از هر پنج کودک مبتلا به اختلال طیف اوتیسم (ASD)، ریشه اختلال رفتاری یک کودک را می توان در حمله ی سیستم ایمنی بدن مادرشان به مغز در حال رشد جنین جستجو کرد. محققان با کمک برنامه ای که برای آشکارسازی الگوهای پنهان در ترکیب پیچیده ای از داده ها طراحی شده است، آزمایشی را برای آنتی بادی های مسئول این حمله اشتباه طراحی کرده اند که به آن ها اجازه می دهد خطر تولد کودک مبتلا به اوتیسم را با اطمینان بی سابقه ای پیش بینی کنند.
دانشمندان دانشگاه کالیفرنیا، دیویس و استنفورد، پلاسمای خون دو گروه از مادران را تجزیه و تحلیل کردند. گروه اول شامل 450 مادر که تشخیص ASD در کودکانشان داده شده بود و گروه دیگر شامل 350 مادر بود که تشخیص بیماری در کودکانشان داده نشده بود.
از نتایج این تجزیه و تحلیل ها برای تولید آنچه به عنوان سنجش جاذب سیستم ایمنی مرتبط با آنزیم (ELISA) شناخته می شود استفاده شد. الیزا یک روش تشخیصی برای شناسایی وجود مواد در یک محلول از طریق آنتی بادی های مخصوص موجود در دیواره محلول است.
در این مطالعه، هدف هشت پروتئین بود. این پروتئین ها پیش تر به عنوان مظنون اصلی ایجاد پاسخ ایمنی بدن مادر علیه سیستم عصبی در حال رشد جنین شناسایی شده بودند.
زمانی اعتقاد بر این بود که مغز جنین از ایمنی خوبی برخوردار است و در برابر آنتی بادی ها و گلبول های سفید ایمن است. اما در حال حاضر مشخص شده است که مغز در حال رشد جنین می تواند تحت تاثیر آنتی بادی های بدن مادر در دوران بارداری قرار بگیرد.
یک بررسی منتشر شده در سال 2019 توسط ایمونولوژیست های دانشگاه دیویس، کارل ال جونز و جودی ون دواتر، نشان می دهد که اتوآنتی بادی های تولید شده توسط بدن مادر ممکن است با پروتئین های اصلی در سلول های عصبی جنین واکنش نشان دهد و اتوآنتی بادی های مرتبط با ASD (MAR) را در بدن مادر تحریک کند.
در این تحقیق، ون دواتر و همکارانش از روش یادگیری ماشین برای درجه بندی تاثیر ترکیبات اتوآنتی بادی های مرتبط با مارکرهای رشد همچون پروتئین واسطه پاسخ کلاپسین (CRMP) و گوانین دآمیناز (GDA) استفاده کردند.
الیزای تولید شده در این مطالعه در شناسایی وجود ترکیبات آنتی بادی، با دقت صد درصد تأیید شد.
اگرچه ابزار تشخیصی استفاده شده در این مطالعه، از ASD جلوگیری نمی کند و یا تشخیص آینده را با قطعیت پیش بینی نمی کند، اما تصویر روشنی از خطرات موجود را ترسیم می کند.
ون دواتر می گوید: “به عنوان مثال، اگر مادر اتوآنتی بادی های CRIMP1 و GDA (رایج ترین الگو) را داشته باشد، بر اساس داده های فعلی، احتمال داشتن فرزند مبتلا به اوتیسم در او 31 برابر بیشتر است. این مقدار خیلی زیاد است.”
اوتیسم، یک تعریف کلی برای طیف گسترده ای از عملکردها و رفتارها است که ناشی از تغییر اتصالات مغز است.
مشخصه های این اختلال می توانند از نظر شدت قوی یا ضعیف باشند؛ این امر بر چگونگی روابط اجتماعی، برقراری ارتباط و تحریک پذیری فرد تاثیر می گذارد.
همانطور که برای ASD صفات و ویژگی های متعددی در نظر گرفته شده است، عوامل ایجاد آن هم تنها یک فاکتور نیست؛ از تأثیرات محیطی گرفته تا تغییرات ژنتیکی در شکل گیری آن نقش بسزایی دارند.
تقریبا در 20 درصد از تشخیص ها، این اختلال با نوعی پاسخ اتوآنتی بادی بدن مادر در ارتباط است، و همین عامل اصلی ایجاد ASD است.
ون دواتر می گوید: ” برنامه ما برای آینده این است که یک زن قبل از بارداری بتواند آزمایش خون این آنتی بادی ها را انجام دهد. اگر این آنتی بادی ها در بدن او وجود داشته باشند، می داند که خطر داشتن فرزند مبتلا به اوتیسم در او خیلی زیاد است. در صورت عدم حضور این آنتی بادی ها در بدن او، احتمال داشتن بچه مبتلا به اوتیسم در او 43 درصد کمتر است زیرا عامل MAR اوتیسم در او وجود ندارد.”
با کمک مطالعات اخیر که پایه های محکمی برای ابزارهای تشخیصی بسیار دقیق ASD فراهم می کند، ممکن است آینده ای را پیش رو داشته باشیم که در آن والدین، خود را برای داشتن و تربیت فرزند مبتلا به اوتیسم آماده کنند. البته، تصمیم برای داشتن فرزند مبتلا به اوتیسم بر عهده ی خود خانواده است.
محققان با بررسی این فرآیند در حیوانات، در حال بررسی امکان استفاده از اطلاعات اتوآنتی بادی های مادر در پیشگیری از ASD هستند.
ون دواتر گفت: “ما همچنین از این مدل های حیوانی برای ایجاد روش های درمانی از طریق مسدود کردن مسیر آنتی بادی های مادر به جنین استفاده خواهیم کرد.”
بدون شک چگونگی به کارگیری از دانش گسترده و در حال رشد ASD همچنان بحث برانگیز باقی خواهد ماند.
در حالی که فرد مبتلا به اوتیسم با چالش های زیادی از نظر تحریک پذیری و روابط پیچیده اجتماعی روبرو است، تصور پیشگیری یا بهبود طیف صفات این اختلال بسیار امیدوارکننده است.
تحقیقاتی نظیر این مطالعه حداقل می تواند به والدین آینده این فرصت را بدهد تا در مورد راه های تأمین نیازهای کودک خود تحقیق کنند (با وجود اینکه ممکن است در این راه چند باور غلط درباره اوتیسم یاد بگیرند).
