در سومین مطلب ترنجی در رابطه با تاریخ کامپیوترها، که آخرین قسمت و تقریبا کامل‌ترین قسمت از سری تاریخچه کامپیوترهاست، علاوه بر کامپیوترهای نسل چهارم و پنجم، اشاره کاملی به افردای که باید شناخت، تاریخ نرم‌افزارهایی که باید دانست و کلی مطالب حجیم ولی فشرده شده و خلاصه شده، در همین قسمت خواهیم کرد. بله! این قسمت را از دست ندهید که مطلب امروزمان ویژه کاربران همیشگی ترنجی است. با ترنجی همراه باشید.
تا به‌حال چند بار سخنان بیل گیتس را شنیده‌اید؟ چند بار راجب به زحمات و اقدامات بیل گیتس مطلب خوانده‌اید؟ چند بار از خدمت‌های بیل گیتس به جهان فهمیده‌اید؟ تا به امروز و تا همین لحظه و تا همین چند ثانیه، ما همیشه در فضاهای مختلف، از هرکس و هرچیز، اسم «پول» به گوشمان رسید که بیل گیتس، ثروتی دارد که هیچ‌وقت مثل ثروت او تکرار نخواهد شد. اما ای کاش یک‌بار هم که شده از خودمان می‌پرسیدیم که بیل گیتس، چگونه به ثروت دست یافت؟ بیل گیتسی که می‌گوید:
“من نمی دانم” تبدیل به “من هنوز نمی دانم” شده است.
کسانی که با کامپیوترها آینده را ساختند، در بعدهای مختلف زمان خود، همیشه هروقت “من نمی‌دانم” به ذهنشان می‌آمد، با استفاده از بزرگ‌ترین منبع در جهان یعنی زمان، من نمی‌دانم را به “من هنوز نمی‌دانم” و بعد از مطالعه و رسیدن به پاسخ سوال، به “اکنون می‌دانم” تبدیل می‌کردند. آن‌ها با این کارشان، به ابزاری دست یافتند که محاسباتی که انجام می‌داد، امروزه در همه صنایع به‌کار می‌آید و قطعاً کامپیوترها بزرگ‌ترین نقش را ایفا کردند.
بیل گیتس همیشه جزء افرادی بوده‌است، که تاکید زیادی به راه موفقیت و رسیدن به آن داشته‌است! کسی که دانشش موجب ثروتش است! جمله‌ای که متاسفانه بسیاری از ما تنها اهمیت زیادی به قسمت دوم آن یعنی ثروت می‌دهیم. امیدواریم روزهایی از راه برسد که جوانان ایرانی هم بیل گیتس‌های ایران شوند! به امید آن روزها.
کامپیوتر که در اصل، به معنای محاسبه‌کننده است (ماشین حساب الکترونیکی)، فقط به چیزهایی که می‌بینیم محدود نیست! یعنی چه؟ به هر وسیله الکتریکی که دارای پردازنده یا مایکرو پروسسر است، کامپیوتر می‌گویند! در ادامه، در رابطه با دسته‌بندی کامپیوترها صحبت کوتاهی با شما خواهیم داشت.
قبل از آن اشاره کنیم که خود کامپیوتر نیز قبل از این که به مدل‌ها و نوع‌های مختلف تقسیم شود، از چند جزء بخش ورودی یا Input Unit، بخش پردازش مرکزی یا Central Processing Unit، واحد سرعت پردازنده MIPS، بخش خروجی یا Output Unit، و در نهایت هم بخش حافظه تشکیل شده. اگر قصد دارید در رابطه با هر بخش بیشتر اطلاعات کسب کنید، در فضای اینترنت مقاله‌های آموزشی بسیار تخصصی متعددی یافت می‌گردد و تنها کافی‌ست نامشان را جستجو کنید. بگذریم.
