امروز، وقتش رسیده است تا چشم‌ها و گوش‌هایمان را باز کنیم و کمی هم از اخباری که نه جنبه آموزشی دارند و نه بار علمی، کنار بکشیم تا با تکنولوژی در سرزمین‌های مختلف، پیوند آشنایی باز کنیم. مشکلاتی چون فقر و بی‌کاری، گرسنگی و بدبختی، مشکلات بهداشتی و در نهایت خطر مهاجرت، در دو کشوری که فنلاند و ژاپن نام داشتند، از ۱۰۰ به ۰ رسید. اگر تکنولوژیِ مدرنی در این کشورها هست، پس به‌خاطر افکار بزرگ آن زمان معنا پیدا کرده! با ادامه‌ی ماجرا، نوشته‌های من و ترنجی به همراه شماست. شما نیز همراه ترنجی باشید.
حقیقتا در این دوره و زمانه، متاسفانه ۹۰ درصد کاربران و خوانندگان مطالب مرتبط با IT، تنها نیازی که به سایت‌ها دارند، مطالعه اخبار گوشی موبایل، آن هم از اخبار جنجالی است! اخباری که نه جنبه علمی دارند و نه ارزش خاصی! تنها خوبی آن‌ها، معروفیت وب‌سایت است و جمع‌کردن بازدید و بازدیدکننده. خوشبختانه ترنجی همیشه جزء آن‌دسته از وب‌سایت‌هایی بوده‌است که هم منطقی فکر می‌کرده و هم بی‌طرف بوده‌است. امید داریم مخاطبان، به‌جای وقت‌تلفی در روز با اخبار بی‌ارزش، کمی هم به بخش‌های دیگر آی‌تی و تکنولوژی سر بزنند تا هم چیزی یاد بگیرند و هم با علم روز آشنا شوند. این مطلب در رابطه با نظام آموزشی و کتاب‌های درسی توضیح داده است که چرا کشورهایی مثل ژاپن و فنلاند، کودکانی پرورش داده‌اند که دنیا را تغییر می‌دهند؟ همه‌چیزی که باید در رابطه با نظام آموزشی این دو کشور بدانید، در این مطلب آماده است.
جواب این سوال در ادامه‌ی راه، در همین مطلب مشخص است!
از مدرسه شروع می‌کنیم. فنلاند حرف اول را در نظام آموزشی می‌زند. فنلاندی که تا قبل از شیوه‌های جدیدش در آموزش، در دریای فقر و بیچارگی داشت دست و پا می‌زد! فنلاندی که داشت از درد بیچارگی کلی از مردمش را توسط مهاجرت‌ها از دست می‌داد…
اما! وقتی که سیستم آموزشی دوباره متولد شد، و دیگر نظام آموزشی کهنه‌اش را در آینده کشورش از روی صحنه پاک کرد، این کشور تبدیل شد به اولین کشور در زمینه آموزش آن هم در جهان.
بعد از فنلاند به سراغ ژاپن می‌رویم. ژاپن؟ بله ژاپن! کشوری که باز تکنولوژی روزش را مدیون مردم پر تلاشش است و ما نیز بسیاری از تکنولوزی‌ها را مدیون مردمانشان هستیم. زمانی که جنگ بود، ژاپن بزرگترین آسیب‌ها را در طول تاریخ متحمل شد و تنها یک شعار، باعث نجات آن‌ها شد: «ما مدرسه داریم»!
مردم ژاپن با پشتکاری که داشتند، نظام آموزشی فوق‌العاده‌ای را بر پا کردند که فرزندان آینده، بار دیگر کشور را بسازند… و امروز، نتیجه‌ی آن تلاش‌هاست.
اگر آن‌ها از مغز خود در موقعی که باید، به درستی استفاده نمی‌کردند، امروز آن کشورهای پیشرفته‌ای که می‌دیدیم، بسیار حقیرتر و خوارتر از اکنونشان بودند! و همین استفاده به‌موقع از فکر، باعث رشد دانش شد.
