در قسمت قبلی که در مورد گنو/لینوکس خواندید تاریخچهی کوچکی از سیستم عامل گنو/لینوکس را بررسی کردیم و به چند عقیدهی اشتباه در مورد آن نیز پرداختیم. شاید شما هم علاقهای به تست این سیستم عامل داشته باشید یا دوست داشته باشید در مورد توزیعها و میزکارهای مختلف آن بدانید! با خواندن این مطلب به هدف خود خواهید رسید. در ادامه با ترنجی همراه باشید…
یک توزیع گنو/لینوکسی در واقع سیستم عاملی است که بر پایهی سیستم عامل گنو و هستهی لینوکس ساخته شده باشد. توزیعهای مختلفی از گنو/لینوکس وجود دارد که برخی تنها اجزای اصلی سیستم عامل و برخی دیگر چندین ابزار نیز به همراه خود دارند. تمامی توزیعهای گنو/لینوکس تفاوت زیادی در ساختار سیستم عامل ندارند و معمولا تفاوتهای آنها به نحوهی قرار گرفتن بستههای نرم افزاری در مخازن، نحوهی بهروزرسانی، نحوهی تعیین نسخه، ابزارهای پیشفرض نصب شده، تغییرات جزئی در کرنل و پشتیبانی خلاصه میشود.
اگر بخواهیم کلی به قضیه نگاه کنیم با دو نوع توزیع سر و کار داریم، در واقع توزیعهای گنو/لینوکس به دو صورت استاندارد و غلتان منتشر میشوند:
توزیعهای استاندارد پایداری بیشتری نسبت به توزیعهای غلتان دارند چرا که بهروزرسانی نرم افزارها و ویژگیهای جدید سیستمی قبل از عرضه در مخازن رسمی کاملا بررسی و امتحان میشوند که ناپایداریای در سیستم کاربر ایجاد نکنند. توزیعهای استاندارد معمولا دارای نسخه بندی هستند و در یک زمانبندی خاص منتشر و بهروزرسانی میشوند. برای مثال توزیع اوبونتو که یکی از معروفترین و پرطرفدارترین توزیعهای سیستم عامل گنو/لینوکس محسوب میشود در نسخهی استاندارد خود در سال دوبار منتشر و بهروزرسانی میشوند. برای مثال توزیع اوبونتو در هر سال دو نسخه با قالب نسخه بندی yy.mm منتشر میکند که yy نمایان سال و mm نیز نمایان ماه انتشار است. مثلا آخرین نسخهی اوبونتو که در حال حاضر در دسترس است در دهمین ماه از سال 2017 منتشر شده است که نسخهی 17.10 نام گرفته است. همچنین اولین انتشار سالانهی اوبونتو نیز در ماه چهارم سال منتشر میشود. در واقع هر دو نسخهای که طی یک سال عرضه میشوند به مدت 9 ماه پشتیبانی دارند و پس از آن باید به سراغ نگارش جدیدتر توزیع بروید. اما اوبونتو علاوه بر این روند انتشار و بهروزرسانی خود برای نگارشهای پایدار هر سه نسخه یکبار نگارشی با عنوان LTS منتشر میکند که مخفف Long Term Support است و کاربر میتواند تا 5 سال از این نسخه استفاده کند. البته نسخههای LTS برای کاربران خانگی چندان مناسب نیستند چرا که این نسخهها معمولا بیش از به روز بودن روی پایداری تمرکز دارند که معمولا بهتر است روی سرورها نصب باشند. از بهترین توزیع ها در مبحث پایداری میتوان به دبیان اشاره کرد که برای کاربران سرور بسیار مناسب است.
به طور کلی اگر بخواهیم چند توزیع استاندارد نام ببریم میتوان به دبیان، اوبونتو، اوپن سوزه، فدورا و … اشاره کرد که برای کاربرانی از مبتدی تا حرفهای میتوانند بهترین توزیعها باشند.
