در طبقه پانزدهم یک ساختمان اداری مجلل در بلویو، واشنگتن، نگهبانان امنیتی در راهروها صف کشیده‌اند تا اطمینان حاصل کنند که کسی از مسیر خود خارج نمی‌شود. از وب‌سایت theverge برای بازدید از مقر اصلی شرکت ولو (Valve) به آنجا رفته؛ مکانی که کمتر روزنامه‌نگاری موفق به ورود به آن شده است. مهندسان ولو با افتخار و غرور از جدیدترین دستاورد خود رونمایی می‌کنند: یک مکعب درخشان ۶ اینچی با نام استیم ماشین (Steam Machine) که به‌سختی از یک جعبه دستمال کاغذی بزرگ‌تر است و آن‌ها امیدوارند آینده کنسول های بازی‌های ویدیویی باشد.
برای لحظه‌ای احساس می‌شود تاریخ درحال تکرار است. دوازده سال پیش، در دفتر دیگری از ولو، سازنده بازی‌های افسانه‌ای مانند Half-Life و Portal، از محصولی رونمایی کرد که درنهایت به یکی از بزرگ‌ترین شکست‌های فناوری دهه تبدیل شد: یک سیستم گیمینگ جدید به نام استیم ماشین (Steam Machine). در آن زمان نیز به‌نظر می‌رسید که ولو درحال ساخت کنسول آینده است. این شرکت پرجنب‌وجوش استیم را با انعطاف‌پذیری سخت‌افزار PC ترکیب کرده بود؛ فرمولی که به‌نظر می‌رسید آماده است تا سلطه ایکس‌باکس و پلی‌استیشن بر اتاق نشیمن را از بین ببرد.
اما استیم ماشین آن دوران از یک نقطه‌ضعف بزرگ رنج می‌بردند: برپایه لینوکس ساخته شده بود؛ سیستم‌عاملی با پایگاه کاربری محدود و کتابخانه‌ای بسیار محدودتر از بازی‌ها. زمانی که این سخت‌افزارها سرانجام در سال ۲۰۱۵ و پس از دو سال انتظار عرضه شد، در همان بدو ورود مرده به حساب می‌آمد.
کنسول بازی جدید استیم ماشین
اکنون، ولو بار دیگر جایگزینی برای پلی‌استیشن و ایکس‌باکس معرفی می‌کند. بار دیگر آن را استیم ماشین می‌نامد و بار دیگر، ایده اصلی ارائه یک کامپیوتر مبتنی‌بر لینوکس و متن‌باز برای اتاق نشیمن شماست، به‌جای یک جعبه انحصاری که فقط کتابخانه مشخصی از بازی‌ها را اجرا می‌کند. اما این تلاش جدید یک تفاوت کلیدی با گذشته دارد: ولو دیگر منتظر حمایت توسعه‌دهندگان بازی نمی‌ماند. این شرکت دهه گذشته را صرف ساختن زیربنای سیستمی کرده که باید کتابخانه عظیمی از بازی‌های PC را از همان روز اول «فقط اجرا کند».
موفقیت این استراتژی جدید، حاصل سال‌ها سرمایه‌گذاری بی‌سروصدا بر روی سیستم‌عامل SteamOS و به‌خصوص لایه سازگاری قدرتمندی به نام پروتون (Proton) است. ولو به‌جای متقاعد کردن توسعه‌دهندگان برای ساخت نسخه لینوکس بازی‌هایشان، راهی برای اجرای بازی‌های ویندوز بر روی لینوکس پیدا کرد. اولین ثمره این تلاش‌ها، کنسول دستی استیم دک (Steam Deck) بود که در سال ۲۰۲۲ عرضه شد و برای اولین بار ثابت کرد که می‌توان بازی‌های PC را به‌صورت قابل‌حمل و با تجربه‌ای نزدیک به کنسول اجرا کرد.
استیم ماشین جدید یک کنسول بازی تمام‌عیار است. از لحظه‌ای که دکمه روی گیم‌پد بی‌سیم جدید و قدرتمند آن را فشار می‌دهید، همه‌چیز همان‌طور که انتظار دارید کار می‌کند. تلویزیون شما را به‌صورت خودکار با دستورات HDMI روشن می‌کند، به شما امکان می‌دهد فوراً آخرین بازی خود را دقیقاً از همان‌جایی که رها کرده‌اید ادامه دهید و به‌راحتی از فروشگاه استیم بازی‌های جدید بخرید. شما هرگز با محیط دسکتاپ یا خط فرمان مواجه نخواهید شد، مگر اینکه خودتان به‌دنبال آن بگردید.