همانطور که گفتیم این دو کشور، در فقر و بیچارگی شدیدی به‌سر می‌بردند و هر کدام هم شرایط خود را داشتند! در همین زمان، خوشبختانه افرادی بودند که به راه نجات، اعتقاد داشتند. چیزی که قرار است کودک را آموزش دهد، سیستمی است با قوانین و قوائد خودش! این سیستم، همان راه نجات است! همان راهی که باعث تربیت و آموزش فرزندان می‌شود. چیزی که یک کشور را جلوتر از بقیه می‌اندازد، یک سیستم آموزشی «هدفمند» است و هدف، بزرگترین نقش در یک سیستم آموزشی است.
در نظام آموزشی ژاپن و فنلاند، روانشناسی کودگ عضوی جدا نشدنی از مدارس و نظام آموزشی آن‌هاست. در این مدارس، به سلامتی کودکان بهای زیادی داده می‌شود! چه سلامت روانی باشد چه سلامت جسمی یا جنسی. در هر مدرسه برای هر کودک روانشناسان با تجربه‌ای قرار دارند تا کودکان با امنیت و با آرامش بزرگ شوند. ژاپن به دلیل اینکه مساحت کوچکی دارد و در کنار دریا نیز می‌باشد، با شعار ما خانه‌های کوچک می‌سازیم مدارس را بزرگ، امروزه به یکی از پیشرفته‌ترین کشورها با مردمانی تلاش‌گر و با نظم تبدیل شده است.
در فنلاند، به‌خاطر فقر و گرسنگی بسیاری از مردم راهی کشورهای دیگر می‌شدند و در اصل مهاجرت می‌کردند. در همین حین، دانش‌آموزان پس از گذشت یکی دو سال در نظام آموزشی فوق قدیمی و کهنه و پوسیده، قبل از گرفتن مدرک تحصیلی راه‌حل فرار از مدرسه را برای حفظ آرامش زندگی‌شان در پیش می‌گرفتند! حالا جدای این مسائل حفظ آرامش؟ خنده‌دار است؟ باید بگوییم که خیر! دلیلش را در ادامه متن توضیح می‌دهیم.
در همان زمان، فنلاندی‌ها تصمیم گرفتند نظام آموزشی نوینی را به‌روی کار بیاورند. ژاپن نیز در همان زمان بود که با به‌روی کار آوردن مدارس، هم تاریخ کشورش را تقویت کرد و هم کودکان و دانش‌آموزان ژاپنی را به‌درست‌ترین شیوه‌ها تربیت کرد.
در مدارس فنلاند، دانش‌آموزان آن‌چیزی را می‌خوانند که دوست دارند! یاد جمله‌های استیو جابز کبیر و خدا بیامرز نمی‌افتید؟ کوتاه‌ترین زمان آموزش در تمام دنیا متعلق به فنلاند است! از همین زمان کوتاه، بیشترین بهره کسب می‌شود و بیشترین بازدهی از نتایج آن است. هیچ و هیچ و هیچ امتحانی از فرزندان فنلاندی در طول تحصیل گرفته نمی‌شود چرا که به عقیده خیلی‌ها امتحان یعنی توهین به شعور دانش‌آموز و دانشجو 🙂
تنها در پایان دوره دبیرستان، یک آزمون جامع برگزار می‌شود و میزان اطلاعات سنجیده خواهد شد. بزرگترین خوبی این مدارس، ثابت بودن معلمان، از دوره ابتدایی تا سال ششم است. طبق گزارشاتی که به‌دست آمده، اکثر معلمان فنلاندی رضایت ۱۰۰% از شغل خود دارند و طبق گفته‌های خود، به‌خاطر وابستگی شدیدی که بین معلم و دانش‌آموز ایجاد می‌شود، آن‌ها بچه را مانند فرزند خود می‌پندارند و آن کودکان را با تمام وجود آموزش و آماده ورود به جامعه و دوره‌های بعدی تحصیلات می‌کنند. قبل از آمادگی آن‌ها، در همان سال‌های اول همه‌چیز همراه با اکتشاف و تفریح + تجربه است، یعنی نهایت استفاده از محیط اطراف، و دانش حال حاضر که به بهترین نحو به فرزند فنلاندی یاد داده می‌شود. اگر کنجکاو هستید می‌توانید در رابطه با یکی از مدارس ابتدایی فنلاند که بسیار کوچک شمرده می‌شود تحقیق کنید. نام آن مدرسه، آسیاب بادی است.
