متلاشی شدن و سقوط مرگبار هوافضاپیمای اسپیسشیپ ۲ شرکت ویرجین گالکتیک در سال گذشته به گفته بازرسان ایمنی سازمان NTSB، ناشی از خطای کمکخلبان و همچنین کوتاهی طراحان آن در پیشبینی چنین اشتباه مهلکی بوده است.
بازرسان سازمان NTSB در یک نشست دیروز اعلام کردند که اسپیسشیپ ۲ زمانی متلاشی شد که مایکل آلزبری، طی یک پرواز آزمایشی در ماه اکتبر بر فراز صحرای موهاوی کالیفرنیا، قفل سامانه feathering بازگشت به جو را بسیار زودتر از موعد باز کرد.
شرکت هوافضایی Scaled Composites که این وسیله را ساخته است، همچنین مقصر بوده و با تعبیه نکردن سامانهای محافظ برای جلوگیری از متلاشی شدن فضاپیما فقط به دلیل یک خطای انسانی، راه را برای سانحه هموار کرده بود.
کریستوفر هارت، ریاست سازمان NTSB طی این نشست گفت:
امیدواریم که طی این ارزیابی راههایی برای پیشگیری از وقوع دوباره چنین سانحهای بیابیم.
هوافضاپیمای اسپیسشیپ ۲ شرکت ویرجین گالکتیک طراحی شده که دو خدمه و شش مسافر را راهی پرواز زیرمداری به فضا کند و هزینه پرداختی هر مسافر ۲۵۰۰۰۰ دلار است. در ۳۱ اکتبر سال ۲۰۱۴ اولین هوافضاپیمای اسپیسشیپ ۲ طی چهارمین پرواز آزمایشی با موتور روشن، در پرواز بر فراز صحرای موهاوی کالیفرنیا متلاشی شد و تکههایش در مسیری هشت کیلومتری نزدیک دریاچه Koehn به زمین افتاد.
آلزبری که یک خلبان آزمایشی کارکشته بود و قبلاً با اسپیسشیپ ۲ پرواز کرده بود، در این سانحه کشته شد. خلبان این پرواز، پیت سیبولد هم دچار مجروحیتهای جدی شد اما حین متلاشی شدن اسپیسشیپ ۲، صندلیاش به بیرون پرتاب شد و او توانست با باز کردن چتر نجات زنده بماند.
تصویری تکاندهنده از پیت سیبولد شجاع در حال پایین آمدن با چتر نجات:
به گفته بازرسان NTSB، حادثه زمانی رخ داد که آلزبری سامانه ابتکاری feather دم فضاپیما را زودتر از موعد یعنی در پرواز با ماخ ۰٫۸ باز کرد، درحالیکه زمان مناسب، پرواز با ماخ ۱٫۴ بوده است (عدد ماخ حاصل تقسیم سرعت پرواز به سرعت صوت است).
در ویدئوی زیر میتوانید گردش غیرمنتظره دم فضاپیما را ببینید. البته احتمالاً به دلیل قطع شدن ارتباط با دوربین یا دلایل دیگر، قبل از متلاشی شدن، ویدئو تمام میشود.
[aparat]http://www.aparat.com/v/m5vxZ[/aparat]
به گفته مقامات رسمی NTSB، قفل سامانه feathering اسپیسشیپ ۲ باید قبل از رسیدن به ماخ ۱٫۸ باز شود و در غیر این صورت پرواز باید کنسل شود.
سامانه ابتکاری feather اسپیسشیپ ۲ دمهای دوتایی فضاپیما را رو به بالا میچرخاند تا هنگام بازگشت به جو، وسیله پایدار باشد. طی فاز Boost، یعنی هنگامیکه موتور روشن است، دم در موقعیت خود قفل شده است تا حین پرواز، ایمن باشند. وقتی آلزبری قفل این سامانه را زودتر از موعد باز کرد، توربولانس ناشی از پرواز گذر صوتی (پرواز نزدیک ماخ ۱ که دارای تلاطم شدید است) به مکانیسم دم وسیله فشار بیشازحد وارد کرد و منجر به متلاشی شدن وسیله شد.
