارند که میتوانند از روشهای مختلف به بهبود زخم کمک کنند. اگر زخمی دارید که خوب نمیشود احتمالاً دلایلی برای این موضوع وجود دارد. شما میتوانید با مراجعه به یک متخصص در مورد نوع زخم و بهبود آن از طریق مصرف مکملها صحبت کنید.
آرژنین یک آمینواسید نیمه ضروری است، زیرا بدن آن را به اندازه کافی تولید نمیکند و در بعضی شرایط مانند بیماریهای بحرانی و آسیبهای شدید به مکمل آرژنین نیاز است. مطالعات تحقیقاتی متعددی با تمرکز بر استفاده از آرژنین برای بهبود زخم و پیشگیری از زخم انجام شده است. این آمینواسید برای ارتقای تعادل نیتروژن، تکثیر سلولی، عملکرد لنفوسیت T و تجمع کلاژن موردنیاز است.
آرژنین یک اسیدآمینه است که از جریان خون پشتیبانی میکند و بلوک تشکیلدهنده پروتئینها است.
آرژنین 32 درصد نیتروژن است و وظایف متعددی ازجمله تسریع ترشح انسولین، تحریک بازسازی پروتئین و ترویج انتقال اسیدهای آمینه به داخل سلولها را انجام میدهد. اکسید نیتریک برای بهبود زخم ضروری است، زیرا اکسیژنرسانی، جریان خون به زخم و کلاژن سازی را افزایش داده و التهاب زخم را کاهش میدهد. درحالیکه آرژنین تنها تولیدکننده اکسید نیتریک است، 40 درصد آرژنین مصرفشده توسط رودهها و کبد تجزیه میشود. به همین دلیل مقدار آرژنین موجود برای تولید اکسید نیتریک کاهش پیدا میکند. یک مکمل که حاوی سیترولین (پیش ساز آرژنین) است از تجزیه آرژنین در کبد و روده جلوگیری میکند و تولید اکسید نیتریک را افزایش میدهد.
گلوتامین نیز یک آمینواسید ضروری است. این آمینواسید میتواند در بدن تولید شود، اما در شرایط استرس فیزیکی شدید نیاز به گلوتامین از توانایی بدن برای ساخت آن بیشتر خواهد شد. مقادیر کافی گلوتامین معمولاً تنها از طریق رژیم غذایی به دست میآیند، زیرا بدن قادر به تولید گلوتامین بهتنهایی نیست. برخی شرایط پزشکی ازجمله جراحات، جراحی، عفونتها و استرس طولانیمدت میتوانند سطح گلوتامین را کاهش دهند. ازآنجاییکه گلوتامین نقش کلیدی در سیستم ایمنی ایفا میکند، کمبود این ماده مغذی میتواند بهطور قابلتوجهی روند بهبودی زخم را آهسته کند.
بتا هیدروکسی بتا متیل بوتیرات (HMB) یک اسیدآمینه ضروری است. مکمل HMB با افزایش توده عضلانی همراه است.
اخیراً مشخص شده است که آرژنین در ترکیب با HMB و گلوتامین باعث تسریع بهبود زخمها میشود. مطالعات نشان دادهاند که افراد سالمی که مکمل آرژنین را بهصورت خوراکی مصرف میکردند افزایش قابلتوجهی در سطوح آرژنین و اورنیتین پلاسما داشتند که منجر به افزایش سرعت سنتز کلاژن میشد. مخلوط اچ ام بی و آرژنین باعث افزایش گردش پروتئین در بیماران مسن در طول یک سال میشود.
سیستین برای سنتز گلوتاتیون، آنتیاکسیدان اصلی سلول که در ترمیم بافت و سنتز کلاژن نقش کلیدی دارد موردنیاز است. این ماده با به حداقل رساندن تجزیه عضلات و بازسازی توده بدون چربی بدن (LBM) تعادل مثبت نیتروژن را افزایش میدهد و به بهبود زخمها کمک میکند.
دو مسیر در ترمیم زخم وجود دارد: اولی شامل آرژنین است که پلی آمینها و همچنین اورنیتین و پرولین تولید میکند. پلی آمینها برای تکثیر سلولی موردنیاز هستند، درحالیکه مورد دوم برای سنتز کلاژن لازم است. مسیر دوم هم نیتریک اکسید القایی است که اکسید نیتریک تولید میکند. اکسید نیتریک نقش کلیدی در بهبود زخم بازی میکند، زیرا تکثیر سلولی، تشکیل کلاژن و انقباض زخم را تنظیم میکند.
گلوتامین یک اسیدآمینه است که در تولید کلاژن، پروتئین ساختاری اصلی در پوست و سایر بافتهای همبند نقش دارد و از سیستم ایمنی بدن حمایت میکند.
گلوتامین فراوانترین اسیدآمینه موجود در پلاسمای خون انسان است. از این ماده بهعنوان منبع انرژی برای تکثیر سلولها ازجمله لنفوسیتها، ماکروفاژها، فیبروبلاستها و سلولهای اپیتلیال استفاده میشود. تکثیر سلولها هم باعث بهبود زخم میشود.
برخی از مطالعات نشان دادهاند که گلوتامین بهبود زخم را تا حدودی افزایش میدهد، زیرا باعث افزایش غلظت آرژنین و سیترولین که پیش ساز آرژنین است میشود. بنابراین گلوتامین اجازه تولید NO را میدهد که به بهبود زخمها کمک میکند.
هم آرژنین و هم گلوتامین بهعنوان اسیدهای آمینه ضروری در نظر گرفته میشوند. بنابراین، آنها در شرایط استرس و درنتیجه برای بهبود زخم موردنیاز هستند.
آمینواسیدها مولکولهای تشکیلدهنده پروتئین هستند. این مولکولها میتوانند به بهبود زخم کمک کنند. در برخی شرایط مانند بیماری دیابت و یا استرس ممکن است زخمها دیر بهبود پیدا کنند. به همین دلیل فرد میتواند با مراجعه به پزشک و دریافت یک مکمل مناسب از آمینواسیدها به تسریع بهبود زخمها کمک کند.