نفخ شکم در واقع هوای وارد شده یا گاز تولید شده در معده است که از طریق مجرا‌ها از بدن خارج می‌شود. نفخ یک واکنش طبیعی در بدن است؛ اما اگر تعداد دفعات آن بیشتر از حد معمول باشد، ممکن است به دلیل بیماری‌های دستگاه گوارش اتفاق بیفتد.
از دلایل طبیعی ایجاد نفخ می‌توان به باد‌های بلعیده شده در هنگام خوردن و آشامیدن و همچنین گاز‌های تولید شده در دستگاه گوارش که برای تجزیه‌ی غذا لازم هستند، اشاره کرد.
در بعضی موارد هم داشتن یک رژیم غذایی ناسالم و همچنین بیماری‌های گوارشی باعث ایجاد نفخ‌های شدیدی می‌شود.
نفخ، یک عمل طبیعی در بدن است و برای همه اتفاق می‌افتد. اما این موضوع زمانی خطرناک می‌شود که تعداد دفعات خروج آن از بدن بیش از حد شود. دستورالعمل خاصی برای تعیین دقیق تعداد دفعات نفخ وجود ندارد؛ اما به طور میانگین می‌تواند بین 5 تا 15 بار در طول شبانه‌روز باشد.
اگر این اتفاق به‌صورت ناگهانی، بیشتر از حد میانگین برای شما تکرار شد و این در حالی بود که تغییر خاصی در رژیم غذایی نداده بودید (عدم مصرف مواد غذایی نفاخ)، بهتر است حداقل بعد از گذشت یک هفته به پزشک مراجعه کرده تا از علت دقیق آن اطلاع پیدا کنید چرا که ممکن است این اتفاق به دلیل وجود بیماری‌های نظیر التهاب روده (کولیت اولسراتسو و کرون)، یبوست و حتی در نفخ‌های خیلی شدید، می‌تواند علائمی از بیماری سرطان باشد که بر مسدود شدن روده‌ها تأثیر گذاشته است. همچنین بیماری‌هایی مثل مشکلات کیسه صفرا، انواع عفونت‌های روده و دستگاه گوارش در به‌وجودآمدن نفخ تأثیر دارند.
همان‌طور که گفته شد نمی‌توان این بیماری را به طور کامل از بین برد. زیرا یک فرایند طبیعی در بدن است و تا زمانی که تکرر خیلی شدیدی پیدا نکند نمی‌توان از آن به‌عنوان بیماری یاد کرد بااین‌حال راه‌هایی وجود دارد که از طریق آن‌ها بتوان این مشکل را کمتر کرد که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم:
سریع غذا خوردن باعث می‌شود حجم زیادی از هوا را هنگام غذا خوردن وارد معده کنید. اگر می‌خواهید این میزان هوا کم شود، با آرامش و آهسته غذا بخورید. همچنین در هنگام پیاده‌روی، ورزش، یا هر فعالیت دیگری از خوردن و آشامیدن بپرهیزید.
بعضی مواد غذایی حاوی مقادیر زیادی از فروکتوز، لاکتوز، قند‌های پیچیده، نشاسته و فیبر نامحلول هستند. این محصولات باعث تولید گاز زیادی در معده می‌شوند؛ اما ازآنجایی‌که مصرف آن‌ها برای بدن ضروری است بهتر است میزان استفاده از آن‌ها را کم کنید. از مواد غذایی که شامل کربوهیدرات‌ها هستند می‌توان به انواع حبوبات، محصولات لبنی، انواع کلم و سیب‌زمینی اشاره کرد.
جویدن آدامس باعث بلعیدن حجم زیادی از هوا می‌شود و این کار در افزایش نفخ تأثیر زیادی دارد.
بعضی افراد دارای مشکلات گوارشی نظیر عدم تحمل غذا هستند که با آلرژی متفاوت است. این عدم تحمل غذایی معمولا در اثر مصرف لاکتوز اتفاق می‌افتد. لاکتوز در محصولات لبنی یافت می‌شود. به همین دلیل می‌توانید برای مدتی از مصرف لبنیات خودداری کنید و در صورت کمتر شدن نفخ، آن‌ها را دوباره و کم‌کم به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
نوشابه‌ها و سایر نوشیدنی‌های گازدار، گاز زیادی در خود دارند که باعث نفخ در دستگاه گوارش می‌شود.