بازرسان NTSB “کوهی از اطلاعات” سانحه را که شامل اطلاعات تلهمتری و ویدئوی داخلی و خارجی وسیله میشد، قبل از نتیجهگیری بررسی کردند.
کاترین ویلسون، بازرس NTSB گفت که Scaled Composites خطر باز کردن زودتر از موعد قفل این سامانه را میدانسته، اما این موضوع را در دستورالعمل خلبانها واضح درج نکرده است. این مسئله فقط در یک ایمیل و یک ارائه پاورپوینت سه سال قبل از سانحه مطرح شده بود.
رابرت ساموالت، عضو بورد NTSB، این سؤال را مطرح کرد که چرا Scaled Composites قبلاً از طریق آموزش بهتر و پیشگیریهای ایمنی، روی اهمیت بهموقع باز کردن قفل این سامانه تأکید نکرده بود؟
رابرت ساموالت گفته:
من این حرف را گستاخانه نمیزنم، چون من اشتباهات زیادی کردهام، اما انسانها درصورتیکه به آنها فرصت کافی بدهید همهچیز را به هم میریزند. البته منظور من از این حرف هیچ نوع بیاحترامی به خدمه پرواز نیست. واقعیت این است که یک اشتباه اینجا رخداده، اما اشتباه اغلب نشانگر یک سیستم معیوب است.
بازرسان NTSB تأیید کردند که طی نه ماه گذشته از زمان سانحه، مهندسان Scaled Composites و ویرجین گالکتیک یک سامانه بازدارنده توسعه دادهاند که از باز شدن زودتر از موعد قفل سامانه feathering پیشگیری کنند.
بنیانگذار ویرجین گالکتیک، سِر ریچارد برانسون در یک ویدئو این ارتقای فنی را تأیید کرد و از اعضای NTSB تشکر کرد و ابراز داشت که این بازرسی میتواند کمک کند که این صنعت فضایی تجاری که در حال بالوپر گرفتن است، بهتر و ایمنتر شود.
در یک بیانیه پس از نشست NTSB، نمایندگان Scaled Composites تأکید داشتند که ایمنی یکی از اجزای حیاتی فرهنگ این شرکت است و اینکه خلبانان این شرکت باتجربه و آموزشدیده هستند. آنها بیان داشتند که در بازرسیهای NTSB با بازرسان همکاری خوبی داشتند و اقدامات لازم برای پیشگیری از سانحه بعدی انجام شد.
ریچارد برانسون همچنین تأکید داشت که ویرجین گالکتیک باقدرت ادامه خواهد داد و از سانحه اسپیسشیپ ۲ درس گرفته است. ریچارد برانسون گفت:
هر فناوری جدید متحولکنندهای نیازمند خطر کردن است و ما تراژدی قربانی شدن شجاعانه مایکل آلزبری و نجات خلبان مجروح، پیت سیبولد از مخمصه را دیدیم. تلاشهای شگرف و ترسناک آنها بیهوده نبوده و در خدمت قوت بخشیدن به تلاشهای ما برای به واقعیت پیوستن رؤیاهای بزرگ است.
[su_button url=”http://www.space.com/30073-virgin-galactic-spaceshiptwo-crash-pilot-error.html” target=”blank” background=”#06a570″]Space[/su_button]
[su_button url=”http://www.space.com/30085-spaceshiptwo-crash-pilot-parachute-photo.html” target=”blank” background=”#06a570″]Space[/su_button]
اینجاس که میگن عجله کار شیطونه! اما جدای از شوخی اشتباهات انسانی و مهندسی همیشه بوده و اصلاح میشه تا به نتیجه مطلوب برسیم. همه ما مدیون اونایی هستیم که در راه پیشرفت علم و تکنولوژی و گذر از مرزهای کنونی خطرهای ناشناخته رو به جون می خرن. یاد خلبان گرامی