یک مطالعه گزارش کرده است که خواب بعد از ظهر – حتی فقط پنج دقیقه در روز – می تواند ذهن شما را قوی تر و چالاک تر کند و از زوال عقل جلوگیری کند. محققان در این مطالعه الگوی خواب بیش از 2200 سالمند چینی را بررسی کردند.
محققان چینی الگوی خواب 2214 سالمند سالم با سن 60 سال و بالاتر را که ساکن چندین شهر بزرگ، از جمله پکن، شانگهای و شیان بودند، مطالعه کردند.
از بین شرکت کنندگان، 1534 نفر گزارش کردند که بعد از ظهرها بین 5 دقیقه تا 2 ساعت چرت می زنند، در حالی که 680 نفر باقی مانده چرت نمی زنند.
همچنین هر یک از افراد در یک آزمایش غربالگری زوال عقل شرکت کردند و نتایج نشان داد تفاوت قابل توجهی بین گروهی که چرت می زنند و گروهی که چرت نمی زنند، وجود دارد.
افرادی که بعد از ظهرها می خوابند در آگاهی از موقعیت مکانی، حافظه و تسلط کلامی امتیاز بهتری کسب کردند. با افزایش سن، الگوی خواب انسان تغییر می کند و چرت زدن به یک روند عادی تبدیل می شود.
تحقیقات قبلی نتوانسته است به یک نتیجه کلی برسد که آیا چرت زدن می تواند به مبارزه با زوال عقل کمک کند یا اینکه در واقع یکی از علائم این بیماری است.
خواب بعد از ظهر
در کشورهای پیشرفته، از هر ده نفر بالای 65 سال، حدود 1 نفر مبتلا به زوال عقل است. البته با افزایش امید به زندگی، تعداد آن ها رو به افزایش است.
محققان در مقاله خود نوشتند: “علاوه بر کاهش اثر خواب آلودگی، چرت های وسط روز مزایای مختلفی را به همراه دارند. این مزایا شامل تقویت حافظه، آمادگی برای یادگیری، تقویت عملکرد اجرایی و افزایش ثبات عاطفی است. اما این اثرات در همه موارد مشاهده نشده است.”
با این حال، تیم محققان هشدار داد این مطالعه نمی تواند رابطه ای علّی بین خواب بعد از ظهر و تقویت ذهن برقرار کند و علاوه بر این در این مطالعه طول یا زمان چرت زدن را که می توانند عامل مهمی باشند، در نظر نگرفته است.
این تحقیق نشان داد افرادی که مرتبا بعد از ظهرها چرت می زنند، چربی بیشتری به نام تری گلیسیرید در خون خود دارند. این بدان معنی است که خواب بعد از ظهر با ریسک فاکتورهای بیماری قلبی عروقی مرتبط است.
محققان همچنین برخی توضیحات احتمالی را برای یافته ها ارائه داده اند؛ از جمله این نظریه که خواب پاسخ سیستم ایمنی بدن را تنظیم می کند و چرت زدن می تواند یک پاسخ تکامل یافته به التهاب باشد.
محققان در مقاله خود نوشتند: “افرادی که دارای سطح بالاتری از التهاب هستند نیز بیشتر چرت می زنند.”
محققانی چین دریافتند که خواب بعد از ظهر با آگاهی از موقعیت مکانی بهتر، تسلط کلامی و حافظه خوب در بزرگسالان مرتبط است.
دکتر سارا ایماریسیو از موسسه تحقیقاتی آلزایمر انگلیس گفت: “دانشمندان به تلاش خود برای کشف رابطه بین خواب و زوال عقل ادامه می دهند. الگوی خواب غیرعادی در افراد مبتلا به زوال عقل رایج است، اما تحقیقات نشان می دهد که تغییرات خواب می تواند مدت ها قبل از شروع علائم (مانند از دست دادن حافظه) آشکار شود.”
پژوهشگران در این مطالعه نتوانستند دریابند که آیا چرت زدن در طول روز مستقیماً بر حافظه و ذهن تأثیر می گذارد یا خیر. این تحقیق فقط نشان داد که بین این دو رابطه وجود دارد.”
دکتر ایماریسیو اضافه کرد: “در حالی که سایر مطالعات نیز نشان دهنده ارتباط بین تغییرات کیفیت خواب هستند، اما یک مطالعه گسترده تر با بررسی تعدادی از عوامل مرتبط با خواب، نه فقط چرت زدن، لازم است. از این طریق تصویر واضح تری در مورد ارتباط بین زوال عقل و خواب بعد از ظهر ایجاد می شود.”
_ امام باقر (علیه‌السلام) فرموده‌اند: «خواب، اگر در اول روز باشد، فرسودگی است، هنگام ظهر نعمت، بعد از عصر حماقت و بین مغرب و عشاء، روزی را بر انسان حرام می‌کند».
_ امام صادق (علیه‌السلام) از پدرانش نقل می‌کند: «مردی بادیه‌نشین نزد پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) آمد و گفت: ای رسول خدا! من حافظه خوبی داشتم ولی اکنون فراموش‌کار و کم‌حافظه شده‌ام، چه کنم؟ آن حضرت فرمود: شاید تو به خواب قیلوله عادت داشتی؟ گفت: آری. فرمود: و حال آن را ترک کرده‌ای؟ گفت: آری، پیامبر فرمود: دوباره همان کار (خواب قیلوله) را از سر بگیر تا انشاء الله حافظه‌ات باز گردد».
متاسفانه من اصلا عادت ندارم بعد از ظهر بخوابم…