اولین نیاز کودکان پس از تولد غذا خوردن است که توسط شیر مادر تامین می شود. طی نخستین سال تولد، وزن کودک سه برابر می شود و قد در حدود پنجاه درصد افزایش می یابد. انرژی لازم جهت رشد جسمی و ذهنی کودک، تغذیه مهم ترین عامل می باشد.
از آنجا که ظرفیت معده ی کودک در این دوره ی سنی محدود می باشد، تغذیه با مواد غذایی سرشار از انرژی و مواد مغذی به جای مصرف حجم زیاد غذا در اولویت می باشد.
بسیاری از والدین برای اینکه کودکشان رشد بهتری داشته باشد و قوی تر و باهوش تر گردد ، به او مکمل های گوناگونی می دهند. کودکان هم مانند بزرگسالان نیازمند ویتامین ها و مواد معدنی هستند، در صورتی که تغذیه کودک مناسب و کافی باشد و به موقع و با رعایت اصول غذای کودک را شروع کنید و غذاهای متنوع و تازه تهیه شده را به کودک بدهید نیازی به استفاده از مکمل غذایی کودکان نیست اما در غیر اینصورت شما باید برای رشد بهتر کودک به او مکمل هایی را بدهید. اما در صورت نیاز چه مکمل هایی به کودک بدهیم؟ آیا مصرف مکمل راه و رسم خاصی دارد؟ اصلا کودکی که مکمل مصرف می کند باید تحت نظر پزشک باشد؟
کودک بالای 1 سال اگر رژیم غذایی سالم و متعادلی داشته باشد، نیاز به هیچ مکملی ندارد اما اطفال شیرخوار گاهی اوقات نیاز به مکمل هایی همچون ویتامین دی دارند. رژیم غذایی کودک باید از گروه میوه جات، سبزیجات، آجیل، حبوبات و مقدار مناسبی از پروتئین تشکیل شده باشد.
اگر رژیم های غذایی کودک نتوانند همه ویتامین ها و املاح مورد نیاز بدن را تامین کنند ، کودک نیازمند مصرف مکمل است. کودکان زیر پنج سال ممکن است به مشکلاتی مانند کمبود ید، فقر آهن و کمبود ویتامین های A و D مبتلا شوند ، بنابراین برای رشد بهتر کودک لازم است مکمل هایی را به او بدهید که این مواد را در بدن او تامین کند.
کدام کودکان نیازمند دریافت مکمل هستند :
چنانچه گفتیم برخی از مکمل ها برای رشد بهتر و کامل تر کودکان از اهمیت ویژ ای برخوردارند برای همین متخصص فرزند شما آنها را تجویز خواهد کرد؛ مکمل هایی شامل :
کودکان از 15 روزگی باید مکمل ویتامین AD را به صورت قطره مصرف نمایند. در صورت عدم دریافت این مکمل کودکان دچار سوءتغذیه و مشکلات بعدی آن خواهند شد.
ویتامین A، در تقویت بینایی، تکامل گلبول های سفید و قرمز خون، افزایش کارایی سیستم ایمنی در برابر بیماری ها، تسهیل انتقال آهن از منابع ذخیره ای به گلبول های قرمز موثر است. این ویتامین اثر تقویتی در مخاط دارد و برای رشد و نمو کودکان موثر است. مقدار ویتامین A باید از بدو تولد همزمان با قطره ویتامین A و D روزی 25 قطره تجویز شود. از 6 ماهگی به بعد این ویتامین به صورت قطره مولتی ویتامین و 25 قطره تا 2 سالگی مصرف گردد.
مکمل های آهن، بهترین مکمل برای کم خونی کودکان محسوب می شوند. آهن برای جلوگیری از کم خونی و آسیب پذیری در برابر عفونت ها، بهبود اختلالات یادگیری و حافظه بخصوص در کودکان مبتلا به کم خونی، افزایش انرژی و توانایی، بهبود ضعف، خشکی و گرفتگی عضلات تجویز می شود.
یک نوزاد طبیعی در بدو تولد به ازای هر کیلوگرم وزن 75 میلی گرم آهن دارد که دوسوم آن در گلبول قرمز و باقی به شکل فریتین در کبد، مغز استخوان و نخاع ذخیره شده اند بنابراین در این دوره نیاز به دریافت آهن نیست اما در 6ـ 4 ماهگی که ذخایر آهن کم می شود شیرخوار باید آهن مصرف کند.
منگنز از دیگر ریزمغذی های مورد نیاز بدن است که در ترکیب برخی مکمل ها وجود دارد. این عنصر که در رشد کودک موثر است در متابولیسم چربی ها و کربوهیدرات ها و در شکل گیری بافت همبند استخوانی و غضروف موثر است. اگر نگران قد کودک خود هستید و به دنبال مکمل افزایش قد می گردید، منگنز یکی از ترکیبات الزامی برای این گونه از مکمل هاست.
روی یکی از عناصری است که در عملکرد سیستم ایمنی، ترمیم زخم ها، تقویت قوه بویایی، بینایی، چشایی، تقسیم طبیعی سلول ها، رشد و تکامل در طول بارداری، کودکی و بلوغ سلامت پوست، فرم گرفتن و استحکام ناخن ها و تقویت ساختار مو نقش دارد و از بیماری های سرماخوردگی و اسهال و استفراغ، آسم پیشگیری می کند. این عنصر به صورت زینک سولفات یا گلوکونات تجویز می شود که باید روزی 5 میلی لیتر بعد از غذا از آن استفاده نمود.
ویتامین های گروه B در متابولیسم و افزایش انرژی بدن، رفع خستگی، تشکیل گلبول های قرمز و تقویت سیستم عصبی و حافظه تاثیر گذار هستند و کمبود آن ها سبب ضعف اعصاب و اختلال پوست، کاهش تعداد گلبول های قرمز و کم خونی می شود.
ویتامین C یکی از ویتامین های ضروری برای بدن است که سبب می شود بدن مقاوم گردد و در برابر ابتلا به بیماری ها مصون بماند. 50 تا 200 میلی گرم ازاین ویتامین در شربت های مولتی ویتامین وجود دارد. مقدار اضافی ویتامین C از طریق ادرار دفع می شود. بدن کودکان قادر به ذخیره این ویتامین نیست بنابراین آنها باید از مکمل های این ویتامین استفاده کنند.
مولتی ویتامین ها سبب، افزایش رشد و نمو، افزایش انرژی و اشتهای کودکان، استحکام و رشد طولی استخوان ها، مقابله با نرمی استخوان، سلامت لثه و دندان های شیری و دائمی، تقویت سیستم ایمنی و افزایش مقاومت در برابر عفونت ها، تقویت سیستم بینایی، سلامت پوست، مو و ناخن و… می شوند.
توصیه مهم
هرگز خودسرانه برای کودکان خود مکمل غذایی یا سایر داروها را تجویز نکنید؛ چرا که ممکن است خطرات جبران ناپذیری را برای دلبند شما داشته باشد. حتما قبل از تهیه هر گونه مکمل تغذیه ای با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید.