تا همین چند سال پیش، بودجه آموزشی حدود بالای ۱۱ میلیارد دلار بود! این هزینه‌ای برای دور ریختن نیست. هزینه‌ای برای سرمایه‌هاست… خوشبختانه، ارزش شغل کسی که یاد می‌دهد، با شغل یک وکیل و یک دکتر در فنلاند برابر است و شغل شخص یاددهنده، معملی صدا می‌شود. در ژاپن نیز، احترام معنای خاصی دارد! بد نیست اشاره کنیم ارزش کسی که شهر را پاکیزه نگه می‌دارد، در این کشور بسیار بالاست و آن شغل رفتگری‌ست! متاسفانه عکس آن را در کشورِ…
فرهنگ مطالعه، ارزش بالای کتاب | ژاپن | Toranji
در ژاپن کودکان را طوری بار می‌آورند که به راحتی از عهده کارهایی که مربوط به مستقل بودن است بر آیند. در ژاپن، ۹ سال تحصیلات از اجبارات است. آن‌ها از مدرسه رفتن بسیار لذت می‌برند به حدی که کنکورشان با وجود حفظیات و علومی که درس داده می‌شود، مانند یک بازی ساده است که به زودی‌ِ زود می‌گذرد. در این کشور، یک سال تحصیل می‌شود ۲۱۰ روز که بد نیست بگوییم در کشورهایی چون ایالات متحده، چین و در کره جنوبی به ترتیب ۱۸۰ روز، ۲۵۱ روز، و در نهایت ۲۲۰ روز می‌باشد.
یک روز مدرسه‌ی ژاپنی‌ها، از ساعت ۸ صبح که آغاز می‌شود، تا ۳ بعد از ظهر به طول می‌انجامد البته بستگی به روزها دارد چرا که در بعضی اوقات این وقت کمی بالا و پایین دارد. در آمریکا حدودا تا ساعت ۲ بعد از ظهر، مدارس باز هستند و بد نیست اشاره کنیم، تا ۳ بعد از ظهر برای ژاپنی‌ها معنی کتاب و مشق نمی‌دهد، بلکه وقت آزاد بسیار، کلوب‌های ورزشی حتی برای دانش‌آموزان ابتدایی، و بسیاری از سرگرمی‌ها جزئی از ساعات اموزشی و مدرسه به‌حساب می‌آیند! این امر موجب شده تا حتی بچه‌ها خیلی زودتر از ۸ در مدرسه باشند و تا ۷ عصر هم آن‌جا بمانند!
در همین فنلاند، کلاس‌ها فوق‌العاده‌اند! تزئینات طوری هستند که از همان روز اول، بچه ارتباط عمیقی با کلاس خود و مدرسه‌اش افتتاح کند! و رنگارنگی جزئی از شادی، و شادی جزئی از قلب کودکان است. جالب است بدانید شیوه آموزش، و تربیت بچه‌ها، کاملا در هر شخص متفاوت است. کمی بد گفتیم! شما را راحت کنیم: در مدارس فنلاند، معلمان در نحوه‌ی آموزش بچه‌ها کاملا خودمختارند. حتی این معلمان، همانطور که در ابتدا گفتیم، در مقطع‌های بعدی تحصیلات هم با بچه‌ها هستند و وابستگی به دانش‌آموزان روند خوبی در پیش دارد. متاسفانه، متاسفانه، متاسفانه، چیزی که ما در ایران شاهد آن نیستیم، فنلاند به‌خوبی از پس آن برآمده است!
