یک سازمان مبارزه با سرقت ادبی در ژاپن که نماینده دارندگان بزرگ مالکیت معنوی (IP) استودیو جیبلی (Studio Ghibli) و باندای نامکو (Bandai Namco) است، رسماً از OpenAI خواست تا استفاده از محتوای اعضای این انجمن برای آموزش مدل هوش مصنوعی Sora 2 را متوقف کند. این اقدام، تنش‌ها بین خالقان محتوا و غول‌های فناوری هوش مصنوعی را وارد مرحله جدیدی کرده است.
هفته گذشته، انجمن توزیع محتوای خارجی (CODA)، نامه‌ای به OpenAI ارسال و نگرانی عمیق خود را ابراز کرد. به‌گفته وب‌سایت Automaton، در این نامه آمده است: «CODA معتقد است که عمل کپی‌برداری در طول فرآیند یادگیری ماشین ممکن است نقض حق کپی‌رایت محسوب شود»، زیرا مدل هوش مصنوعی حاصل، محتوایی را با شخصیت‌های دارای حق نشر تولید کرده است.
این اقدام پس از آن صورت گرفت که مدل Sora 2 از زمان عرضه خود در ۳۰ سپتامبر (۸ مهر ۱۴۰۴)، سیلی از محتواهای حاوی مالکیت معنوی ژاپنی را تولید کرد. این موضوع حتی باعث شد دولت ژاپن رسماً از OpenAI بخواهد که تکثیر آثار هنری ژاپنی را متوقف کند.
این اولین باری نیست که یکی از اپلیکیشن‌های OpenAI به‌وضوح از رسانه‌های ژاپنی الهام می‌گیرد. در زمان عرضه GPT-4o در ماه مارس، تکثیر تصاویر به «سبک جیبلی» یکی از نکات برجسته مراسم بود. حتی عکس پروفایل شخصی سم آلتمن، مدیرعامل OpenAI، در شبکه اجتماعی X نیز درحال‌حاضر پرتره‌ای به سبکی است که یادآور آثار استودیو جیبلی می‌باشد.
این روند نشان می‌دهد که مدل‌های هوش مصنوعی OpenAI به‌طور گسترده با آثار هنری مشهور و دارای کپی‌رایت آموزش دیده‌اند، موضوعی که اکنون به یک چالش حقوقی جدی برای این شرکت تبدیل شده است.
نبرد ژاپن و OpenAI
ماه گذشته، سم آلتمن اعلام کرد که OpenAI سیاست انصراف (opt-out) خود را برای دارندگان مالکیت معنوی در مدل Sora تغییر خواهد داد. اما CODA ادعا می‌کند که استفاده از چنین سیاستی از همان ابتدا ممکن است قوانین کپی‌رایت ژاپن را نقض کرده باشد. این انجمن در نامه خود تأکید می‌کند: «طبق سیستم کپی‌رایت ژاپن، برای استفاده از آثار دارای حق نشر، عموماً به اجازه قبلی نیاز است و سیستمی وجود ندارد که به فرد اجازه دهد با اعتراضات بعدی از مسئولیت نقض حق نشر فرار کند.»
درواقع، قوانین ژاپن مبتنی‌بر یک سیستم «موافقت قبلی» (opt-in) است، درحالی‌که OpenAI سعی دارد با یک سیستم «انصراف بعدی» (opt-out) مسئولیت را از دوش خود بردارد که این دو با یکدیگر در تضاد کامل قرار دارند.
انجمن CODA اکنون از طرف اعضای خود از OpenAI می‌خواهد که «صادقانه» به ادعاهای نقض کپی‌رایت اعضای خود پاسخ دهد و استفاده از محتوای آن‌ها برای یادگیری ماشین را بدون اجازه متوقف کند. این درخواست نه‌تنها خروجی‌های مدل Sora را دربرمی‌گیرد، بلکه استفاده از مالکیت معنوی ژاپن به‌عنوان داده‌های آموزشی را نیز شامل می‌شود.
به‌نظر شما آینده هوش مصنوعی و قوانین کپی‌رایت به کدام سمت خواهد رفت؟ آیا شرکت‌های فناوری باید برای استفاده از هر اثری مجوز بگیرند؟
