روند پیری در بیشتر موارد در پزشکی یک ریسک فاکتور است. هرچه جسم و ذهن پیرتر باشد، انجام بیشتر کارها از جمله مبارزه با عفونت ها مانند ویروس کرونا بسیار سخت تر می شود. اما چندین تیم تحقیقی در حال بررسی روش های مختلف برای کاهش سرعت پیری، معکوس کردن روند پیری یا جوان کردن برخی اندام ها هستند. در مورد دسته دوم، محققانی از استنفورد تقریبا کشف کرده اند که چگونه روند پیری مغز را معکوس کنند.
پیری مغز
طبق بررسی ها مشخص شده است که سیستم ایمنی بدن حداقل تا بخشی مسئول پیری مغز است. دانشمندان فرآیندی را برای معکوس کردن روند پیری مغز و ذهن در موش ها کشف کرده اند و همین فرآیند را در تست های آزمایشگاهی روی سلول های انسان نیز انجام داده اند. با این حال، این اولین گام در جهت کشف داروهایی است که شاید روزی بتوانند برای جلوگیری از زوال عقل استفاده شوند.
تیم دکتر کاترین آندرسون مقاله ای در مجله ی نیچر منتشر کرد که شرح کار اولیه آن ها برای معکوس کردن روند پیری را توضیح می دهد. براساس گزارش دانشکده پزشکی استنفورد، زیست شناسان مدت ها است این نظریه را مطرح می کنند که التهاب می تواند مسئول روند پیری باشد. کاهش التهاب ممکن است برخی شرایط مانند روند از دست دادن چالاکی ذهن را آهسته کند، یا حتی به طور کامل از ایجاد این شرایط جلوگیری کند. تیم دکتر آندرسون احتمالا پی برده اند که چه عواملی باعث می شود تا برخی از سلول های ایمنی باعث ایجاد التهاب در بدن می شوند و چگونه می توان از این اتفاق جلوگیری کرد.
تیم تحقیقاتی متوجه شد که یک نوع از سلول های ایمنی به نام سلول های میلوئیدی (مانند ماکروفاژها) با افزایش سن بیش از حد فعال می شوند و باعث التهاب در داخل بافت های بدن از جمله مغز می شوند. سلول های میلوئیدی، بدن را از مواد زائد پاک می کند و مواد مغذی سلول های دیگر را تأمین می کنند و عوامل بیماری زا را کنترل می کنند. اما با افزایش سن، آن ها شروع به بد رفتاری می کنند و به بافت اطراف خود آسیب می رسانند.
محققان دریافتند كه با ایجاد مانع برای پیوند یك هورمون خاص (PGE2) و گیرنده اش (EP2) می توان متابولیسم جوانی و خلق و خوی سلول های میلوئیدی موش و انسان را به حالت دوران جوانی بازگرداند. داروهای آزمایش شده توانستند زوال مغز را در موش ها معکوس کنند، حافظه و مهارت های جهت یابی را به آن ها بازگرداند تا حدی که قابل مقایسه با موش های جوان بودند.
دکتر آندرسون در دانشکده پزشکی استنفورد گفت: “اگر سیستم ایمنی بدن را تنظیم کنید، می توانید مغز را جوان کنید.”
مشکلی که در پیوند PGE2-EP2 وجود دارد یک بدشانسی مضاعف است. سلول های میلوئیدی مانند ماکروفاژها، PGE2 بیشتری نسبت به سلول های جوان تر تولید می کنند و گیرنده های EP2 بیشتری نیز در سطح خود دارند. این منجر به افزایش التهاب موضعی می شود. EP2 در سلول های ایمنی از جمله سلول های میلوئیدی یافت می شود و می تواند فعالیت التهابی درون سلول ها را پس از پیوند با PGE2 آغاز کند.
پیری مغز
تیم دکتر آندرسون دو داروی آزمایشی را بررسی که پیوند PGE2-EP2 را مسدود می کند. در این آزمایش سلول های میلوئیدی پیر مانند گونه های جوان تر رفتار کردند و این داروها فعالیت های التهابی آن ها را در تست های آزمایشگاهی روی ماکروفاژهای کشت شده ی موش و انسان معکوس کردند. در مورد موش های زنده نیز موش های پیر که این داروها را دریافت کردند در تست های حافظه و جهت یابی نیز مانند موش های جوان عملکرد خوبی داشتند و این نشان می دهد که داروها می توانند مغز را جوان کنند. یکی از این داروها با وجود اینکه در سد خونی مغزی نفوذ نکرد، موثر واقع شد.
اگرچه این تحقیق امیدوارکننده به نظر می رسد، اما این تیم هیچ گونه آزمایش بالینی برای این داروها انجام نداده است که نشان دهنده ی معکوس شدن شرایط بیماری هایی مانند زوال عقل یا آلزایمر باشد. دکتر آندرسون با اشاره به عوارض جانبی بالقوه این داروها گفت كه هیچكدام از این دو آزمایش دارویی را نمی توان بر روی انسان تست کرد. اما این مطالعه می تواند منجر به تولید ترکیبات مختلفی شود که ممکن است در آینده برای آزمایش انسانی بی خطر باشد و در نهایت از زوال عقل پس از یک سن خاص جلوگیری کند.
الکی زور نزنید
مطمئنا نمیشه که بشه!