تلفن ثابت یکی از بخش های خاطره انگیز کودکی من بود. ابتدا تلفن های عادی دارای شماره گیر چرخان، سپس شماره گیر های دکمه، فناوری مدهوش کننده Caller ID و تلفن های بی سیم خانگی! دنیای زیبایی بود. بد نیست بدانید آخرین روز مهر 1305 هجری شمسی اولین تلفن ثابت وارد ایران شده است و امروز این ابزار ارتباطی مفید 92 ساله است! در ادامه با ترنجی همراه باشید تا درباره آن صحبت کنیم.
تلفنخانه تهران ۳۰ مهرماه ۱۳۰۵ در عمارت جدید آغاز به کار کرد. در سال ۱۲۶۵ شمسی و مصادف با ۱۸۸۶ میلادی، برای اولین بار در ایران، یک رشته سیم تلفن بین تهران و شاهزاده عبدالعظیم به طول ۸.۷ کیلومتر توسط بوآتال بلژیکی که امتیاز راه‌آهن ری را داشت، کشیده شد. ولی در واقع مرحله دوم فناوری مخابرات در تهران از سال ۱۲۶۸ شمسی، یعنی ۱۳ سال پس از اختراع آن، با برقراری ارتباط تلفنی بین دو ایستگاه ماشین دودی و شهرری آغاز شد. پس از آن بین کامرانیه (شمیران) و عمارت وزارت جنگ در تهران و سپس بین مقر ییلاقی شاه قاجار (سلطنت‌آباد سابق) و عمارت سلطنتی تهران دایر شد.
به این ترتیب تلفن نخستین بار در دستگاه دولتی ایران و در عصر ناصری به راه افتاد. چهار سال بعد هم مرکز تلگراف بیسیم امواج کوتاه نجف‌آباد در اراضی جنوب شرق طهران، پس از مرکز فرستنده موج بلند بیسیم قصر که در سال ۱۳۰۵ افتتاح شد، به عنوان دومین مرکز نوین تلگراف طهران، روز شنبه سوم آبان سال ۱۳۰۹ با سخنرانی وزیر پست و تلگراف، میرزا قاسم خان صور اسرافیل افتتاح شد:
«… امروز دستگاه امواج کوتاه بیسیم پهلوی را افتتاح می مایم… کسی فراموش نکرده است که در چند سال قبل دستگاه تلگراف بیسیم پهلوی بوسیله ذات مقدس شاهانه افتتاح یافت. تلگراف بیسیم حاکی از درجه اهمیت آن برای مملکت ایران است.حقاً هم باید این طور باشد زیرا که در خور شأن ایران امروز است که صدای خود را با وسایل خود به گوش دنیا برساند و در ارتباطات سیاسی و اقتصادی و تجارتی خود با دنیای متمدن امروزه دارای وسایل سریع و منظم ایرانی باشد. بزرگترین مباهاتی که نصیب این جانب شده این است که مسائل مذکوره در زمان اینجانب مهیا گردیده… تلگراف بیسیم حالیه ایران علاوه بر روابطی که از بدو تأسیس با دول محترم همسایه خود شوروی و جمهوری ترکیه مستقر داشته و دارد اینک نیز می‌تواند با تمام مراکز اروپا و امریکا مخابره نماید…»
مؤسسه تلگراف بیسیم قصر تا آن زمان تنها با مراکز مخابرات مسکو، ترکیه و عراق در ارتباط مستقیم بود و سایر ارتباطات با نقاط دیگر اروپا، از طریق مرکز مخابرات بیروت انجام می‌گرفت. با خرید یک دستگاه موج کوتاه از فرانسه و نصب گیرنده آن در مرکز نجف آباد و نصب فرستنده در محل بیسیم و اتصال این دو مرکز بوسیله کابل زیرزمینی، ارتباط مستقیم ایران با مراکز مخابراتی پاریس، لندن، برلین، آنکارا، بیروت، مسکو و تفلیس برقرار و اولین تلگراف از سوی وزیر پست و تلگراف مبنی بر افتتاح رسمی مخابرات بیسیم ایران به نام وزرای پست و تلگراف فرانسه، آلمان، انگلستان، عراق و… مخابره و استعلام شد.
