این روزها بخش قابل توجه ای از خبرهای حوزه خودرو به پژو ۳۰۱ تولید داخل اختصاص دارد، به همین دلیل در این مدت گمانه زنی های بسیاری درباره ویژگی های فنی و قیمت این خودرو منتشر شده است. با نگاهی به مستندات موجود، به قیمت احتمالی پژو ۳۰۱ «ایران خودرو» و مشخصات آن خواهیم پرداخت، با ترنجی همراه باشید.
پژو ۳۰۱ جزو آن دسته از خودروهای پسابرجامی بود که از ابتدا با برنامه داخلی سازی بیش از ۶۰ درصد پا به بازار ایران گذاشته بود. البته چند صد دستگاه از نسخه ۲۰۱۶ این سدان اقتصادی به صورت وارداتی به بازار کشور عرضه شد و با قیمتی کم تر از ۱۰۰ میلیون تومان در اختیار مشتریان قرار گرفت. اگر دقت کنید هیچ گاه اطلاعات فنی نسخه های وارداتی به صورت رسمی بر روی سایت ایران خودرو و «ایکاپ» قرار نگرفت. اما دلیل این اتفاق چیست؟
پژو ۳۰۱ ساخت ایران خودرو
در زمان عرضه و فروش پژو ۳۰۱ توسط نمایندگی های ایران خودرو، برخی منابع غیررسمی اعلام کردند این خودروها به سفارش ارگانی خاص وارد کشور شده است، اما پس از ورود ۳۰۱های وارداتی به ایران، این ارگان سفارش خود به ایران خودرو را لغو می کند، بنابراین ایران خودرو مجبور به فروش این خودروها در بازار آزاد می شود. در اصل هیچ گاه قرار نبوده این چند صد دستگاه پژو ۳۰۱ وارداتی در اختیار مردم قرار بگیرد و از ابتدا برنامه فروش نسخه تولیدی برای ایران خودرو و ایکاپ اولویت داشته است. اما به هر حال امروز به دلیل منصرف شدن ارگان مربوطه، کم تر از هزار دستگاه (بر اساس اطلاعات موجود) پژو ۳۰۱ وارداتی در خیابان های کشور حضور دارند.
پس از آغاز تولید انبوه پژو ۲۰۰۸ در سال ۹۶، قرار بود پژو ۳۰۱ با هدف ساخت داخل بالا به خط تولید ایران خودرو بیاید. به همین دلیل پس از ۲۰۰۸، کم کم فرآیند تولید آزمایشی و مونتاژ CKD پژو ۳۰۱ آغاز شد و در دوره محمد شریعتمداری (وزیر صمت وقت) خط تولید آزمایشی پژو ۳۰۱ فیس لیفت به صورت رسمی افتتاح شد، وزیر و هیئت همراهش هم از کارخانه تولید این خودرو دیدن کردند. باید به این نکته توجه داشته باشیم که از همان ابتدا، زمان عرضه پژو ۳۰۱ تولید داخل، سال ۱۳۹۷ اعلام شد و روند انجام پروژه مثبت بود و سرعت خوبی هم داشت، اما در بهار ۹۷، ترامپ به طور کل قرارداد برجام را نقض کرد و همین مسئله باعث شد پروژه های تولید اکثر خودروهای جدید و قدیم با مشکلات بسیار رو به رو شوند. پژو ۳۰۱ فیس لیفت هم جزو خودروهایی بود که در بخش های پایانی مسیر تولید قرار داشت و تحریم های آمریکا، به طور کل ضربه ای محکم به پروژه این خودرو زد.
پژو ۳۰۱
با این حال پس از آغاز تحریم ها هر از چند گاهی اعلام می شد که پروژه عرضه پژو ۳۰۱ تولید داخل متوقف نشده و قرار است با همکاری ۳۰۰ قطعه ساز داخلی، این خودرو روانه بازار شود. در سومین نمایشگاه خودروی تهران که با موضوع داخلی سازی قطعات برگزار شد، ایران خودرو اجزای مختلف ۳۰۱ فیس لیفت را به نمایشگاه آورد و نشان داد تا چه حد این خودروی اقتصادی را داخلی سازی کرده است.