ورزش باعث حرکت آب در روده می‌شود. این عدم حبس‌شدن آب در روده تأثیر زیادی روی عدم ایجاد نفخ دارد.
سیگارکشیدن باعث ورود هوای اضافه به دستگاه گوارشی می‌شود. با هر بار فرودادن دود سیگار، حجم زیادی از هوا بلعیده می‌شود. این موضوع باعث نفخ شدید در افراد سیگاری می‌شود.
یبوست یکی از دلایل به‌وجودآمدن نفخ است. ماندن مدفوع در روده‌ها باعث ادامه‌ی فرایند تخمیر می‌شود. این فرایند گاز‌های بدبوی زیادی را تولید می‌کند.
طبق تحقیقات صورت گرفته در drdr.ir برای درمان یبوست، استفاده از فیبر در رژیم غذایی توصیه می‌شود. البته حجم زیاد فیبر در ابتدا ممکن است نفخ شکم را زیادتر کند. اما بعد از گذشت مدتی دستگاه گوارش به آن عادت می‌کند. سپس فیبر، شروع به پاکسازی بدن می‌کند و بقایای مواد تخمیر شده را از روده جدا می‌کند. این موضوع در دفع راحت مدفوع تأثیر زیادی دارد.
یکی از تأثیرگذارترین دارو‌ها در درمان نفخ استفاده از قرص دایمتیکون است. این دارو برای نفخ معمولا به‌صورت جویدنی تجویز می‌شود و استفاده از آن هر 8 ساعت یکبار است.
در بالا، نباید‌هایی گفته شد که برای درمان نفخ مؤثر است؛ اما مواد غذایی و محصولات گیاهی نیز وجود دارد که خوردن آن‌ها برای کاهش و درمان نفخ لازم است از جمله:
یکی از تأثیرگذارترین محصولات برای درمان نفخ استفاده از عسل طبیعی است. عسل را می‌توانید به‌صورت دم‌کرده میل کنید تا یک درمان طبیعی برای شما باشد.
شما می‌توانید روی غذا‌های نفاخ کمی آویشن بریزید تا نفخ آن گرفته شود. برای تأثیر بیشتر بهتر است عسل و آویشن را با یکدیگر ترکیب کرده و از دمنوش به وجود آمده میل کنید.
نعنا به دلیل ترکیباتی که دارد جلوی فعالیت ماست‌سل‌ها را می‌گیرد. ماست‌سل درواقع سلول‌های سیستم ایمنی موجود در روده هستند که باعث ایجاد نفخ می‌شوند.
رازیانه از دیگر محصولات گیاهی است که در درمان مشکلات گوارشی مثل یبوست، درد شکم و نفخ تأثیر مثبتی دارد. برای استفاده از آن می‌توانید از چایی کیسه‌ای رازیانه استفاده کنید. یا اینکه دانه‌های رازیانه را درون یک قوری ریخته و اجازه دهید حدود 10 الی 15 دقیقه دم بکشد.
از زمان‌های قدیم از بابونه برای درمان مشکلاتی نظیر نفخ، سوءهاضمه، حالت تهوع و سایر بیماری‌های دستگاه گوارش استفاده می‌شد. این محصول را می‌توانید به‌صورت دم‌کرده میل کنید. اگر از چای کیسه‌ای استفاده می‌کنید مطمئن شوید که در تهیه‌ی آن از ساقه و برگ گل استفاده نشده باشد.
اگر نمی‌توانید به پزشک مراجعه کنید و به دلیل این مشکل، احساس ناراحتی می‌کنید، برای ازبین‌بردن سریع نفخ شکم می‌توانید از دمنوش‌های گیاهی استفاده کنید. بهترین دمنوش برای نفخ، دمنوش زنجبیل است. این دمنوش با خواص شگفت‌انگیز خود می‌تواند به‌شدت مؤثر باشد.
نفخ شکم یک عارضه طبیعی است که برای همه‌ی افراد اتفاق می‌افتد. اما زمانی که این اتفاق در طول روز به تعداد دفعات بالا تکرار شود و با گذشت مدت زمانی مثلا یک هفته هیچ تغییر و بهبودی حاصل نشود مراجعه به پزشک لازم می‌شود.
البته با شروع نفخ شدید بهتر است از طریق راه‌کار‌های خانگی مثل استفاده از دمنوش‌های گیاهی و تغییر در رژیم غذایی سعی در درمان آن کنید. در صورت عدم نتیجه مثبت به پزشک مراجعه کنید.