توزیعهای غلتان به توزیعهایی گفته میشود که نسخه و زمان بندی خاصی برای بهروزرسانی ندارند یعنی کاربر پس از نصب توزیع و با آپدیت بستههای موجود روی سیستم همیشه در آخرین نسخهی تمام نرم افزارها قرار دارد و به اصطلاح روی لبهی تکنولوژی است! در مخازن این نوع توزیعها همیشه آخرین نسخه از بستهها را در اختیار دارید و معمولا قبل توزیعهای استاندارد میتوانید آنها را نصب کنید. وقتی از توزیعهای غلتان استفاده میکنید بحث پشتیبانی توزیع در یک بازهی زمانی خاص چندان مطرح نیست چرا که همیشه آخرین نسخه از تمام نرم افزارها و بستهها را میتوانید در اختیار داشته باشید.. اما لازم به ذکر است که این نوع توزیعها معمولا پایداری کمتری نسبت به توزیع های استاندارد دارد چرا که برنامهها پس از انتشار نسخهی جدید در سریع ترین زمان در مخازن این توزیع ها قرا میگیرند و معمولا تست بستهها و نرم افزارها مستقیما به کاربر میرسد و تیم توسعه دهنده فقط یک تست اولیه از بسته انجام میدهد. در واقع منظور ما این نیست که این توزیعها ناپایدار هستند اما اگر بخواهیم کمی واقع بین باشیم حتما باید بگوییم که احتمال ناپایداری در این نوع توزیعها چندین برابر نسبت به توزیعهای استاندارد است و باز هم در اینجا باید پای سرور را وسط بکشیم چرا که کاربر خانگی معمولا ناپایداریای احساس نخواهد کرد و این سرورها هستند که باید نگران ناپایداری باشند. پس به هیچ عنوان توزیعهای غلتان را روی سرور نصب نکنید چرا که در سرور مهم ترین مسئله پایداری مطمئن است و توزیعهای غلتان تضمینی در این مورد ندارند.
از بهترین توزیعهای غلتان میتوان به آرچ لینوکس، اوپن سوزه در نسخهی tumbleweed، جنتو و … (به همراه بیشتر سیستم عاملهای برپایهی آنها) اشاره کرد.
دبیان یکی از قدیمیترین و قدرتمندترین توزیعهای گنو/لینوکسی محسوب میشود که تحت پروانهی عمومی همگانی گنو تشکیل شده است. این توزیع یکی از رایجترین توزیعها برای استفاده در کامپیوترهای شخصی و سرورها است. دبیان بیشتر از هر توزیع دیگری به عنوان پایه برای توسعهی یک توزیع گنو/لینوکسی جدید استفاده شده است که تا سال 2014 تعداد توزیعهای فعال بر پایهی دبیان 138 توزیع برآورد شده است و از محبوبترین آنها میتوان به اوبونتو اشاره کرد. همچنین هیچکدام از توزیعهایی که بر پایهی دبیان ساخته شدهاند به صورت رسمی به پروژهی دبیان وابسته نیستند و معمولا مستقل کار خودشان را میکنند.
اما در مورد خود دبیان باید بگوییم که هر توزیعی که بخواهید را میتوانید با دبیان تجربه کنید! از توزیع بسیار پایدار گرفته تا یک توزیع استاندارد و حتی میتوانید با دبیان یک توزیع غلتان داشته باشید! دبیان معمولا تاریخ خاصی برای انتشارهای خود ارائه نمیکند و همواره میگویند هر وقت آماده شد منتشرش میکنیم! معمولا هر نسخهای که از دبیان منتشر میشود تقریبا دو سال طول میکشد تا آماده شود!(البته در نسخهی کاملا پایدار) با این حرف شاید فکر کنید دبیان توزیع بهروزی نیست چرا که بیشتر از مسئلهی بهروز بودن روی پایداری خود تمرکز دارد. اما همیشه هم اینطور نیست. دبیان دارای نسخههایی با عنوان testing و sid است که عنوان اول یک نسخهی استاندارد است که در دو نسخهی استیبل (پایدار) و آناستیبل منتشر میشود و توزیع اوبونتو نیز از این نسخهی دبیان الهام گرفته است. و دبیان sid نیز در واقع نسخهی غلتان دبیان محسوب میشود که همواره به آخرین نسخهی بستهها و نرم افزارها مجهز است. دبیان از مدیربستهی پر آوازهی خود یعنی apt استفاده میکند.
