گوگل به‌طور رسمی به شبکه BBC اعتراف کرده است که سیستم هشدار زلزله اندروید (Android Earthquake Alerts) در زمان وقوع زلزله مهیب ۷.۸ ریشتری که در سال ۲۰۲۳ میلادی ترکیه را لرزاند، نتوانست به‌موقع و با دقت کافی هشدارهای لازم را ارسال کند. این سیستم که می‌توانست تا حدود ۱۰ میلیون نفر در شعاع ۱۵۸ کیلومتری کانون زلزله را با هشدار سطح بالای «اقدام کنید» مطلع سازد، تنها ۴۶۹ هشدار از این دست ارسال کرد. در صورت عملکرد صحیح، این هشدارها می‌توانستند به افراد در معرض خطر تا ۳۵ ثانیه فرصت برای پناه‌گیری و اقدامات نجات‌بخش بدهند.
به‌جای هشدارهای فوری، این سیستم تنها حدود ۵۰۰ هزار هشدار سطح پایین‌تر «آگاه باشید» را ارسال کرد. این نوع هشدارها معمولاً برای لرزش‌های ضعیف‌تر درنظر گرفته شده و از روی تنظیمات Do Not Disturb در گوشی‌ها عبور نمی‌کنند. در مقابل، هشدارهای «اقدام کنید» به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که حتی در شب یا زمان خواب، کاربر را بیدار کرده و اهمیت وقایع را به‌وضوح نشان دهند، ویژگی‌ای حیاتی در زمان وقوع بلایای طبیعی بزرگ.
جالب اینجاست که گوگل پیش‌تر به BBC گفته بود این سیستم «عملکرد مناسبی داشته است». در بیانیه‌ای که در زمان بررسی اولیه ارائه شد، این شرکت اشاره کرد:
سیستم ما هر دو زلزله بزرگ و بسیاری از پس‌لرزه‌ها در ترکیه را تشخیص داد. در حوادث مهیب زلزله، عوامل متعددی می‌توانند بر دریافت، توجه یا واکنش کاربران به هشدارهای مکمل تأثیر بگذارند، از جمله ویژگی‌های خاص زلزله و دسترسی به اینترنت. همچنین ممکن است کاربران در میانه شب یا درحالی‌که به امنیت خود و خانواده‌شان می‌اندیشند، به هشدار توجهی نکنند.
اما یافته‌های جدید منتشرشده در مجله Science نشان می‌دهد که گوگل اکنون «محدودیت‌های الگوریتم‌های تشخیص» را به‌عنوان علت اصلی عملکرد ضعیف سیستم می‌داند.
بر اساس این گزارش، سیستم گوگل شدت زلزله ۷.۸ ریشتری را به‌اشتباه بین ۴.۵ تا ۴.۹ ریشتر تخمین زد. این اشتباه منجر به فعال‌نشدن هشدارهای سطح بالا شد. حتی زلزله دومی که همان روز رخ داد نیز به‌درستی ارزیابی نشد، هرچند پاسخ سیستم در آن مورد کمی بهتر بود و حدود ۸ هزار و ۱۵۸ هشدار «اقدام کنید» و نزدیک به چهار میلیون هشدار «آگاه باشید» ارسال شد.
پس از این حادثه، مهندسان گوگل مدل تشخیص خود را بازبینی کردند. در شبیه‌سازی‌های انجام‌شده با الگوریتم‌های به‌روزرسانی‌شده، سیستم توانست ۱۰ میلیون هشدار «اقدام کنید» برای افراد نزدیک به کانون و ۶۷ میلیون هشدار «آگاه باشید» برای مناطق دورتر ارسال کند.
سیستم هشدار زلزله گوگل
سیستم هشدار زلزله اندروید در سال ۲۰۲۰ راه‌اندازی شد و از داده‌های شتاب‌سنج گوشی‌های هوشمند برای تشخیص جمعی فعالیت‌های لرزه‌ای استفاده می‌کند. این سیستم در نزدیک به ۱۰۰ کشور فعال است و تاکنون بیش از ۱۸ هزار زلزله را تشخیص داده و میلیون‌ها هشدار ارسال کرده است. هدف اصلی آن، ارائه چند ثانیه زمان اضافی برای عقب‌نشینی از مناطق خطرناک قبل از رسیدن لرزه‌هاست.
زلزله ۲۰۲۳ ترکیه یکی از مرگبارترین بلایای طبیعی دهه اخیر بود که بیش از ۵۵ هزار نفر کشته و بیش از ۱۰۰ هزار نفر زخمی شدند.
در پاسخ به این اتفاق، یک سخنگوی گوگل گفت:
همه سیستم‌های هشدار زودهنگام زلزله با چالش یکسانی مواجه‌اند: تنظیم الگوریتم‌ها برای وقایع با بزرگای بالا.
سیستم هشدار زلزله اندروید گوگل در زلزله بزرگ ترکیه ناکارآمد ظاهر شد؟
سخن پایانی
سیستم هشدار زلزله گوگل اندروید ابزاری انقلابی و ارزشمند در گوشی‌های هوشمند است که پتانسیل نجات جان بسیاری را دارد. بااین‌حال، این حادثه یادآور این است که هیچ سیستم فناوری‌ای کامل نیست و ممکن است در شرایط بحرانی عملکرد مطلوبی نداشته باشد. بهبود الگوریتم‌ها و یادگیری از اشتباهات گذشته، کلید اعتمادپذیری بیشتر این سیستم در آینده است. کاربران باید از این ابزار به‌عنوان یک کمک فرعی استفاده کنند، نه جایگزین برنامه‌ریزی‌های جدی برای ایمنی در برابر بلایای طبیعی.
نظر شما درباره ناکارآمدی سیستم هشدار زلزله گوگل چیست؟