مدارس فنلاند، با مدرن‌ترین و به‌روزترین تکنولوژی‌های آموزشی و نوین به بهترین شکل ممکن تجهیز شده‌اند و آموزش‌های جالبی مانند برنامه‌نویسی و کدنویسی، ابزار کمک آموزشی‌ای هستند که در جهت پیشرفت بچه‌ها توسط بودجه آموزشی آماده استفاده قرار گرفته‌اند. همه‌چیز به تکنولوژی ختم نمی‌شود. همانطور که راجب به پیشرفتگی نظام آموزشی فنلاند صحبت کردیم، صحبتی کوتاه هم در رابطه با تفریحات بچه‌ها داشتیم. تکنولوژی‌های موجود در فنلاند، باعث ایجاد سرگرمی‌های بسیار شده است و این سرگرمی، بزرگترین نقش را در فرآیند مهم یادگیری دارد.
یکی از سرگرمی‌های بچه‌ها، کدنویسی و برنامه‌نویسی است! عجیب اما واقعی! | Toranji
ساعت تفریح زیاد است و حتی در زمستان‌ها بچه‌ها را تشویق می‌کنند در بیرون از کلاس در فضای آزاد بازی کنند. برنامه آموزشی جدید فنلاند، قیف نورنبرگ (در قسمت دوم می‌خوانید) را کنار گذاشته و دیگر دروسی تحت عنوان شیمی، ریاضی، جغرافیا و تاریخ تدریس نمی‌شود. به‌طوری که دیگر مدارس فنلاند، تدریس زمینه‌های درسی گذشته و سنتی را متوقف کرده‌اند و آن‌ها را با موضوعات جدید و مدرنیته جایگزین کرده‌اند. در این دروس جدید و مدرن، دانش‌آموز چیزهای کاربردی می‌خواند که در آن‌ها مجموعه‌ای از دانش و مهارت‌های جالب از جمله محاسبات ریاضی پیشرفته تا تاریخ و بازاریابی وجود دارد.
به عنوان مثال، در درس “مدیریت کافه تریا”، هم از ریاضی و محاسبات گفته شده و هم از اصول مدیریتی و حسابداری، و هم زبان خارجه برای ارتباط با دیگر کشورها و… استفاده شده. موضوع دیگر در این کشور، این است که محتوای درسی واحدی به مدارس اعلام نمی‌شوند بلکه یک چهارچوب کلی به مدارس برای تدریس داده می‌شود و مردان و زنان معلم، در هر مدرسه می‌توانند محتوایی که خودشان مناسب می‌دانند را بر مبنای این چهارچوب طراحی کنند و در نهایت به بچه‌ها یاد دهند.
کودکان فنلاندی از سن ۷ سالگی به مدرسه می‌روند. امتحان گرفتن تبدیل به یک امر غیر عادی در مدارس فنلاند شده‌است! ۶ سال از تحصیلات، دارای هیچ‌گونه سنجش و آزمون از کودکان نیست. در طول دوره، در نهایت در آخرین سال دبیرستان، یک آزمون کلی و جامع برگزار می‌شود. حدود ۹۳ درصد از دانش‌آموزان، از دبیرستان فارغ‌التحصیل می‌شوند.
۷۵ دقیقه در طول یک روز، جز وقت آزاد بچه‌ها البته در دوران ابتدایی می‌باشد. در طول تحصیل کودکان، با وجود امکانات و پیشرفتگی‌های بسیار، خانواده‌ها هیچ مالیاتی پرداخت نمی‌کنند و عملا تمامی هزینه‌ها به‌دوش دولت است.
تا مدرک فوق لیسانس نداشته باشید، امکان معلم شدن در فنلاند وجود نخواهد داشت! در سال ۲۰۰۸، میانگین حقوق پایه یک معلم، ۲۹ هزار یورو بود… حقیقت این است که جایگاه اجتماعی معلمان در این کشور، به‌اندازه یک وکیل و پزشک است! از سال ۲۰۰۱ تا کنون، فنلاند همیشه بهترین نتایج را در آزمون‌ها داشته است. کشور فنلاند تا سال ۲۰۰۴ جزء یکی از ارزشمندترین کشورها شده بود تنها به‌خاطر کسب دانش! از دستاوردهای نظام آموزشی فنلاند، یکی تضمین کیفیت بالای اخلاقی و اقتصادی در روند تحقیق و تدریس شبکه‌ای است. حدود ۲۰ سال است که تمامی مدارس این کشور، یعنی ۱۰۰% مدارس، به آخرین فن‌آوری‌ها تجهیز شده‌اند و از دهه ۹۰ میلادی به بعد، همه مدارس دارای کامپیوتر هستند.