اوبونتو یکی از معمولترین و محبوبترین توزیعهای گنو/لینوکسی است که در شکلهای مختلف منتشر میشود و طیف وسیعی از کاربران از سرور گرفته تا اشیای مختلف را میتواند در بر بگیرد. نسخههایی از اوبونتو برای کامپیوترهای خانگی منتشر میشود که به شکلهای مختلف و با توجه به سلیقهی کاربران مختلف عرضه میشود که تفاوت عمدهی آنها در میزکارشان است. اوبونتو بر پایهی توزیع دبیان است و تقریبا تمام کاربران از مبتدی تا حرفهای میتوانند با آن کار کنند و نیازهایشان را برطرف کنند. پیشتر شاهد اوبونتو با پوستهی یونیتی بودیم که در واقع یک فرونتاند برای میزکار گنوم بود. اما به تازگی یعنی از نسخهی 17.10 دیگر خبری از یونیتی نیست و اوبونتو را در نسخهی پیشفرض خود با گنوم شل خواهید دید. اوبونتو در نسخهی استاندارد خود هر سال دوبار منتشر میشود و در کل یک توزیع استاندارد به حساب میآید. اوبونتو نیز مانند دبیان از مدیر بستهی apt استفاده میکند.
مینت یکی از سادهترین و بهترین توزیعهای گنو/لینوکسی است که بر پایهی دبیان و اوبونتو ساخته شده است. هدف مینت یک سیستم عامل زیبا و راحت است که هر کاربری بتواند از آن استفاده کند. بخشی از هدف این توزیع استفاده و نصب آسان برای کاربرانی است که تا به حال از سیستم عامل گنو/لینوکس استفاده نکرده اند. اما کاربران حرفهای زیادی نیز از این سیستم عامل استفاده میکند چرا که هر آنچه از یک توزیع گنو/لینوکسی انتظار دارید را میتوانید در مینت بیابید. در سال 2010 مینت نسخهی جدید LMDE را منتشر کرد که مستقیما از دبیان منشعب شده بود و به شما اجازهی استفاده از انتشار غلتان را نیز میداد. یعنی شما با نصب مینت هم میتوانید از آپدیتهای پایدار و هم انتشار غلتان استفاده کنید. توزیع مینت در وبسایت دیستروواچ هم اکنون در جایگاه اول قرار دارد. مینت نیز مانند تمامی دبیان بیس ها از مدیربستهی apt استفاده میکند.
فدورا یک توزیع گنو/لینوکسی بسیار عالی و استاندارد است که توسط شرکت ردهت حمایت میشود. اما ردهت صرفا هیچ دخالتی در فدورا ندارد و این توزیع توسط اعضای پروژهی فدورا توسعه داده میشود. هدف فدورا ساخت یک سیستم عامل چند منظوره است و در بازههای زمانی 6 تا 8 ماهه منتشر میشود. در سال 2008 لینوس توروالدز که هستهی لینوکس را نوشته است، اعلام کرد که به جهت پشتیبانی خوب فدورا از معماری ریزپردازندههای PowerPc از فدورا استفاده میکند. همچنین در سال 2012 نیز در مصاحبه با یک مجله گفت که از فدورا بر روی تمام کامپیوترهایش استفاده میکند و توزیع مورد علاقهی وی است. فدورا بهصورت پیشفرض از میزکار گنوم 3 استفاده میکند و بهترین تجربهی گنوم را میتوانید با فدورا داشته باشید. توزیع فدورا از مدیر بستهی قدرتمند dnf استفاده میکند.
اوپن سوزه یکی از بهترین و خاصترین توزیعهای گنو/لینوکسی به حساب میآید که حسابی دست شما را باز گذاشته است. در اوپن سوزه شما نیازی ندارید که مخازن غیررسمی را اضافه یا حذف کنید چرا که همواره با یک مخزن واحد روبرو هستید و کافیست هر نرم افزار یا بستهای را که لازم دارید فقط جستجو کنید! اوپن سوزه نسخههای مختلفی دارد که از نسخههایی با پشتیبانی طولانی مدت و متمرکز بر روی پایداری گرفته تا نسخهی استاندارد که Leap نامیده میشود و نسخهی رولینگ ریلیز (غلتان) که با عنوان Tumbleweed در سایت اوپن سوزه یافت میشود و همواره آخرین نسخه از تمام بستهها و نرم افزارها را در خود و مخازن خود جای میدهد. ویژگی نصب با یک کلیک نیز میتواند کمک شایانی به خصوص برای کاربران تازه کارتر باشد چرا که فقط کافیست به سایت این توزیع رفته و اسم بستهی مورد نظر خود را جستجو کنید. سپس بر روی 1 Click Install کلیک کنید تا برنامهی مورد نظر شما به صورت مستقیم نصب شود! همچنین اوپن سوزه با استفاده از بستههای دلتا حجم آپدیتها را کاهش میدهد و معمولا نیازی ندارید که برای آپدیت کردن این توزیع ترافیک اینترنت زیادی مصرف کنید. این توزیع توسط پروژهی جامعه محور اوپن سوزه توسعه داده میشود و توسط شرکت سوزه و چند شرکت دیگر نیز حمایت میشود. این توزیع به طور گسترده در کشور آلمان استفاده میشود و همچنین در سراسر جهان طرفداران بسیاری دارد. اوپن سوزه از مدیر بستهی Zypper استفاده میکند.
