با نزدیک شدن به فصل پاییز و پایان تابستان، افراد با پوست حساس میتوانند نفس راحتی بکشند چراکه دیگر نیازی نیست از خورشید فرار کنند و برای جلوگیری از آفتاب سوختگی و سرطان پوست، سراسر بدن خود را با کرمهای ضدآفتاب بپوشانند. با این حال تنها عامل ایجاد این بیماریها نور خوشید نیست!. در ادامه با ترنجی همراه باشید.
نور خورشید بیش از حد برای پوست مضر است. رنگدانههایی که در پوست ما قرار داشته و از آن در برابر نور خورشید محافظت میکند، ملانین نام دارد. به بیان تخصصیتر، ملانین از DNA پوست در برابر اشعه ماورابنفش خورشید محافظت میکند.
دو نوع مختلف ملانین در بدن وجود دارد. یکی الوملانین به رنگهای قهوهای، سفید و سیاه و دیگری فلوملانین به رنگهای قرمز و نارنجی میباشند.
هنگامی که در معرض نور آفتاب قرار میگیریم، گیرنده ملانوکورتین (MC1R) به سلولهای ملانوسیتی با تحریک رنگدانهها دستور تولید ملانین را میدهد. این امر در اکثر جمعیتها باعث تیرگی پوست شده و از آسیب به DNA جلوگیری میکند.
در میان جمعیت جهان 1تا 2 درصد دارای موهای قرمز رنگ هستند. معمولا پوست این افراد سفید، کک ومکی با لکههای قهوهای رنگ میباشد. در این افراد ژن گیرنده MC1R دچار جهش شده و مانع از عملکرد درست آن میشود. سلولهای این افراد فقط فمولانین تولید میکنند که در محافظت از DNA در برابر آسیبهای ناشی از اشعه های UV مؤثر نیست.
تبدیل مجدد گیرنده MC1R معیوب به حالت اولیه
هفتهی گذشته، بخش خبرگزاری مجله پزشکی امروز (medical news today)، نتایج یک مطالعه جدید را منتشر کرد، در این مطالعه بیان شد که اصلاحی شیمیایی به نام پالمیتوئیلیتیسیون سبب تحریک گیرنده MC1R و پاسخ آن به نور خورشید میشود.
اما در افراد مو قرمز که دچار یک جهش هستند، ژن پلامیتویل نمیتواند به نسخه جهش یافته گیرندههای MC1R متصل شود. در نتیجه پوست این افراد در برابر اشعه ماورابنفش بسیار حساس بوده و کک و مک زیادی روی پوست ایجاد میشود.
در یک کشف مهم، گروه تحقیقاتی و تیم پزشکی راه حلی برای این مشکل پیدا کردند. در آزمایشی بر روی موشها، مادهای شیمیایی یافت شد که باعث افزایش اتصال ژن پلامیتویل به گیرندههای جهش یافته MC1R میشد. وقتی موشها در معرض سطح بالایی از اشعه یو وی (UV) قرار گرفتند، سطح ملانین تولید شده در آنها به طور چشمگیری افزایش یافته بود و ملانوم کمتری در پی داشت.
اما آیا نور خورشید و اشعه یو وی تنها عوامل خطر هستند؟
ملانوما در مناطق غیر قابل دسترس
ملانوما میتواند در سراسر نقاط بدن ایجاد شود نه فقط در مناطقی که بیشتر در معرض نور خورشید قرار دارند. در نتیجه عواملی بیش از اشعه یو وی در ایجاد ملانوما موثر است. در مقالهی منتشر شده در مجله نچرال در سال 2012 بیان شد، در غیاب اشعه UV، آسیب اکسیداتیو در تومورهای ملانوم بسیار زیاد است. محققان، فئوملانین را باعث این آسیب میدانند. در این تومورها چیزی بجز الوملانین تولید میشود که منجر به این آسیبها میگردد. این نتایج توسط مقالات منتشر شده در مجله Nature Communications در سال 2016 تایید شد.
در این آزمایشات مشخص شد افرادی که دارای ژن MC1R معیوب هستند، به دلایلی بجز نور خورشید دچار جهشهای ناشی از سرطان میشوند. این علائم در مو قرمزها – دو نسخه از ژن معیوب را حمل میکنند- و افرادی که دارای یک نسخه ژن معیوب هستند (بدون موی قرمز و پوست سفید و کک و مکی) مشاهده میشود.
تحقیقات نشان داده افرادی که دارای پوست روشن هستند در معرض خطر بیشتری قرار دارند زیرا بدن آنها نمیتواند پوست را از آسیب DNA محافظت کند چرا که فمئولین آنها باعث صدمه به سلولها میشود. اما آمار بیماری نشان میدهد افرادی که فقط یک نسخه ژن ناقص دارند نیز در معرض خطر ابتلا هستند چرا که هنوز عواملی ناشناختهای به غیر از نور خورشید باعث ایجاد ملانولا میشود. هنگامی که خورشید بار دیگر به سواحل ما بازگردد بسیاری از افراد از آن اجتناب خواهند کرد. تنها چیزی که به قطعیت میتوان گفت این است که افراد با پوست روشن در خطر بیشتری هستند. دانشمندان در تلاشاند تاثیرات نور خورشید بر بیماریهای پوستی را کشف کرده و سایر عوامل را نیز شناسایی کنند.
تاکنون چقدر به محافظت پوست خود در برابر نور خورشید اهمیت می دادید؟
موهای منم قرمزه و سفید پوستم وقتی چند دقیقه میرم جلو آفتاب قرمز میشم ای کاش سیاه پوست بودم