اما به تازگی اعلام شده ایران خودرو بدون دخالت «پژو» می خواهد ۳۰۱ را در ایران تولید کند! اکنون پرسشی مطرح می شود که اگر ایران خودرو قرار است سدان پژو را بدون دخالت کمپانی پژو تولید کند، پس چرا نشان تجاری پژو را بر روی خودرو نصب کرده است؟ پاسخ ساده است؛ این خودرو از نظر قانونی برای شرکت پژو است و این صحبت ها، بیش تر جنبه قدرت نمایی سیاسی برای عموم افراد جامعه دارد و در واقعیت و قواعد تجارت امکان پذیر نیست. از سویی دیگر در این مدت به نوعی عنوان شده که گویا خودروسازان فرانسوی، کره ای، ژاپنی و… از ایران خارج شده اند و به عنوان مثال، دیگر پژو و رنویی در کشور وجود ندارد.
پژو ۳۰۱
اما در واقعیت مستنداتی وجود دارد که از نظر قانون تجاری، همچنان خودروسازانی مانند پژو در ایران حضور دارند و هرگز اعلام نکرده اند که از بازار ایران خارج شده اند. تنها به دلیل تحریم های آمریکا، نمی توانند با شرکت های ایرانی تبادل مالی داشته باشند، وگرنه همچنان هم رنو و هم پژو در ایران حضور دارند و فعالیت خود را انجام می دهند. صحبت تمام شرکت هایی که به خیال بسیاری از افراد جامعه، از ایران خارج شده اند این است که قطعه سازی مانند بوش، وَلِو و… قطعات را برای مونتاژ در ایران نمی دهند و اگر طرف های ایرانی می خواهند به فعالیت خود ادامه دهند، یا باید قطعه سازان خارجی را راضی کنند و یا خود به فکر تأمین قطعه از روش های دیگر باشند.
بنابراین می توان نتیجه گرفت که به احتمال زیاد، ماجرای تولید پژو ۳۰۱ بدون دخالت کمپانی مادر از این قرار است و صحبت برخی مسئولان بیش تر جنبه عمومی دارد تا بحث تخصصی! در اصل پژو و ایران خودرو به این نتیجه رسیده اند که هزینه زیادی برای تولید پژو ۳۰۱ پیش از تحریم ها متحمل شده اند و اکنون با وجود تحریم ها در صورت عدم تولید این خودرو متضرر می شوند. از سویی قطعه سازان خارجی و تأمین کنندگان اصلی اجزای پژو ۳۰۱ فیس لیفت نمی توانند به دلیل تحریم ها قطعه های منفصله را به ایران ارسال کنند و از سویی دیگر برخی قطعه سازان داخلی، فعالیت مهندسی خود را برای تولید این خودرو انجام داده اند. بنابراین می توان پیش بینی کرد پژو و ایران خودرو برای جلوگیری از ضرر، تصمیم گرفته اند سطح داخلی سازی ۳۰۱ را بالا ببرند و سرانجام این پروژه را به نتیجه برسانند. این مسئله چنین نتیجه ای را در اختیار ما می گذارد که به یقین پژوی فرانسه در جریان امور داخلی سازی پژو ۳۰۱ است.