آرچ لینوکس یکی از محبوبترین و بهترین توزیعهای گنو/لینوکسیای است که میتوانید در دنیای گنو/لینوکس بیابید. آرچ لینوکس به صورت غلتان منتشر میشود یعنی همواره تمام اجزای سیستم عامل شما به آخرین نسخهی موجود ارتقا مییابد. مدیریت بستهی آرچ لینوکس که پکمن نام دارد بسیار ساده و سریع عمل میکند و میتوانید هر کاری که میخواهید را با یک فرمان و چند سوییچ در آن انجام دهید. یکی از برتریهای آرچ لینوکس نسبت به تمام توزیعهای دیگر این است که هنگام نصب هیچ ابزار اضافهای برای شما نصب نمیکند و فقط با تعدادی حدود 150 بسته میتوانید سیستم عامل را نصب کنید و سپس در یک محیط متنی ابزارهای مورد نیاز خود را به آن اضافه کنید که محیط گرافیکی نیز جزئی از این ابزارها است. آرچ لینوکس در واقع هیچ نصابی ندارد و خودتان باید با درک سطحیای از سیستم عامل گنو/لینوکس آن را از پایه بسازید و هر چیزی که خودتان لازم دارید نصب کنید. در واقع آرچ لینوکس یه توزیع کاملا سبک و ساده است که نهایت انعطاف پذیری را دارد و میتوانید هر طوری که دوست دارید آنرا برای خود بسازید. اگر به تازگی قصد دارید وارد دنیای گنو/لینوکس شوید توصیه میکنیم به سمت آرچ لینوکس نروید چرا که پروسهی نصب نیاز به یک دانش ابتدایی از سیستم عامل گنو/لینوکس دارد و همچنین امکان استفاده از انجمنها و مستندات آرچ لینوکس بدون تسلط به زبان انگلیسی تقریبا غیرممکن است. پس از آن نیز باید توانایی رفع مشکلات خودتان را داشته باشید چرا که همواره آخرین نسخهی بستهها و نرم افزارها را در اختیار دارید و ممکن است این مسئله مشکلاتی در پایداری سیستم عامل برای شما به وجود بیاورد که البته با قرار ندادن مخازن Testing در فایل کانفیگ مدیر بستهی خود این موضوع کمتر دیده میشود. یکی از نقاط ضعف آرچ لینوکس برای کاربران ایرانی این است که برای آپدیت کردن بستهها و سیستم عامل در آرچ لینوکس باید تقریبا ترافیک اینترنت و زمان بیشتری را نسبت به توزیعهای دیگر که به صورت استاندارد منتشر میشود صرف کنید.
اسلکور قدیمیترین توزیع در دست توسعه گنو/لینوکسی و اولین توزیعی است که به صورت گسترده مورد استفاده قرار گرفته است. اسلکور مانند بیشتر توزیعها به صورت کاملا رایگان عرضه میشود و آوازهای جهانی دارد. آغاز موفق اسلکور و توسعه در سایه اصل KISS باعث پایه گذاری مشتقاتی بسیار موفق همچون سوزه شده است و توزیعهایی همچون آرچ لینوکس نیز حاصل الگوپذیری از اسلکور است. اسلکور از سال 1993 کار خود را آغاز کرده است و همواره تلاش در دستیابی به پایداری بی مانند، سادگی و در عین حال شبیه ترین توزیع گنو/لینوکس به یونیکس است. اسلکور در حال حاضر برای معماریهای مختلفی عرضه میشود که تقریبا روی بیشتر دستگاهها قابلیت نصب دارد.
مانجارو یک توزیع محبوب و فوق العاده گنو/لینوکسی است که بر پایهی آرچ لینوکس ساخته شده است. مانجارو همانند آرچ لینوکس از انتشار غلتان استفاده میکند و همواره آخرین نسخه از بستهها را در مخازن خود نگهداری میکنند. همانند آرچ لینوکس، مانجارو نیز از مدیر بستهی پکمن استفاده میکند. لازم به ذکر است که مانجارو دارای نصاب گرافیکی است و مراحل نصب آن ساده تر از آرچ لینوکس است.