این دقیقاً همان تجربه‌ای است که از نینتندو، پلی‌استیشن و ایکس‌باکس دریافت می‌کنیم، اما کامپیوترهای مبتنی‌بر ویندوز هنوز نتوانسته‌اند به آن دست یابند. علاوه‌بر این، ولو یک گیم‌پد جدید و عالی طراحی کرده است که دیگر شبیه کنترلر عجیب و غریب دهه قبل با یک جوی‌استیک نیست و قابلیت‌های شخصی‌سازی بیشتری نسبت‌به هر کنترلر دیگری در بازار ارائه می‌دهد.
کنسول استیم ماشین
وعده داده شده که استیم ماشین جدید حدود ۶ برابر عملکرد بهتری نسبت‌به استیم دک دارد و می‌تواند برای کسانی که هنوز PS5 تهیه نکرده‌اند، یک گزینه جذاب باشد. منتقدان شاهد اجرای بازی Cyberpunk 2077 روی یک تلویزیون 4K با تنظیماتی بوده‌اند که آن را به یاد PS5 Pro یا حتی کمی فراتر از آن می‌اندازند.
بااین‌حال، مهم‌ترین بخش یک کنسول بازی، قیمت مقرون‌به‌صرفه آن است و به‌نظر می‌رسد ولو در این زمینه برنده نخواهد بود. سونی و مایکروسافت معمولاً سخت‌افزار خود را با یارانه (به‌صورت ضرر) می‌فروشند و سود خود را از فروش بازی‌ها به‌دست می‌آورند. اما وقتی از ولو درمورد قیمت استیم ماشین سؤال شد، پاسخ این بود: «قیمت‌گذاری استیم ماشین با یک کامپیوتر با مشخصات مشابه قابل‌مقایسه است». این بدان معناست که قیمت آن به‌احتمال‌زیاد ۱۰۰۰ دلار یا بیشتر خواهد بود. چنین قیمتی، آن را از دسترس بسیاری از خریداران کنسول که به پرداخت ۵۰۰ دلار یا کمتر عادت کرده‌اند، خارج می‌کند.
ما در زمان بی‌سابقه‌ای زندگی می‌کنیم. قیمت PS5 و Xbox Series X افزایش یافته است. مایکروسافت، نگران از کاهش فروش، با تعطیلی استودیوها و اخراج کارمندان، به‌دنبال سودآوری است. در چنین شرایطی، بازار کنسول‌ها آماده یک تحول است. استراتژی ولو ساده و هوشمندانه است: فقط به مردم اجازه دهید بازی کنند. اکوسیستم استیم با بیش از ۱۰۰,۰۰۰ بازی و ۳۰ میلیون کاربر فعال در هر لحظه، آن‌قدر قدرتمند است که حتی مایکروسافت و سونی نیز نمی‌توانند دربرابر آن مقاومت کنند و بازی‌های انحصاری خود مانند Halo و God of War را روی آن عرضه کرده‌اند.
در سال ۲۰۱۵، به کاربران هشدار داده شد که استیم ماشین نخرند. نشانه‌های شکست کاملاً واضح بود. اما این بار، پس از خروج از مقر ولو، تصور تکرار تاریخ تقریباً غیرممکن است. این بار، نرم‌افزار واقعاً کار می‌کند. درست زمانی که فکر می‌کردیم «جنگ کنسول‌ها» به پایان رسیده، ممکن است ولو دوباره این نبرد را زنده کند.
برخلاف تلاش ناموفق قبلی، به‌نظر می‌رسد ولو این بار با تکیه‌بر موفقیت استیم دک، رویکرد متفاوتی را در پیش گرفته است. قلب تپنده این کنسول یک تراشه سفارشی (SoC) ساخت AMD است که از شش هسته پردازشی با معماری Zen 4 و یک پردازنده گرافیکی با ۲۸ واحد محاسباتی (CU) تشکیل شده است. این پردازنده گرافیکی، نسخه‌ای اصلاح‌شده از Radeon RX 7600 محسوب می‌شود و توان طراحی حرارتی کل تراشه ۱۱۰ وات اعلام شده است. این مشخصات نشان می‌دهد که با دستگاهی بسیار قدرتمندتر از استیم دک روبه‌رو هستیم.