پژو ۳۰۱
بر اساس مدارک موجود، قرار بود پژو ۳۰۱ تولید داخل در ۵ تیپ وارد بازار شود. ۴ تیپ ابتدایی ۳۰۱ به پیشرانه EC5 مجهز هستند و تیپ ۵ این خودرو دارای پیشرانه EP6 FDTM است. تیپ ۱ و تیپ ۲ پژو ۳۰۱ تولید داخل با جعبه دنده ۵ دنده دستی BE4 تولید می شوند و تیپ ۳، ۴ و ۵ نیز با جعبه دنده ۶ دنده AT آیسین عرضه خواهند شد. البته این برنامه ریزی پیش از آغاز تحریم ها انجام شده بود و در شرایط کنونی نمی توان توقع استفاده از جعبه دنده اتوماتیک آیسین ژاپن و پیشرانه EP6 را بر روی این خودرو داشت.
بر پایه آخرین اطلاعات، پژو ۳۰۱ تولید داخل با پیشرانه EC5 و جعبه دنده دستی به مرحله تجاری سازی می رسد و در حال حاضر خبری از نسخه های اتوماتیک و توربو نیست. پس قرار است در پایان امسال، با سدان اقتصادی ای طرف باشیم که به پیشرانه ۱٫۶ لیتری EC5 مجهز است و می تواند ۱۱۴ اسب بخار را با گشتاور ۱۵۸ نیوتن متر تولید کند و قدرتش را از طریق جعبه دنده ۵ دنده دستی BE4 به چرخ های جلو برساند. این سدان اقتصادی، پژو ۳۰۱ تولید داخل نام خواهد داشت که از نظر ظاهری مشابه به ۳۰۱ فیس لیفت است.
پیشرانه EC5 به نوعی نمونه به روزرسانی شده TU5 به حساب می آید که در سال های گذشته توسط پژوی فرانسه و شرکای چینی اش مهندسی شده است. این پیشرانه از نظر پایه مشابه به TU5 است و تنها با داشتن پمپ روغن متغیر، زمان بندی هوشمند سوپاپ ها، حذف پمپ هیدرولیک و به روزرسانی فنی، توان بیش تری از TU5 تولید می کند و استهلاک و مصرف سوختش نیز کم تر است. چند سال پیش شرکت ایران خودرو با همکاری بخش مهندسی شرکت «کروز»، پیشرانه ای به نام TU5 پلاس را معرفی کرد که تا حدودی مشابه به EC5 پژو بود. اما درباره پژو ۳۰۱ تولید داخل، تصمیم بر آن شد که نمونه داخلی EC5 بر روی این خودروی جدید نصب شود و TU5 پلاس ایران خودرو و کروز نیز در این پروژه جای نداشته باشد.
در بحث امکانات رفاهی و ایمنی باید گفت در زمان بازدید شریعتمداری از خط تولید پژو ۳۰۱، بر اساس تصاویر موجود نمونه تولید آزمایشی به امکاناتی مانند سانروف، چراغ روز، کروز کنترل و محدودکننده سرعت، سیستم تهویه الکتریکی، نمایش گر، سنسور نور و باران، ۴ کیسه هوا، سیستم کنترل پایداری، رینگ آلیاژی و آلومینیومی دو رنگ، پشتی سر قابل تنظیم صندلی های عقب و… مجهز بود.
اما بر اساس تصاویر منتشرشده از نمونه آزمایش فنی و استتارشده پژو ۳۰۱ تولید داخل می توان مشاهده کرد که حداقل این خودرو فاقد سانروف، رینگ آلومینیومی، سنسور نور و باران و پشتی سر قابل تنظیم صندلی های عقب است. حتا برخی احتمال می دهند چراغ روز هم از پژو ۳۰۱ تولید داخل حذف شده باشد، زیرا برچسب های استتار روی سپرهای جلو، محل این قطعه را کامل پوشانده اند و بر اساس قواعدی که در استتار خودروها رعایت می شود، هیچ گاه چراغ های مهمی مانند چراغ روز زیر برچسب های استتار مخفی نمی شوند.