اینها تنها قسمتی از هزاران توزیع گنو/لینوکسی بودند و سعی در معرفی توزیعهای معروف این روزها داشتیم.
اگر یک کاربر خیلی مبتدی هستید و به تازگی قصد ورود به دنیای گنو/لینوکس را دارید قطعا و بدون شک بهترین انتخاب برای شما انتخاب بین یکی از توزیعهای استاندارد است. چرا که توزیعهای استاندارد معمولا در بیشتر حالتها بستههای راه انداز سیستم را اتوماتیک نصب میکنند. همچنین امکان بروز مشکل در این نوع توزیعها کمتر است.
توزیعهای غلتان برای کاربران بی حوصله مناسب نیست چرا که در این نوع توزیعها باید همواره و به صورت مرتب سیستم عامل خود را آپدیت کنید، اگر باگی مشاهده کردید (که نسبت به توزیعهای استاندارد بیشتر دیده میشود) بهتر است خودتان برای رفع آن دست به کار شوید و یا اگر توانایی این کار را نداشتید بهتر است به توسعه دهنده آن اطلاع دهید.
همچنین ممکن است در توزیعهایی که نصاب خاصی ندارند و پس از نصب سیستم عامل ابزاری برای شما نصب نمیکنند مشکلاتی داشته باشید و گاهی اوقات برخی از سخت افزارهای شما کار نکند (که در توزیعی مثل آرچ لینوکس بیشتر اتفاق میافتد) که در این مواقع باید به سراغ خواندن مستندات و سایر منابع بروید. پس اگر حوصله یا وقت این کارها را ندارید بهتر است به سراغ یک توزیع کامل بروید که از پیش توسعه دهندگان نیازهای شما را پیشبینی کرده باشند و مانند اوبونتو، فدورا و یا هر توزیع مشابه دیگری تمام آنها را در یک فایل ایمیج در اختیار شما قرار دهند و با نصب آن یک توزیع کامل داشته باشید که بسیاری از راه اندازهای اولیه را در خود شامل شود.
مسئلهی دیگری که در توزیعهای غلتان ممکن است شما را اذیت کند موضوع بهروزرسانی یا آپدیت است. اگر همواره دوست دارید در لبهی تکنولوژی باشید و تمام بستهها و نرم افزارهای سیستم شما به آخرین نسخهی منتشر شده ارتقا یابند باید بدانید که ممکن است به ترافیک اینترنت نسبتا زیادی احتیاج پیدا کنید چرا که در توزیعی مانند آرچ که از انتشار غلتان بهره میبرد روزانه صدها بسته در مخازن این توزیع به روزرسانی میشود و اگر از آن بستهها و نرم افزارها استفاده کنید این بهروزرسانیها برای شما نیز ارسال خواهد شد. این موضوع در بیشتر شرایط یک نقطهی قوت به حساب میآید اما برای اینترنتهای محدود ممکن است چندان جالب به نظر نرسد.
پس برای انتخاب توزیع بهتر است به خودتان و نیازهایتان نگاه کنید و سپس به سراغ توزیع بروید. البته لازم به ذکر است که هیچگاه به سراغ توزیعهای غیرمعقولی همچون کالی یا بلک آرچ نروید!
پس از انتخاب توزیع قبل از هرچیز بهتر است به سراغ یادگیری در مورد مدیر بستهی آن بروید تا قبل از هرچیز پس از اینکه توزیع را نصب کردید قادر باشید بستهها و نرم افزارهای مورد نیاز خود را جستجو، نصب، حذف و … نمایید.
میزکار یا همان دسکتاپ در واقع واسط گرافیکی بین شما و سیستم عامل است که انواع بسیاری دارد :
Gnome یکی از استانداردترین و پرقدرتترین میزکارهای سیستم عامل گنو/لینوکس است که پرطرفدارترین میزکار گنو/لینوکسی نیز شناخته میشود. Gnome یکی از با سابقهترین پروژههای متن باز است که علاوه بر رابط گرافیکیای که برای ارتباط شما و سیستم عامل به ارمغان میآورد، برنامههای کاربردی مهمی را نیز در کنار خود عرضه میکند که در میزکارهای دیگر نیز استفاده میشوند. توسعه دهندگان Gnome آنرا با GTK+3 توسعه میدهند و همچنین افزونههای بسیار کاربردیای برای این میزکار وجود دارد. Gnome میزکار پیشفرض توزیع فدورا است و به تازگی میزکار پیشفرض توزیع اوبونتو نیز محسوب میشود. اما ظاهرا همچنان بهترین عملکرد را با فدورا دارد.
