توقف بعدی تماشاچی ترنجی در جشنواره فجر ۹۹ یا ۳۹مین جشنواره فیلم فجر، ایستگاه فیلم منصور خواهد بود. فیلم منصور مانند فیلم تک تیرانداز یک فیلم قهرمان محور ایرانی درباره شخصیت درخشان جنگ یعنی شهید ستاری است و همزمان که اشتراکاتی با آن دارد اما نگاه متفاوت از سازمان هنری رسانهای اوج (وابسته به سپاه پاسداران) به ارتش و عملکرد آن در طول جنگ تحمیلی ایران و عراق است.
من “سینما ببین” حرفه ای محسوب نمی شوم اما دوست دارم درباره فیلم هایی که می بینم با دوستانم صحبت کنم و جامعه بزرگی از دوستان من، کاربران ترنجی هستند. تعدادی از فیلم های جشنواره فیلم فجر ۹۹ یا ۳۹مین جشنواره فیلم فجر را تماشا خواهم کرد و اینجا نظر خود را به عنوان یک “تماشاچی” و نه نقاد یا صاحب نظر سینما، عنوان می کنم. همچنین تمام تلاش من بر این است که داستان لو نرود اما اگر شما هم مثل خود من دوست دارید بدون هیچ گونه اطلاعات پیش زمینه ای، فیلم را تجربه کنید؛ پس بهتر است این نوشته را نخوانید.
این فیلم درباره تیمسار ستاری است. منصور ستاری (زاده ۲۹ اردیبهشت ۱۳۲۷در قرچک – درگذشته ۱۵ دی ۱۳۷۳ در اصفهان) سرتیپ پدافند نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و فرمانده آن نیرو از بهمن ۱۳۶۵ تا دی ۱۳۷۳ بود.
فیلم در جربان جنگ تحمیلی ایران و عراق و درباره وضعیت نیرو هوایی ارتش است. وارد داستان نمی شویم و چرا که من خودم شخصا همینقدر اطلاعاتی که تا کنون درباره این فیلم عنوان شده است را هم دوست ندارم قبل از دیدن فیلم داشته باشم.
من برای فیلم تک تیرانداز نوشتم کیفیت آن در حد فیلم تلویزیونی است و نه یک فیلم سینمایی. اینجا منظور از کیفیت، کیفیت ساخت از نظر بصری و صوتی است نه کارگردان، بازی و داستان. حقیقت این است که فیلم منصور از این نظر در رده پایین تری از فیلم تک تیرانداز قرار می گیرد. هر چند اینجا چند جلوه میدانی داریم و به دلیل قدیمی بودن فیلم، طراحی صحنه دشوارتری دارد اما حقیقت این است که نه فیلم برداری، نه تدوین و نه صدابردازی و صداگذاری (بگذریم که در این فیلم قهرمانی حتی موسیقی متن نداریم، چرا واقعا؟!) در کلاس یک فیلم سینمایی قهرمان محور نیست. اگر شما دوست دارید قهرمان های این مرز و بوم را به تصویر بکشید و برای نوجوانان و جوانان ما یک الگو بسازید، باید آن را جذاب بسازید نه یک فیلمی که حتی من ۳۰ ساله در طول روایت کاملا از کند بودن آن خسته شوم.
برای مثال اگر به کیفیت ساخت فیلم رمانتیسم عماد و طوبی در همین جشنواره نگاه کنید یا مثلا فیلم ابلق یا حتی فیلم بی همه چیز، به مراتب خوش ساخت تر این عنوان هستند. عنوانی که داستانش برای من جذاب بود اما روایت ضعیف آن را خدشه دار می کند.
داستان فیلم منصور بر اساس واقعیت است اما شخصیت های خیالی و داستان پردازی های حاشیه ای هم دارد. هیجان موجود در داستان برای من بالا بود. همچنین در تجربه من از این جشنوراه، اولین فیلمی بود که سالن سینما ۲ بار (یک بار در میان داستان و یک بار در انتها) برای آن دست زد.
ببینید، بیاید کمی بی رودربایسی صحبت کنیم، البته نه خیلی؛ من می گویم شما خودتان بگیرید دیگر! با توجه به سیستم موجود، ارتش دچار بی مهری های رسانه ای زیادی قرار دارد. البته که اینجا موسسه اوج به ساخت این فیلم پرداخته است و همان ابتدا هم گفتیم که این خروجی از یک نهاد غیرانتفاعی اما نزدیک به سپاه بعید است. همچنین همان طور که در شخصیت پردازی منصور ستاری عنوان می شود، او یک مذهبی متعصب نیست. در این فیلم تلاش نمی شود که قهرمان ملی لزوما یک فرد به شدت مذهبی نمایش داده بشود. این برای ما که عموما عادت داریم قهرمان های روایت شده در رسانه داخلی، چند برداشت سر سجاده داشته باشند یا به صورت خلاصه “سیس مذهبی” داشته باشند نیست. اینجا همه چیز در حد اعتدال نگاه داشته شده و هر چیزی به جای خود است.
همواره و همیشه مشخص است که پیروزی با رسانه خواهد بود. اینکه شما بزرگراه ها را به نام شخصیت ها بزنید یا اسامی مدارس و اماکن را به نام آن ها تغییر دهید نمی تواند یک گوشه یک فیلم خوب را هم ایفا کند. داستام فیلم منصور جذاب بود اما با ساخت بهتر، تحرک بیشتر، موسیقی بهتر می توانست خیلی جذاب تر هم باشد.
اگر به دنبال چهره باشید، لیندا کیانی شاید شناخته شده ترین بازیگر فیلم باشد. برخلاف فیلم تک تیرانداز خیلی خوشحالم که اینجا به زندگی مشترک این قهرمان هم پرداخته شد و حداقل یک زن در این عنوان قهرمانی ایرانی وجود داشت.
این فیلم نیازی به چهره های شناخته شده ندارد حقیقتا چون داستانش جذاب است اما گیشه نیاز به اسم هم دارد. محسن قصابیان بازی درخشانی را در نقش منصور ستاری ارایه می کند که دوست داشتنی است. دیگر شخصیت های فیلم هم بازی خیلی خوبی دارند. دو چهره گریم شده از آقای هاشمی رفسنجانی و آقای خامنه ای در این فیلم وجود دارد که چهره پردازی و بازی خوبی دارند.
در مجموع می توانم بگویم که با توجه به عملکرد ضعیف فیلم ها در ارایه تیزرها و تبلیغات مناسب پیش از جشنواره فیلم فجر، دید صحیحی به فیلم ها وجود ندارد و فقط عناوینی که توانستند پیش از این جشنواره به شناخته شدن کافی برسند، استقبال خوبی هم داشتند. هر چند که سالن ها تقریبا برای هر سانس کاملا پر است اما من بلیط فیلم منصور را چند روز پس از آغاز بلیط فروشی خریدم و توانستم هم جای خوبی در سالن بخرم (از عکس ها می توانید موقعیت من نسبت به پرده را بسنجید که نسبت به فیلم های قبلی مشخصا خیلی بهتر است!).
منظورم از این صحبت چه بود؟ اینکه انتظار من از فیلم منصور واقعا پایین بود اما بدون اغراق می توانم بگویم که با وجود روایت کند و کیفیت ساخت بصری و صوتی پایین اما داستان آنقدر جذاب بود که با وجود موضوع های مختلف اما در بین ۴ فیلمی که تا کنون دیده ام، این فیلم و ابلق را ارزشمندترین فیلم های لیستم می دانم.
شما فیلم منصور را دیدید؟ نظر شما درباره این فیلم چیست؟
بهتره چیزی نگم چون…