به‌طور کلی کامپیوترها به چهار دسته و چندین و چند نوع مختلف تقسیم‌بندی می‌شوند. اولین دسته ریزرایانه‌ها می‌باشند که خود به سه بخش دیگر جدا می‌شوند. رایانه‌های رومیزی (Desktop Computer)، رایانه‌های دستیار دیجیتالی شخصی (PDA) و در نهایت نیز رایانه‌های کیفی (Laptop – Notebook Computer). ریزرایانه‌ها، همین PC های امروزی‌مان هستند معروف به کامپیوترهای شخصی و به‌قول معروف، Personal Digital Assistant Computer. بزرگ‌ترین ویژگی آن‌ها، قیمت پایین آن‌هاست و همین امر سبب شده است تا همه‌ی مردم در هر قشری بتوانند حداقل یک‌بار آن‌ها را تجربه کنند. نکته جالب در رابطه با این رایانه‌ها این است که در نسل‌های گذشته، کامپیوترهای غول پیکر آن زمان، امروزه تبدیل به همین ریزرایانه‌ها شده‌اند چرا که قدرت آن‌ها با PC های امروزی برابری دارد!
بعد از ریزرایانه‌ها، به سراغ رایانه‌های کوچک و به اصطلاح مینی کامپیوترها می‌رویم. کار این کامپیوترها، نه آن‌چنان در سطح بالاست، و نه آن‌چنان در سطح پایین! بسیار معمولی و برای کارهای روزمره به‌کار می‌آیند! هرچند حجم داده‌های مورد پردازش و تنوع کارهای آن‌ها بالاست، اما قدرت آن‌ها به نسبتِ دیگر کامپیوترها نیست.
رایانه‌های بزرگ که اهمیتی بسیار پیدا کرده‌اند، برای محاسبات بسیار سنگین و پیچیده در موسسات طراحی شده‌اند و هم حجم اطلاعاتی در آن‌ها بالاست، و هم دسترسی به آن‌ها کمی دشوار است چرا که به‌طور معمول دسترسی از طریق شبکه و به‌طور مشترک می‌باشد.
در نهایت به آخرین بخش از کامپیوترها و تقسیم آن‌ها می‌رسیم! ابر کامپیوترهای امروزی! این رایانه‌ها آن‌قدر قدرت‌مند هستند که تنها در بزرگ‌ترین شرکت‌های جهان و سازمان‌ها یافت می‌شود!
ناسا از دسته سازمان‌هایی است که از سوپر کامپیوترها استفاده می‌کند. شما آینده این سیستم‌های قدر را چگونه می‌بینید؟
در ساختمان کامپیوترهای نسل چهارمی، از مدارهای مجتمع الکترونیکی که با تراکم متوسط و زیاد که حاوی هزارها تا صدها هزار عنصر الکترونیکی بودند، و بر یک تراشه مربع یا مستطیل شکل از جنس سیلیکان با سطح یک سانتیمتر مربع قرار داشتند، استفاده شد. در نسل سوم ما اشاره‌ای به IC یا همین مدارهای مجتمع داشتیم که شما برای اطلاعات بیشتر جهت مطالعه IC و نسل‌های اول تا سوم تاریخ کامپیوتر، می‌توانید قسمت ۱ و ۲ را مطالعه کنید. در ادامه سیستم‌های نسل چهارمی، اشاره کنیم که سرعت عمل و ظرفیت حافظه کامپیوترهای این نسل نسبت به کامپیوترهای نسل قبل، به حدی افزایش پیدا کرده بود که همین امر باعث به وجود آمدن هزاران شغل در این صنعت شد و دیگر کامپیوتر داشت به چیزی عمومی تبدیل می‌شد (منظور برای عموم است).
توانائی قرار دادن مدارهای مجتمع الکترونیکی زیاد بر روی یک سطح بسیار کوچک سبب پیدایش ریزپردازنده در آغاز این دوره گردید که باز هم می‌توانست بر روی سطح یک تراشه جای داده شود. ریز پردازنده‌ها دارای کلیه مدارهای مورد نیاز جهت عملیات حسابی (چهار پایه اساسی جمع و تفریق / ضرب و تقسیم)، منطقی، و کنترلی بود و با افزودن تعدادی تراشه جهت حافظه و سایر مدارهای مکمل به آن، یک پردازشگر کامل بوجود آورد که همراه با ریز کامپیوترها و یا ریزرایانه ها (در کل چهار نوع کامپیوتر داریم: ریزرایانه ها، رایانه‌های کوچک، کامپیوترهای بزرگ، و ابر رایانه‌ها – سوپر رایانه‌ها – که در ناسا و گوگل مورد استفاده قرار می گیرند) پا به عرضه وجود گذاشت.