یکی از بهترین و محبوبترین میزکارهای دنیای گنو/لینوکس است که معمولا با تمامی توزیعها سازگار است. این میزکار انعطاف پذیری بسیار زیادی دارد و هرطوری که دلتان بخواهد میتوانید آن را تغییر دهید. البته شاید ظاهر پیشفرض آن چندان زیبا نباشد! همچنین این میزکار بسیار سبک است و روی سیستمهایی با مشخصات پایین به راحتی نصب میشود و بدون مشکل میتوان از آن استفاده کرد. (البته این بدین معنا نیست که این میزکار بدرد سیستمهای قوی نمیخورد چرا که بسیاری از کاربران شیفتهی سبک بودن و قابلیت شخصی سازی بسیار بالای این میزکار هستند.) در واقع پس از نصب این میزکار و کمی دستکاری در اجزای آن قطعا شیفتهی قدرت انعطاف پذیری بسیار بالای آن خواهید شد. این میزکار را میتوانید به عنوان میزکار پیشفرض در توزیع زوبونتو (اوبونتو + میزکار Xfce) بیابید. همچنین روی تمام توزیعهای دیگر نیز قادر خواهید بود آنرا نصب کنید.
LXDE نام یکی دیگر از میزکارهای گنو/لینوکسی است که بسیار سبک است به طوری که حتی کامیپوتر مربوط به 10 سال قبل خود را نیز میتوانید به این میزکار مجهز کنید. (اما برای این مسئله باید به یک نکته توجه داشته باشید که بیشتر توزیعها به تازگی نسخههای 32 بیتی منتشر نمیکنند و باید یک پردازندهی 64 بیتی روی سیستم خود داشته باشید.) تمام تمرکز LXDE بر روی سبکی و سادگی است به طوری که ممکن است بعضی از ابزارهایی که روی میزکارهای قبلی خود داشتید روی LXDE نداشته باشید و مجبور به نصب آنها شوید. این میزکار را میتوانید روی توزیع لوبونتو بهصورت پیشفرض پیدا کنید که البته امکان نصب آن روی تمام توزیعهای معقول دیگر وجود دارد.
شاید بتوان لقب بهترین طراحی در بین میزکارها را به KDE داد. چرا که این میزکار پتانسیل زیادی برای زیبا شدن دارد و هر کاربری با کمی دستکاری در اجزای آن میتواند آنرا به میزکار دلخواه خود تبدیل کند. KDE علاوه بر طراحی عالی و انعطاف پذیری بالا، برنامهها و ابزارهای کاربردی خوبی نیز با خود ارائه میکند که از بین آنها میتوان به فایل منینجر Dolphin اشاره کرد. لازم به ذکر است تمامی ابزارهای اضافیای که روی KDE خواهید داشت قطعا روی سایر میزکارها نیز قادر به نصب آنها خواهید بود و معمولا تمامی ابزارهای میزکار KDE روی مخازن رسمی اکثر توزیعها وجود دارد. این میزکار را میتوانید روی توزیع کوبونتو بیابید و همچنین مانند تمامی میزکارهایی که معرفی شدند قادر هستید آنرا روی توزیعهای معقول دیگر نیز نصب کنید.
Budgie میزکار پیشفرض توزیع Solus است که طراحی مدرنی دارد و با دیدن آن ممکن است یاد گنوم 2 بیفتید. این میزکار در این روزها به طور شدیدی در حال توسعه و برنامه نویسی و بهبود است پس اگر روی آن باگهایی دیدید نباید به آن خرده بگیرید. پس از نصب این میزکار برای انجام دادن تنظیمات خود میتوانید از کنترل سنتر گنوم استفاده کنید که معمولا بهطور پیشفرض روی این دسکتاپ نصب خواهد بود. این میزکار نیز در مخازن رسمی بیشتر توزیعها موجود است و میتوانید آنرا نصب کنید.