در بخش حافظه نیز، ولو سخاوتمندانه عمل کرده است. این کنسول به ۱۶ گیگابایت رم DDR5 برای سیستم‌عامل و پردازش‌های عمومی و ۸ گیگابایت حافظه ویدیویی GDDR6 (VRAM) اختصاصی برای پردازنده گرافیکی مجهز شده است. این تفکیک حافظه، مشابه چیزی است که در کارت‌های گرافیک کامپیوترهای رومیزی می‌بینیم و می‌تواند به عملکرد بهتر در بازی‌های سنگین کمک کند.خواهش می‌کنم. در ادامه جدول مشخصات با چینش درخواستی شما (ستون سمت راست کوچک‌تر از ستون سمت چپ) بازنویسی شده است. بااین‌حال، معمولاً برای خوانایی بهتر، ستون توضیحات (سمت راست) را پهن‌تر در نظر می‌گیرند تا متن طولانی در آن به‌خوبی جای گیرد.
| تراشه (SoC) | تراشه سفارشی AMD با ۶ هسته Zen 4 و پردازنده گرافیکی ۲۸ واحدی (مبتنی‌بر RX 7600) |
| توان طراحی حرارتی (TDP) | ۱۱۰ وات |
| حافظه رم | ۱۶ گیگابایت DDR5 |
| حافظه ویدیویی (VRAM) | ۸ گیگابایت GDDR6 |
| حافظه ذخیره‌سازی | ۵۱۲ گیگابایتی و ۲ ترابایتی (قابل‌افزایش با کارت microSD) |
| درگاه‌های خروجی تصویر | یک پورت DisplayPort 1.4 و یک پورت HDMI 2.0 |
| درگاه‌های USB | ۲ عدد USB 3.2 Type-A و ۲ عدد USB 2.0 Type-A و ۱ عدد USB 3.2 Gen 2 |
| شبکه | اترنت ۱ گیگابیت‌برثانیه، وای‌فای 6E، بلوتوث ۵.۳ |
| ابعاد و وزن | ۱۵۲×۱۶۲.۴×۱۵۶ میلی‌متر، وزن ۲.۶ کیلوگرم |
| سایر ویژگی‌ها | ۱۷ نوار LED قابل‌آدرس‌دهی، سیستم‌عامل SteamOS 3 |
ولو ادعا می‌کند که استیم ماشین جدید قادر به اجرای بازی‌ها در رزولوشن 4K است، اما با توجه به سخت‌افزار آن، به‌احتمال‌زیاد برای رسیدن به این هدف به کمک قابل‌توجهی از فناوری آپ‌اسکیلینگ FSR (FidelityFX Super Resolution) نیاز خواهد داشت. این کنسول به‌صورت پیش‌فرض با سیستم‌عامل SteamOS 3 عرضه می‌شود و حتی برای شخصی‌سازی ظاهری، به ۱۷ نوار LED قابل‌تنظیم مجهز شده است.
برای حافظه ذخیره‌سازی، ولو دو نسخه ۵۱۲ گیگابایتی و ۲ ترابایتی را ارائه می‌دهد و امکان افزایش فضا از طریق درگاه کارت حافظه microSD نیز وجود دارد. هنوز مشخص نیست که آیا کاربران می‌توانند حافظه داخلی را به‌صورت دستی ارتقا دهند یا خیر، اما با توجه به تجربه استیم دک، این امکان دور از ذهن نیست.
متأسفانه، ولو هنوز هیچ‌گونه اطلاعاتی درمورد قیمت یا تاریخ عرضه این کنسول مشخص نکرده است. با توجه به نزدیک شدن به فصل تعطیلات پایان سال، بعید است که این کنسول در سال جاری میلادی عرضه شود و احتمالاً باید در سال آینده منتظر اخبار رسمی از سوی ولو باشیم.
هدست استیم فریم
به‌نظر شما آیا استیم ماشین جدید با تکیه‌بر اکوسیستم قدرتمند استیم و نرم‌افزار بهینه‌شده، می‌تواند این بار جایگاه خود را در اتاق نشیمن پیدا کند؟
