اکسیژن زمین همواره تحت تأثیر فعالیت طبیعی و غیرطبیعی بوده و این موضوع میزان غلظت و سطح اکسیژن زمین را به‌شدت تحت‌الشعاع خود قرار داده است. دانشمندان و محققین در آخرین مطالعات خود دریافتند که سطح اکسیژن زمین به‌شدت در حال کاهش است. در ادامه با ترنجی همراه باشید.
طی ۸۰۰،۰۰۰ سال گذشته میزان اکسیژن زمین و اکسیژن موجود در اتمسفر تا حدود ۰٫۷ درصد کاهش‌یافته اما به گفته دانشمندان این میزان از کمبود اکسیژن نمی‌تواند برای موجودات زنده و انواع گونه‌های زیستی خطری جدی به وجود آورد.
جدیدترین مطالعات دانشمندان دانشگاه پرینستون بر روی حباب‌های هوا در داخل یخ‌های قطبی و یخ‌های باستانی موجود در منطقه گرینلند، به آن‌ها کمک کرد تا بتوانند فشار اتمسفر ناشی از اکسیژن را از طریق اندازه‌گیری نسبت اکسیژن به نیتروژن این حباب‌های ماقبل تاریخی، به دست آورند.
همان‌طور که همه ما آگاهیم، اکسیژن نقش کلیدی را در ادامه بقای تمام موجودات زنده ایفا می‌کند اما اکسیژن نقش بسیار مهم دیگری را نیز در ساختار جهان و فرایندهای شیمیایی ایفا می‌کند. تغییر ۰٫۷ درصدی اکسیژن زمین در این بازه زمانی موضوع چندان نگران‌کننده‌ای نیست. اگرچه این میزان از تغییر در اکسیژن زمین می‌تواند به‌اندازه افزایش فشار سطح زمین به‌اندازه‌ای که گویا ۱۰۰ متر از سطح دریا بالا رفته باشیم، تمام شود!
پژوهشگران در مورد علل و نحوه ایجاد چنین تغییراتی دو فرضیه کلی را بیان کردند که شاید اعلام این فرضیه‌ها به بسیاری از سؤالات مبهم کارشناسان زمین‌شناسی پاسخ مورد را ارائه کند.
فرضیه اول را دانیل استاپلر این‌چنین بیان می‌کند:
افزایش نرخ فرسایش جهانی طی ده‌ها میلیون سال تحت تأثیر عوامل مختلفی ازجمله رشد یخچال‌های طبیعی و به دنبال آن افزایش فرسایش تخته‌سنگ‌ها و کوهستان‌ها سبب شده تا اکسیژن بیشتری از سطح زمین جذب‌شده و تأثیر به سزایی در کاهش میزان اکسیژن زمین داشته باشد.
فرضیه دوم در مورد جذب اکسیژن توسط آب‌های سرد اقیانوس‌ها مطرح می‌شود. بیش از ۱۵ میلیون سال پیش، زمانی که هنوز سوخت‌های فسیلی شروع به سوزانده شدن نکرده بودند، میزان حلالیت اکسیژن در آب‌های اقیانوس‌ها به‌شدت افزایش یافت. علت این پدیده جذب اکسیژن بیشتر توسط آب‌های سرد دریاها و اقیانوس‌ها است چراکه میزان حلالیت گازها با کاهش دمای مایعات، افزایش پیدا می‌کند.
علاوه بر نظریه‌های یادشده بسیاری دیگر از مواد شیمیایی و معدنی در زمین وجود دارند که می‌توانند به‌نوبه خود سبب جذب اکسیژن از اتمسفر شوند. ازجمله این مواد می‌توان به pyrite (پیریت) که یک ماده معدنی از جنس سولفید آهن است، اشاره نمود. این ماده با جذب مقادیر زیاد اکسیژن سعی در واکنش با این گاز را دارد که این موضوع یکی از دلایل جذب اکسیژن بیشتر توسط pyrite است. کربن آلی نیز به‌اندازه کافی مستعد ترکیب با انواع گازهای و جذب اکسیژن است.
یافته جالب‌توجه دیگری که از این تحقیقات حاصل شد نشان داد که جدا از ۱۵۰ سال گذشته، میزان دی‌اکسید کربن موجود در هوا، همواره تحت عوامل مختلفی دستخوش کاهش یا افزایش بوده است. یکی از رفتارهای غیرمنتظره‌ای که از کربن دی‌اکسید کشف شد، نشان داد که این ماده به‌شدت تحت تأثیر میزان اکسیژن زمین قرار دارد. سطح کربن دی‌اکسید با کاهش میزان اکسیژن زمین به‌شدت افزایش می‌یابد.
یک نظریه آزمایشگاهی نشان می‌دهد پدیده بسیار شگفت‌انگیزی با نام “ترموستات هوازدگی سیلیکات” سبب افزایش فرسایش در سنگ‌های آتشفشانی و به دنبال آن افزایش غلظت در میزان دی‌اکسید موجود در اتمسفر می‌گردد. سنگ‌هایی که دچار فرسایش می‌شوند با ورود به مسیرهای آبی منتهی به دریاها سبب ورود مقادیر زیادی از کربن دی‌اکسید محلول به آب‌های اقیانوس‌ها می‌شوند.
برای اثبات تمام فرضیه‌های موجود، تحقیقات گسترده‌تری لازم است تا روابط تعاملی بین اکسیژن و نیتروژن موجود در اتمسفر کشف گردد. گویا سیاره ما طی دوره‌های زمانی بسیار طولانی تحت تأثیر تغییرات اکسیژن، نیتروژن و دی‌اکسید کربن قرار داشته است.
[button type=”link” link=”http://www.iflscience.com/environment/earth-s-oxygen-levels-continue-to-decline/” size=”btn-medium” target=”blank”]iflscience[/button]