سینامون را همگی به عنوان میزکار پیشفرض توزیع مینت میشناسند. این میزکار بر اساس میزکار گنوم ساخته شده است و سعی دارد نهایت امکانات را در محیطی زیبا به کاربر ارائه دهد. از نسخهی 2.0 به بعد این میزکار کاملا مستقل از گنوم است و نباید آن را با پوستههایی همچون گنوم شل یا یونیتی که پیشتر روی اوبونتو بودند اشتباه بگیرید. این میزکار را میتوان یک میزکار راحت و با امکانات به حساب آورد که میتوانید روی بیشتر توزیعها نصبش کنید و اگر به دنبال آن روی توزیعی به صورت پیشفرض میگردید توصیه میکنیم توزیع مینت را امتحان کنید.
دپین یا DDE یک میزکار با طراحی فوق العاده است که توسط توزیع محبوب چینیای با همین اسم یعنی دپین منتشر شد و همچنان نیز میزکار پیشفرض این توزیع محسوب میشود. اگر زیبایی در میزکار برای شما اهمیت زیادی دارد توصیه میکنیم حتما میزکار دپین یا حتی توزیع آنرا امتحان کنید. این توزیع در ابتدای کار خود از میزکارهایی همچون xfce، lxde و گنوم استفاده میکرد که از سال 2013 میزکار مخصوص خود را معرفی کرد. این توزیع بر پایهی دبیان است و به راحتی میتوانید از آن استفاده کنید. البته اگر صرفا به میزکار آن علاقه دارید میتوانید آن را روی هر توزیعی نصب کنید.
میزکاری که نام برده شد را در واقع میتوان یک نسخه از میزکار LXDE به شمار برد که بر پایهی پلتفرم Qt نوشته شده است. کار این دسکتاپ از آنجایی آغاز شد که شخصی با نام “هنگ جین یی” شروع به پورت کردن اجزای میزکار LXDE برای پلتفرم Qt کرد و مدتی بعد آنرا معرفی کرد. این میزکار همانند LXDE بسیار سبک است و از امکانات خوبی نیز بهره میبرد. بهصورت پیشفرض این میزکار توسط تیم اوبونتو بر روی توزیع لوبونتو-نکست قرار گرفته است که به سادگی میتوانید این توزیع را دریافت و نصب کنید. همچنین بهتر است بدانید این میزکار را روی هر توزیعی که به آن علاقه دارید میتوانید نصب کنید و با اکثر توزیعها هماهنگی خوبی دارد و به خوبی با آنها کار میکند.
میزکار MATE ادامهی راه گنوم 2 است. از آنجایی که گنوم 2 طرفداران زیادی داشت پس از بازنشستگی خود و رفتن به نسخهی 3 برای ادامهی راه گنوم، عدهای از کاربران و طرفداران گنوم 2 تصمیم گرفتند بیخیال مهاجرت به گنوم 3 شده و این میزکار را برای خودشان توسعه دهند. آنها نام این میزکار را MATE گذاشتند. همانطور که گفتیم پس از نصب این میزکار با محیطی بسیار شبیه به گنوم 2 مواجه میشوید. محیطی نسبتا زیبا و راحت و با امکانات بالا! میزکار MATE سعی دارد علاوه بر حفظ تجربهی گنوم 2 برای کاربر، امکانات آنرا نیز زیاد کند و همین موضوع باعث شده همواره شاهد ویژگیهای جدید در این میزکار باشیم. MATE را میتوانید روی توزیع ubuntu-mate که توسط تیم اوبونتو تدارک دیده شده است به صورت پیشفرض ببینید. همچنین روی هر توزیع دیگری نیز قادر هستید آنرا نصب کنید.
در واقع باید بگوییم این سوال تقریبا غلط است. در مورد توزیع اگر از توزیعهای غیرمعقولی همچون کالی لینوکس فاکتور بگیریم تمام توزیعها تقریبا میتوانند هر کاری را انجام دهند و انتخاب توزیع با توجه به نیاز و سلیقهی کاربر صورت میگیرد. پس نمیتوان گفت فلان توزیع بهترین توزیع گنو/لینوکس است و همینطور نمیتوان در مورد بدترین آنها نیز نظر داد چرا که شرایط هر کاربری متفاوت است و متناسب با نیازهای خود میتواند یک توزیع مناسب داشته باشد. در میزکار نیز تقریبا همین مسئله وجود یعنی ممکن است شما به زیبایی میزکارتان علاقه داشته باشید و به سراغ میزکارهایی بروید که روی طراحی آنها بسیار کار شده است و یا ممکن است تنها سبک بودن و یا کارایی آن برایتان مهم باشد. حتی ممکن است میزکار یا اصلا محیط گرافیکی لازم نداشته باشید؛ این مسئله در سرورها بسیار مهم است چرا که نصب محیط گرافیکی روی سرور میتواند باعث ناپایداری آن شود. امیدواریم با خواندن این مقاله بتوانید نیازهای خود را بررسی کنید و طبق آن توزیع و میزکار مناسب خود را انتخاب کنید.