با معرفی اولین ریزپردازنده به‌نام ۴۰۰۴، در ۱۹۷۱، توسط شرکت اینتل، و عرضه ریزپردازنده ۹ بیتی ۸۰۰۸ در اواخر همان سال، و ریزپردازنده ۸۰۸۰ در سال ۱۹۷۴ میلادی، توسط همین شرکت، زمینه کاری جهت ساختن کامپیوترهای شخصی (PC) فراهم گردید. با معرفی ریزکامپیوتر سلبی ۸-اچ در همان سال، توسط شرکت سلبی و ریز کامپیوتر التایر ۸۸۰۰ در سال ۱۹۷۵ میلادی، توسط شرکت میتس و ساخت ریزپردازنده‌های مختلف توسط چند شرکت اینتل و بقیه برندهای زیلاک، موتورولا، و ام اُاس تکنالوجی، فرایند ساخت و معرفی ریزکامپیوترها روز به روز گسترش یافت و توسط شرکت‌های مختلفی از جمله اپل، آتاری مرحوم (Atari)، کامودر (Commodore)، و در نهایت آی‌بی‌ام کبیر (IBM)، ریزکامپیوترهای گوناگونی عرضه گردیدند.
در ۲۰ سال قبل از شروع سالیان بعد از ۲۰۰۰، کامپیوترها شدیدا پیشرفت داشتند و چه رایانه‌های بزرگ و چه مینی، و در نهایت ابر رایانه‌های پیشرفته‌ی آن زمان، توسط شرکت‌های آی‌بی‌ام، سی‌دی‌سی، دک و باروز ساخته شدند… در همین حین بزرگ‌ترین و فوق قدرتمندهای آن زمان، به عبارتی ابر کامپیوترهای پیشرفته در آن سال‌ها، با نام های کری آی‌بی‌ام، سی‌دی‌سی، فوجیتسو، هیتاچی و نک عرضه شدند. شما در رابطه با چهارمین نسل از کامپیوترها چه فکری می‌کنید؟
از دهه ۹۰ به بعد، با کوچک‌تر شدن تراشه‌ها، و استفاده از پردازنده‌ها و پردازشگرهای با تراکم خیلی زیاد، معماری رایانه‌ها به کلی تغییر کرد و روند جدیدی را در پیش گرفت. در این نسل از کامپیوترها، بجای آرشتیکت یا معماری ترتیبی از معماری موازی بهره گرفته شد. کشورهای پیشرفته متعددی از جمله بزرگ‌ترین‌های همین دوره، یعنی ژاپن و آمریکا، پروژه‌های تحقیقاتی طولانی و زیادی را برای ساخت کامپیوترهای بسیار پیشرفته به انجام رساندند و از همان زمان، نتیجه آن فعالیت‌ها باعث شده است تا امروزه سرمایه‌های عظیم میلیارد میلیارد دلاری، توسط سران کشورهای جهان اولی جهت پیشرفت هرچه سریع تر دانش، انجام پذیرد.
ابرکامپیوترهای در دست ساخت به نام سی‌ام ۵ که از ۳۲ تا ۱۶۰۰۰ پردازنده به صورت موازی بهره خواهند گرفت، و سرعت کامپیوتر را تا ۲ ترافلاپس (تریلیون عملیات اعشاری در ثانیه) خواهند رساند. و به همین ترتیب، سالانه شاهد پیشرفت‌های بسیار رایانه‌ها هستیم. از آن‌جا که مطلب ما قصد ندارد از تاریخ کامپیوترها دورتر برود و بحث اصلی بر سر وقایع قبل از ۲۰۰۰ بوده، درباره سال‌های اخیر صحبتی نداشته‌ایم و در همین‌جا مطلب را تمام می‌کنیم. امیدواریم از تاریخ کامپیوترها لذت برده باشید و به چند سوال ما نیز جواب بدهید. آیا مطلب به همه‌چیز اشاره داشت و مفید بود؟ و آیا کامپیوترهای چند سال آینده، باز با نام Computer صدا می‌شوند؟ منتظر نقدهای‌تان هستیم.