پس از آن نیز پانزده نفر از محصلین متخصص تلگراف که از طرف وزارت پست و تلگراف برای آموزش فن بیسیم به خارج از کشور اعزام شده بودند، به همراه سایر کارکنان تلگرافخانه، با یکصد دستگاه مخابراتی در ایستگاه مرکزی و تحت نظارت سه مهندس و متخصص خارجی، مسیو بروسیه، مسیو برژه و مسیو گلرسی به کار گرفته شدند.
این مرکز از ساعت ۹.۳۰ دقیقه صبح به وقت طهران با بیسیم مسکو، ترکیه و بغداد و جهت ارتباط با مراکز مهم جهان از ساعت ۹ گرینویچ مطابق با ساعت ۱۲.۳۰ دقیقه طهران تا ساعت ۲۰ گرینویچ مطابق با ساعت ۲۳.۳۰ مشغول به کار بود. از این مرکز در هر دقیقه ۲۰ تا ۱۵۰ کلمه مخابره می‌شد.
هنوز از تلفن ثابت استفاده می کنید یا تمام استفاده شما به تلفن همراه خلاصه شده است؟
ما هنوز داریم
چون هنوزم وجودش الزامی هست
بله خیلی موارد همچنان به تلفن ثابت نیاز دارن و طبیعی هست
هزینه مناسبی نسبت به تلفن همراه داره و ما هنوزم استفاده میکنیم جالبه الان شرکت های اینترنتی هم هجوم بردن به تولید سیم کارت و ایجاد خط تلفن ثابت!
اوننوقعها تلفن وارد شد، ۵۰ و اندی سال بعد دوران عوض و شد و ورق برگشت یه عده اومدن و گفتن فاکس ابزار جاسوسیه باید جلوش گرفته بشه، مدتی گذشت یه ابزار ارتباطاتی دیگه اومد به اسم اینترنت تا سالیان طولانی در پایینترین حدش نگهش داشتن اونم با هزار جور قفل و با پایینترین کیفت،
سلام
شماها احتمالا یادتون نیاد ، زمانی که من بچه بودم در شهر ما عده ای معدود تلفن داشتند و همه همسایه ها هم از آن استفاده میکردند ، یه نفر اگه از راه دور زنگ میزد و میگفت مثلا با ننه اکبر کار دارم وظیفه پسر خونه بود که بره خونه همسایه و ننه اکبر رو صدا بزنه که بیا پسرت از تهران میخواد زنگ بزنه .
نکته جالبش این بود که تلفن هندلی بود و برای زنگ زدن اول باید هندل میزدیم تا مرکز گوشی رو برداره بعد شماره مشترک داخل شهر رو میدادیم تا وصل کنه برای تلفن به خارج از شهر باید شماره رو میدادیم مرکز وچند دقیقه منتظر میموندیم تا مرکز شماره رو بگیره و بعد وصل کنه به تلفن ما ،
وای که چقدر حال میداد با تلفن صحبت کنیم ، البته ما اجازه صحبت نداشتیم فقط بزرگترها از تلفن استفاده میکردند اگر هم گاهی داییم از تهران زنگ میزد و به مادرم میگفت گوشی رو بده پسرت باهاش صحبت کنم ، فرداش تو مدرسه واسه همه تعریف میکردم که دیشب با داییم تو تهران صحبت کردم ، اینقدر صدش واضح بود که صدای نفسهاشو میشنیدم ، بچه ها هم اکثرا که تلفن نداشتند با دهان باز و تعجب گوش میکردند و آخرش میگفتیم بابا علم چقدررررر پیشرفت کرده …..
خاطره شیرینی بود که خوندنش هم لذت بخشه 🙂