نظر شما چیست؟ چه چیزهایی برای انتخاب توزیع در بین شما اولویت دارد؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید…
بسیار عالی مهران جان
به شخصه از گنوم اوبونتو خاطرهی خوشی ندارم 🙂
و KDE و Xfce رو بیشتر میپسندم ، مطلب مثل همیشه عالی و با کیفیت ??
سلام آقای ذوالقدر. برای کامپیوترهای خیلی قدیمی کدوم توزیع و دسکتاپ رو پیشنهاد می کنید؟ من الان روی کامپیوترم زوبونتو نصبه. ولی بعضی مواقع ایرادهای بیخودی میده که اصلا مشخص نیست دردش چیه! با اینکه به اینترنت وصل نیست، ولی همش یه علامت هشدار برای چک کردن بروز رسانی تو به اصلاح تسک بار هست! من با این کامپیوتر فقط می تونم یه مقدار فیلم ببینم. همین! برای این کار چی پیشنهاد می کنید؟ بعد این توزیع مد نظر رو اگه گزینه replace os (گزینه دقیقش یادم نیست) انتخاب کنم، راحت و بدون دردسر نصب میشه یا دوباره باید پارتیشن بندی کنم؟
سلام!
دقیقا نمیدونم مشکلتون چی هست بهتره توی انجمنهای مربوط بهش با جزئیات کامل مطرحش کنید.
اما حدسم اینه که زوبونتو رو فقط نصب کردید چون اکثر توزیعها (به خصوص اوبونتوها) بعد از نصب نیاز دارن یه آپدیت کوچیکی دریافت کنن که این آپدیت بیشتر شامل بهروزرسانی دیتابیس مدیربستهی توزیع هست.
اگه از آخرین نسخهی زوبونتو که در حال حاضر 17.10 هست یا یکی از نسخههای LTS که هنوز پشتیبانیش تموم نشده استفاده میکنید پیشنهادم اینه که به اینترنت وصلش کنید و با اجرای دستور sudo apt update یا با همون رابط گرافیکی که بهتون پیغام آپدیت رو میده بهروزرسانیش کنید و بعد ازش استفاده کنید. (به روزرسانی اولیهش معمولا بین 20 تا 40 مگابایته و بعد از اون اگه بخواید بهروزرسانی کنید قاعدتا خیلی کمتره.)
اگر هم از توزیعی استفاده میکنید که پشتیبانیش تموم شده قطعا باید به آخرین نسخه یا یکی از نسخههای با پشتیبانی طولانی مدت ارتقاش بدین.
در مورد سوال آخرتون هم باید بگم اگه همون توزیع رو میخواید بهروزرسانی کنید مثلا از زوبونتو 17.04 میخواید برید به 17.10 بله گزینه upgrade هنگام نصب براتون به راحتی بهروزرسانیش میکنه اما اگه قصد نصب کردن توزیع دیگه ای رو دارید باید توزیع فعلیتون رو به طور کامل حذف کنید.(هنگام پارتیشن بندی میتونید پارتیشنی که مربوط به پروندههای توزیعتون هست رو حذف و یا فرمتش کنید.)
سلام. ممنون از جوابتون. راستش من آپدیتش رو همون موقع گرفتم. حدودا چهارصد و خرده ای مگ شد! ایرادا هم عجیب غریبه. مثلا می بینی داری فیلم می بینی، یهو هنگ می کنه. مجبور میشم کامپیوتر رو ری استارت کنم تا درست شه! یا می بینی یهو از پلیر می پره بیرون! یعنی یه دفعه انگار وی ال سی فورس کلوز میشه! در مورد توزیع پیشنهادی نداشتید؟
ممکنه راه اندازها رو موقع نصب نصب نکرده باشه. (البته تقریبا بعیده این موضوع!)
پیشنهاد من اینه آخرین نسخه که در حال حاضر 17.10 هست رو نصب کنید و اگر سیستمتون خیلی قدیمیه و اذیتتون میکنه میتونید برید سمت لوبونتو!
همچنین میتونید توزیعهای دیگه مثل مینت یا … رو هم تست کنید.
خوب بود تقریبا هر چیز مورد نیاز بود را داشت.