از همان ۲۰ سال پیش، اینترنت نقش مهمی در آموزش دانش‌آموزان فنلاندی داشته است، و امروز هم از بزرگترین نظام‌های آموزشی در جهان، فنلاند است به‌عبارتی بهترین نظام آموزشی در سطح جهانی، در حال حاضر در این کشور به اجرا درآمده است و رقیبان را کنار گذاشته…
در قسمت دوم، شما با نظام آموزشی ژاپن به کلی آشنایی پیدا خواهید کرد هرچند در همین مطلب هم اشاره‌ای به این کشور دوست‌داشتنی داشتیم. در قسمت دوم، همه‌چیز را خواهیم گفت! شما همراهان عزیز و گرامی می‌توانید نظر خود را درباره این مطلب با ترنجی در میان بگذارید. منتظریم.
چه مقاله خوبی خداقوت
امیدوارم همچین سیستم آموزشی رو تو ایران ببینیم
سلام مرتضی جان خیلی ممنون. فنلاند تا قبل از عوض کردن سیستم آموزشی دوره‌های خیلی بدی رو تجربه کرده بود! ولی الآن به کجا رسیده؟
در قسمت دوم، درباره کشور ژاپن صحبت میشه نظام آموزشی ژاپن رو بخونید خیلی علاقه‌مند به ژاپنی‌ها می‌شید بنده هم سعی می‌کنم کامل‌تر توضیح بدم برای همه. البته قسمت دوم فقط مختص به ژاپن نیست و کشورهایی مثل آمریکا و یا کره و آلمان هم مهره‌های مطلب هستن.
درباره ایران هم قسمت آخر نظام آموزشی کهنه‌ی ایران رو نقد می‌کنه و صدالبته یک نقد همه‌فن‌حریف… بله انشالله آدم‌های متفکری روی کار بیان و این نظام‌آموزشی قدیمی رو در ایران یه آپدیتی اساسی بکنن!
درسته که همه چیز به پول نیست. اما قیاس درامد معلمین در کشوری مثل فنلاند و ایران خودش گویای وضعیت فعلی نظام آموزشی ما و وضع اقتصادی ملت ماست. به هر حال در کشور ما با این همه سرمایه از جمله نفت، به بدترین شکل ممکن به آموزش پرداخته میشه. بودجه اختصاصی، به دلیل اینکه در کشورهای دیگه خرج میشه بسیار کمه و به آموزش که باید مهمترین دغدغه دولت باشه توجه کمتری میشه.
سلام عزیز خسته نباشید. از قسمت این که پول ما کجا خرج میشه اگر نادیده بگیریم، بقیه بخش‌ها رو بله کاملا درست می‌فرمایید. پول هم نقش مهمی داره به‌هرحال حرف از یک سرمایه‌گذاری هست.
پیشنهاد من این هست که تا قسمت سوم صبر کنید چرا که ایران و نظام آموزشیش بررسی میشه.
متاسفانه شما یک چیز مهم رو در نظر نگرفتید. فرض کنیم که بودجه‌ای برای تغییر نظام آموزشی و روی کار آمدن یک نظام مدرن مرحله بعدی باشه. اما به‌نظرتون افراد سودجو تا می‌تونن از این موقعیت استفاده نمی‌کنن؟
و آیا این هزینه‌ها دقیقا واسه‌ی چه بخشی صرف میشه؟ امارهای جالبی از بودجه آموزشی ایران در طی هر سال در اینترنت هست می‌تونید ببینید. و البته درباره‌ی این که اون بودجه چند درصد در راه مفید استفاده میشه هم خیلی جالبه!
باز هم ممنون بابت این که نظرتون رو گفتید.