در نهایت باید گفت بر اساس آخرین اطلاعات از منابع غیر رسمی، پژو ۳۰۱ تولید داخل به امکاناتی مانند دو کیسه هوا، صفحه نمایش، سنسور پارک عقب، سیستم تهویه الکتریکی، فرمان کمکی برقی، تنظیم زاویه چراغ، راهنمای تعویض مسیر، شیشه ها و آینه های برقی، کروز کنترل، کامپیوتر سفر و برخی امکانات جزئی دیگر مجهز است.
پژو ۳۰۱
پس از عقد قرارداد ایران خودرو و پژو، «هاشم یکه زارع» مدیرعامل ایران خودرو در نشست های مختلف و مصاحبه های گوناگونی حاضر شد و از برنامه های ایکاپ صحبت کرد. در آن زمان اعلام شد پژو ۳۰۱ تولید داخل با قیمتی در بازه ۵۸ میلیون تا ۶۵ میلیون تومان به بازار می آید. عدد ۵۸ میلیون تومان مربوط به نسخه کم آپشن و دنده دستی ۳۰۱ بود و نمونه ۶۵ میلیون تومانی برای نسخه فول آپشن و اتوماتیک تنفس طبیعی (پیشرانه EC5 با جعبه دنده ۶ دنده آیسین). به عبارت ساده بر اساس مبنای ارز در سال ۱۳۹۴، پژو ۳۰۱ دنده ای قیمتی حدود ۱۵ هزار و ۳۰۰ دلار داشت و نمونه اتوماتیک تنفس طبیعی ۱۷ هزار و ۱۰۰ دلار ارزش گذاری شده بود و قرار بود با این اعداد در اختیار مشتریان ایرانی قرار گیرد. در نظر داشته باشید که این قیمت های حدودی بر مبنای برنامه ساخت داخل ۶۰ درصد اعلام شده بود.
اکنون اگر بخواهیم با شرایط امروز (تیر ۱۳۹۸) قیمت پژو ۳۰۱ تولید داخل را بسنجیم باید به چند نکته توجه داشته باشیم. چندی پیش صحبت از داخلی سازی بیش از ۸۰ درصد پژو ۳۰۱ است و این بدان معناست که ارز بری برای این خودرو به حداقل ممکن رسیده است، بنابراین می توان توقع داشت ایران خودرو با ۲۰ درصد افزایش داخلی سازی، قیمت پژو ۳۰۱ تولید داخل را به ۱۴ هزار تا ۱۴ هزار و ۵۰۰ دلار رسانده باشد. البته شاید در شرایط کنونی و بحث دور زدن تحریم ها نه تنها پژو ۳۰۱ تولید داخل ارزان تر نشده باشد، بلکه ۱۰ تا ۱۵ درصد گران تر از ۱۵ هزار و ۳۰۰ دلار شده باشد! حال اگر فرض کنیم ایران خودرو و پژو برنامه عرضه پژو ۳۰۱ فیس لیفت تولید داخل را با بهای حدود ۱۵ هزار دلار داشته باشند، با توجه به در نظر گرفتن ارز نیمایی و یا سنایی و آزاد قیمت حدودی این خودرو در بازه ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان قرار می گیرد.
در نظر داشته باشید که احتمال عرضه پژو ۳۰۱ تولید داخل با قیمت کم تر از ۱۵۰ میلیون تومان صفر درصد است و از سویی بیش تر احتمال داده می شود قیمت نهایی این خودرو، بالاتر از بازه مورد نظر ما قرار داشته باشد. اگر ایران خودرو بتواند پژو ۳۰۱ تولید داخل را در بازه ۱۵۰ تا ۱۷۰ میلیون تومان عرضه کند، حداقل نشان داده که توانسته استراتژی پیش از تحریم های خود را حفظ کند و خودروی اقتصادی پژو را با اختلاف ۲۵ تا ۳۰ درصدی نسبت به بهای مصوب خودروهایی چون دنا پلاس و… عرضه نماید.
نظر شما درباره پژو ۳۰۱ احتمالی چیست؟
